Donorwet-campagne van Nierstichting krijgt volop aandacht
Op 1 juli 2020 is de nieuwe Donorwet ingegaan. Met de deadline in zicht gebeurde wat vooraf werd gevreesd: kort voor 1 juli moest de helft van de Nederlanders nog een keuze maken. Reden voor de Nierstichting om in samenwerking met issuemakers en Wefilm een landelijke campagne op te tuigen, met groot succes.
Aan de aanpassing van de Donorwet is het nodige voorafgegaan. Er was veel discussie over het nieuwe systeem, waarbij iemand automatisch toestemming geeft voor orgaandonatie tenzij expliciet wordt aangegeven dit niet te willen. Daarmee wordt gebroken met het oude systeem, waarbij iemand juist expliciete toestemming moest geven vóór orgaandonatie. Verschillende partijen uitten bezwaren tegen deze ‘opt-outconstructie’, omdat daarmee inbreuk zou worden gemaakt op de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam.
De wetswijziging haalde het toch, met de hakken over de sloot weliswaar: 75 stemmen vóór en 74 stemmen tegen. Wat deze uitslag met name voor tegenstander de Partij voor de Dieren pijnlijk maakte, was dat Frank Wassenberg, Tweede Kamerlid voor de partij, de stemming verstek moest laten gaan omdat hij zijn trein had gemist. Was dat niet gebeurd, dan was de wet er niet doorgekomen.
Inmiddels is de nieuwe wet van kracht, maar twee weken voor de deadline kwam verontrustend nieuws naar buiten. Onderzoek van EenVandaag liet zien dat Nederlanders de beslissing massaal voor zich uitschoven. Uit de enquête onder 25.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel bleek dat de helft nog een keuze moest maken. Zo’n 23% gaf aan nog te twijfelen, en nog eens 19% liet weten de keuze uit te stellen omdat ze er liever niet over nadenken. Een kwart van de respondenten schreef het nog niet nemen van een besluit toe aan tijdgebrek.
Om Nederlanders beter te informeren over de te maken keuze, en het percentage dat zijn keuze in het donorregister registreert op te schroeven, ontwikkelde de Nierstichting een vervolg op haar eerdere succesvolle campagne ‘Doneer1Minuut’. In de nieuwe campagne – net als de vorige ontwikkeld door communicatiebureau issuemakers en creatief productiebedrijf Wefilm – roepen patiënten die op de wachtlijst staan voor een donororgaan Nederlanders in aanloop naar 1 juli op om een bewuste keuze te maken over donatie en deze niet uit te stellen.
Manon Tjoa, senior communicatieadviseur Nierstichting, legt de gedachte achter de campagne uit: “De Nierstichting en de Nierpatiënten Vereniging Nederland vinden de nieuwe donorwet een mijlpaal voor alle patiënten op de wachtlijst. Uit eerder onderzoek blijkt dat 60% van Nederland bereid is om organen te doneren, maar lang niet iedereen heeft deze keuze vastgelegd. Het is goed dat deze wet mensen aanzet tot het maken van een eigen keuze. Daarmee scheppen zij duidelijkheid voor mensen zelf, hun naasten en de patiënten op de wachtlijst. Voor deze mensen kan het vastleggen van iemands eigen keuze, hun leven en dat van vele anderen op de lange wachtlijst redden.”
Om de echte impact en gevolgen van doneren invoelbaar te maken werd bewust gekozen om juist de patiënten aan het woord te laten. “Bewust zijn van het feit dat je straks automatisch donor bent indien je niet je eigen keuze vastlegt en dus tot actie over moet gaan om een bewuste keuze te maken, is een belangrijke boodschap waarvan het goed is dat deze vaak onder de aandacht wordt gebracht”, aldus Susanne Peters, senior communicatieadviseur bij issuemakers.
In de laatste twee weken van juni werd de campagne breed opgepakt door de media. Interviews met patiënten die het campagnegezicht vormen verschenen in regionale media, zoals op NH Nieuws, evenals in landelijke media zoals Metro, De Telegraaf Vrouw, Tijd Voor Max, NPO Radio 2 en in de tv- en radiouitzending van EenVandaag.
De positieve media-aandacht komt op een belangrijk moment voor mensen die wachten op een donornier. Door de coronacrisis zijn de wachtlijsten voor ‘reguliere’ zorg flink opgelopen, zo ook de wachtlijst voor patiënten die wachten op een nieuwe nier. Niertransplantaties zijn grotendeels stil komen te liggen, zodat het aantal wachtenden de afgelopen maanden met maar liefst 11% is toegenomen, tot 851.
Tjoa geeft aan dat dit jaar veel meer nierpatiënten van de wachtlijst worden gehaald, en er zelfs patiënten overlijden terwijl ze wachten op een nieuwe nier. De Nierstichting stelt dat de nieuwe Donorwet kan zorgen voor een belangrijke verkorting van de wachtlijst.
