De beste en slechtste ziekenhuizen van Nederland
De kwaliteit van ziekenhuizen en artsen is cruciaal voor patiënten. Waar moeten patiënten naartoe voor de beste en meest betrouwbare zorg? De redactie van Consultancy.nl zet de beste en slechtste ziekenhuizen van Nederland op een rij. Wat blijkt? Een eenduidig antwoord is er niet, alles hangt sterk af van welke zorgaspecten belangrijk worden bevonden en aan welk ziekenhuis patiënten hun vertrouwen geven.
Vorig jaar deed het Algemeen Dagblad onderzoek naar de beste ziekenhuizen van Nederland. Ze keken naar verschillende kwaliteitsfactoren, waaronder: In welke ziekenhuizen zijn er de minste complicaties? Waar is de verpleging het beste? Welke ziekenhuizen houden de meeste rekening met patiënten?’
Uit dat onderzoek kwam het ZorgSaam Ziekenhuis uit Terneuzen naar voren als ‘s lands beste ziekenhuis. Het Rivas Beatrixziekenhuis uit Gorinchem en het BovenIJ Ziekenhuis uit Amsterdam completeerden de top drie, terwijl ook het Streekziekenhuis Koningin Beatrix uit Winterswijk en het Waterlandziekenhuis uit Purmerend zich tot de vijf beste Nederlandse ziekenhuizen mochten scharen.
Als het gaat om topklinische ziekenhuizen (dit zijn ziekenhuizen die naast basiszorg ook complexe zorg uitvoeren), staat het Jeroen Bosch Ziekenhuis uit Den Bosch op de eerste plaats. De top vijf van beste topklinische ziekenhuizen wordt verder aangevuld met het Meander Medisch Centrum in Amersfoort, het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht, het Reinier de Graaf Ziekenhuis in Delft en Rijnstate uit Arnhem.
Een vergelijkbaar onderzoek werd onlangs gehouden door Elsevier Weekblad en adviesbureau SiRM. Zij legden 81 academische ziekenhuizen, topklinische ziekenhuizen en de streekziekenhuizen onder de loep, en keken vooral naar twee factoren: patiëntgerichtheid en de kwaliteit van medische zorg. Patiëntgerichtheid was gebaseerd op de praktische dienstverlening aan de patiënt en op de wachtlijsten waarmee patiënten te maken kunnen krijgen. De kwaliteit van medische zorg was gebaseerd op de veiligheid voor de patiënt en de effectiviteit van de zorg.
Volgens dit onderzoek is het in Gorinchem gevestigde Rivas Zorggroep Beatrixziekenhuis het beste ziekenhuis van Nederland. Zeven andere ziekenhuizen behoren verder tot de kopgroep, te weten de Noordwest ziekenhuisgroep in Den Helder, de Saxenburgh Groep in Hardenberg, het Spaarne Gasthuis in Haarlem/Hoofddorp, het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk, Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten, Tergooiziekenhuizen in Hilversum en het Westfries Gasthuis in Hoorn.
De ziekenhuizen die het laagst scoorden in het onderzoek waren het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer, het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan Den IJssel, het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, het Waterlandziekenhuis in Purmerend, het Spijkenisse Medisch Centrum in Spijkenisse, en het Zaans Medisch Centrum in Zaandam. De minst presterende Universitair Medische Centra waren het Universitair Medisch Centrum Groningen, het Leids Universitair Medisch Centrum en het Erasmus MC uit Rotterdam.
Een langetermijnperspectief
De beoordeelde prestaties van de onderzochte ziekenhuizen en de daaruit voortgevloeide rankings in de onderzoeksresultaten van het Algemeen Dagblad en Elsevier Weekblad, kunnen worden gezien als een momentopname. Dat wil zeggen, waar een ziekenhuis in een bepaald jaar tot de top behoort, kan het een jaar later geheel anders zijn. De resultaten zijn sterk afhankelijk van welke patiënten zijn ondervraagd en wanneer dat is gebeurd.
Een nog nauwkeurigere aanpak van een dergelijk onderzoek is het kijken naar de langetermijnprestaties van ieder ziekenhuis in ons land, om zo het kaf van het koren te kunnen scheiden. Herm Joosten, Universitair Docent bij het Institute for Management Research van de Radboud Universiteit Nijmegen, voerde een analyse uit van alle data/scores van het Algemeen Dagblad van de afgelopen tien jaar, en stelde op basis van de gezamenlijke data een tienjarige ranking op. Deze ziet er als volgt uit:
De 10 beste streekziekenhuizen van Nederland:
1. Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam
2. ZorgSaam Ziekenhuis, Terneuzen, Hulst, Oostburg
3. Rivas Beatrixziekenhuis, Gorichem
4. Wilhelmina Ziekenhuis, Assen
5. Elkerliek Ziekenhuis, Helmond, Deurne
6. Ziekenhuis St Jansdal, Harderwijk
7. St Anna Ziekenhuis, Geldrop, Eindhoven
8. IJsselland Ziekenhuis, Capelle aan den Ijssel
9. Ziekenhuis Tjongerschans, Heerenveen
10. Diakonessenhuis, Utrecht, Zeist, Doorn
De 10 beste topklinische ziekenhuizen van Nederland:
1. Rijnstate, Arnhem, Velp, Zevenaar
2. Meander MC, Amersfoort
3. Franciscus Gasthuis & Vlietland, Rotterdam, Schiedam
4. Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht, Zwijndrecht
5. St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein, Utrecht
6. Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam
7. Spaarne Gasthuis, Haarlem, Hoofddorp
8. Noordwest Ziekenhuisgroep, Alkmaar, Den Helder
9. Reinier de Graaf ziekenhuis, Delft, Voorburg
10. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen
Beste financiële huishouding
Voor patiënten en familieleden is het steeds meer van belang om niet alleen te kijken naar de kwaliteit van de dienstverlening, maar ook naar de financiële prestaties van ziekenhuizen. Hoe essentieel de financiën zijn voor ziekenhuizen, kwam vorig jaar pijnlijk aan het licht, na twee faillissementen van twee ziekenhuizen: het MC Slotervaart in Amsterdam en de IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad en Emmeloord. Deze twee ziekenhuizen waren door velen geliefd en wisten jarenlang op een aantal onderdelen van de dienstverlening naar tevredenheid te scoren.
Maar als de schoorsteen niet blijft roken – salarissen en overige kostenposten kunnen niet worden betaald – dan lijdt onder de streep de dienstverlening aan patiënten. In het ergste geval , wanneer een ziekenhuis omvalt, staan patiënten zelfs op straat en moeten ze elders hun behandeling voortzetten, met alle ongemakken en risico’s van dien.
Vanuit dat financiële perspectief brengt accountants- en advieskantoor BDO jaarlijks de financiële prestaties van ziekenhuizen in kaart. Dit onderzoek keek naar tal van financiële kerngetallen zoals liquiditeit, solvabiliteit, resultaat, vermogen en winstgevendheid.
Op basis van die analyse, komen het Amphia Ziekenhuis in Oosterhout en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk uit de bus als ‘s lands meest gezonde zorginstellingen. Ook het Laurentius Ziekenhuis in Roermond, het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven en het Máxima Medisch Centrum, ook in Eindhoven, kunnen zich scharen tot de groep ziekenhuizen die financieel gezond zijn.
De tien ziekenhuizen die de meeste kans lopen om te vallen zijn volgens de onderzoekers het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer, het Ommelander Ziekenhuis in Groningen, het HagaZiekenhuis in Den Haag, het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer, het Zaans Medisch Centrum in Zaandam, het Rivas Zorggroep Beatrixziekenhuis in Gorinchem, het Medisch Centrum Leeuwarden in Leeuwarden, Ziekenhuisgroep Twente in Almelo en Hengelo, het Dijklander Ziekenhuis in Hoorn, het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen en de Zuyderland ziekenhuizen in Limburg.
Tot slot
Voor patiënten kunnen ranglijsten nuttig zijn om een goed inzicht te krijgen in welke ziekenhuizen zich weten te onderscheiden van anderen. Belangrijk is wel te beseffen dat ranglijsten en scores altijd relatief zijn, en altijd gebaseerd zijn op een steekproef. Nederland telt bijna 38.000 ziekenhuisbedden en ruim 19.000 medisch specialisten die in de zorg werken, waarvan 40% bij ziekenhuizen.
De genoemde onderzoeken en toekomstige ranglijsten kunnen nooit een volledig beeld geven van de dienstverlening aan patiënten en hoe deze ervaren wordt, laat staan of een ziekenhuis financieel gezien een solide beleid voert.
