ROA plukt de vruchten van koerswijziging naar open netwerk

De Raad van Organisatie Adviesbureaus (ROA) vaart een nieuwe koers. Waar de brancheorganisatie voorheen opereerde als een besloten club, kiest ze nu voor meer openheid. Daarnaast verschuift het accent van strenge kwaliteitsbewaking naar onderlinge verbinding en kennisdeling. “Natuurlijk vinden we kwaliteit nog steeds belangrijk, maar laten we daar samen over nadenken in plaats van alleen maar de lat hoog te leggen en de vinger te heffen”, stelt voorzitter Ronald van Rijn.

Dit jaar viert de ROA zijn vijftigste verjaardag. De branchevereniging fungeert van oudsher als bewaker van de kwaliteit. Om zich aan te mogen sluiten moesten bureaus voldoen aan hoge kwaliteitseisen. Het ledenbestand bestond dan ook uit de top van de Nederlandse adviesbranche.

Sinds de oprichting in 1970 heeft de branche echter niet bepaald stilgestaan. Waar het landschap voorheen werd beheerst door de ‘traditionele’ organisatieadviesbureaus, heeft de digitalisering van de samenleving gezorgd voor een stormachtige opkomst van nieuwe spelers. 

Daarmee veranderde ook de positie van de ROA. Lidmaatschap werd niet langer algemeen erkend als onmisbare kwaliteitsstempel, waardoor er steeds vaker vraagtekens werden gezet bij de toegevoegde waarde van de branchevereniging en het ledental terugliep naar veertien bureaus.

Om het tij te keren werd enkele jaren geleden voorzichtig de transformatie ingezet van exclusief genootschap naar open netwerk. Onder leiding van Ronald van Rijn, die sinds afgelopen zomer voorzitter is van de ROA, is deze koerswijziging nu volop doorgezet.

“We hebben het model totaal omgegooid”, vertelt hij. “Eerder was er een onderscheid tussen leden en abonnees. Voor leden golden de kwaliteitseisen en was er het tuchtrecht, abonnees mochten alleen evenementen bezoeken. Nu is er geen onderscheid meer. Ieder bureau kan lid worden voor slechts €2.000 en we hebben de kwaliteitseisen en het tuchtrecht geschrapt. De aangesloten bureaus moeten hun kwaliteit wel op orde hebben – we hebben nog steeds een gedragscode – maar in plaats van een tuchtrechter spreken de bureaus elkaar hier op aan.” 

Daarmee onderkent de ROA het veranderde landschap en de eigen positie daarbinnen. “Er waren nog wel een paar tuchtzaken per jaar, maar op een gegeven moment is het niet meer houdbaar om daarvoor dat hele proces in stand te houden en te zeggen dat je de hele branche vertegenwoordigt terwijl je nog maar veertien leden hebt”, aldus Van Rijn. “Het was geen gemakkelijke beslissing om die rol van kwaliteitsbewaker wat te laten vieren en niet iedereen is er blij mee, maar kiezen betekent in dit geval ook iets verliezen. Je kunt het niet voor iedereen goed doen.”

Twee netwerken

Kiezen betekent echter ook dat je iets wint. Waar de ROA voorheen vooral de top van de aangesloten bureaus met elkaar verbond, is het nieuwe netwerkmodel erop gericht de branchevereniging veel meer te laten leven binnen alle lagen van de adviesbureaus. Vanuit dit idee werkt de ROA voortaan vanuit twee netwerken, ieder gericht op zijn eigen doelgroep. “Voor de jonge adviseurs hadden we al enkele jaren het Young Consulting Network. Daarnaast hebben we voor partners en directors nu het Consulting Captains Network.” 

Adviseurs van bureaus die lid zijn van de ROA kunnen zich gratis aansluiten bij het Consulting Captains Network, en het Young Consulting Network is zelfs gratis toegankelijk voor jonge adviseurs van bureaus die niet lid zijn. “Op termijn hopen we natuurlijk wel dat adviseurs van deze bureaus zich ook gaan aansluiten als lid.” 

Waar de netwerken zich onderscheiden door hun doelgroep, delen ze hun focus op kennisdeling, professionalisering en netwerken. “De inhoudelijke component is essentieel”, geeft Van Rijn aan. “Natuurlijk is het leuk om samen een borrel te drinken maar het moet wel ergens over gaan. Door de netwerken te richten op specifieke groepen versterk je dit. Adviseurs die zich in dezelfde fase van hun loopbaan bevinden maken dezelfde dingen mee. Die wil je met elkaar in contact brengen zodat ze ervaringen en kennis kunnen uitwisselen.”

Gedeelde verantwoordelijkheid

Uiteraard gaat de rol die de ROA speelt in de professionalisering en kennisdeling verder dan alleen het verbinden van consultants. Van Rijn: “Op ieder netwerk zitten boardmembers. Die organiseren samen met de leden de verschillende evenementen. Daarin wordt telkens ingezoomd op relevante thema’s. Digitalisering komt logischerwijs aan bod, maar ook onderwerpen als organisatiemodellen en eigendomsoverdracht binnen adviesbureaus. Er worden vooraanstaande sprekers uitgenodigd en de bureaus leveren ook zelf een bijdrage. Zo hebben we net een event gehouden waar twee bureaus hun visie op HR hebben gegeven.” 

Deze actieve rol van de aangesloten adviesbureaus past helemaal binnen de nieuwe netwerkopzet. “We verwachten van adviesbureaus die zich aansluiten dat ze ook echt gaan meedoen. Dat we het voor elkaar doen en dat iedereen collectieve verantwoordelijkheid heeft over de kwaliteit van de club. We zijn geen tennisclub waar je de leiding erop kunt aanspreken als de baan niet goed is aangeveegd.”

De weg naar boven

Op basis van de nieuwe opzet heeft de ROA de stijgende lijn duidelijk weer ingezet. Het ledental is al ruim verdubbeld en op korte termijn sluiten zich hoogstwaarschijnlijk nog meer bureaus aan. “PwC is weer lid geworden en we zijn in gesprek met diverse grote partijen, waaronder een Big Four-kantoor. Daarmee richten we ons nu ook meer op het private segment, waar we van oudsher toch vooral bureaus voor de publieke sector vertegenwoordigden.”

“We hebben het model totaal omgegooid. We willen uitgroeien naar een open netwerk voor de hele branche.”

 “Het nieuwe model spreekt duidelijk aan en we willen het netwerk verder uitbouwen – weer groeien naar de omvang waarmee we echt een belangrijke rol kunnen spelen. Met 30 leden zijn we al hard op weg.” 

Vanuit dit nieuwe bestaansrecht kan de ROA ook op een zinvolle nieuwe manier invulling geven aan zijn rol als kwaliteitsbewaker. “Uiteraard hebben wij kwaliteit nog altijd hoog in het vaandel en zien we nog steeds een rol voor onszelf weggelegd in het bevorderen van de kwaliteit binnen de branche. Veel van onze leden zijn nog steeds gecertificeerde bureaus, maar we hebben samen gezegd: ‘Laten we elkaar helpen na te denken over kwaliteit en als bureaus certificaten willen hebben, laten we dat dan faciliteren in plaats van verplichten.’”

“Op deze manier kunnen we de kwaliteit ook bevorderen, in plaats van alleen maar te controleren”, vervolgt Van Rijn. “Zo gaan we een bijeenkomst houden over de gedragscode en hoe we die kunnen laten leven binnen de bureaus. We blijven de code onderschrijven, maar we moeten hem ook blijven ontwikkelen. Net zoals we zelf niet kunnen blijven stilstaan. De ROA zat in een lastige fase maar we zijn het tij nu aan het keren. Er zit nu een heel dynamisch en goed bestuur en we gaan er vol voor.”