Vertrekkend directeur Manon van Beek blikt terug op 22 jaar bij Accenture
Na zo’n 22 jaar bij Accenture actief te zijn geweest – waarvan de laatste vijf jaar als Country Managing Director – begint Manon van Beek in september als bestuursvoorzitter bij hoogspanningsnetbeheerder Tennet. Consultancy.nl sprak met Van Beek – onder andere over de overstap, haar tijd bij Accenture, haar passie voor innovatie en duurzaamheid, diversiteit, een carrièrepad binnen het adviesvak, en haar visie daarop: “Consultants zitten natuurlijk in de markt van gevraagd advies, maar het allerleukste van het vak vind ik ongevraagd advies.”
“Ik kan me mijn eerste project in 1996 nog herinneren”, vertelt Van Beek. “Dan had je de intake, kreeg je vier weken de tijd en dan kwam ik nog één keer terug voor een gesprek, met een powerpoint van dertig pagina’s onder m’n arm: ‘Nou we hebben er nog eens over nagedacht en we denken dat dit het is.’ Toen was het toch een beetje uurtje-factuurtje een project doen en antwoord geven op een vraag van de klant, om het even plat te zeggen. Die tijd is natuurlijk helemaal voorbij.”
Sindsdien is er inderdaad veel veranderd, binnen Accenture en de bredere adviesbranche, maar zeker ook in Van Beeks carrière. Ze groeide uit van Business Analyst tot Practice Lead Utilities Industry, tot Management Consulting Practice Lead voor de Benelux en uiteindelijk tot Country Managing Director van Accenture Nederland. Te midden van al die veranderingen, is er sinds haar eerste klus wel een duidelijke constante te ontdekken in haar loopbaan: “Die allereerste opdracht in 1996 was voor EDON, wat tegenwoordig Essent is. Ik werd gevraagd om de trends en ontwikkelingen voor de volgende tien jaar voor de energiesector in beeld te brengen. Ik heb vanaf toen steeds meer liefde ontwikkeld voor duurzaamheid en de energietransitie.”
Duurzame passie voor energie
De thema’s energie en duurzaamheid lopen dan ook als een rode draad door haar tijd bij Accenture: “De hele liberalisering van de energiesector en de introductie van allemaal nieuwe dingen die we nu normaal vinden – groene stroom, gesplitste bedrijven, elektrisch vervoer – daarbij heb ik klanten geholpen om de plannen daarvoor te schrijven. Dat zijn alomvattende projecten die per stuk zo’n twee tot drie jaar van m’n leven kostten, meer dan fulltime.” Dat ze altijd een passie heeft gehouden voor de ontwikkeling richting duurzaamheid binnen de energiesector lijkt voor Van Beek vanzelfsprekend: “Het hele vraagstuk is natuurlijk cruciaal, het is onze toekomst. Daar kom ik wel mijn bed voor uit, voor dingen die ertoe doen.”
Ze vertelt dat het voor haar altijd belangrijk is geweest maatschappelijke impact te hebben via haar werk: “In mijn geval is dat een hele lange carrière geweest op het gebied van energie, maar dat had ook gezondheidszorg of onderwijs kunnen zijn.” Vaak werd haar gevraagd of ze niet meer zou kunnen betekenen vanuit een bedrijf zelf, in plaats van binnen een bureau dat bedrijven adviseert. Van Beek stelt echter dat ze juist vanuit Accenture een waardevolle bijdrage heeft kunnen leveren: “De tijd dat wij aan de zijlijn staan te adviseren, die is echt voorbij. Je bent echt mét klanten aan het transformeren, dus ik heb altijd het idee gehad – met alle kennis die ik ook kan opbouwen vanuit andere klanten en andere landen – dat de impact die je kan hebben vanuit deze functie minstens net zo groot is als vanuit één bedrijf.”
Duty is calling
Na 22 jaar is Van Beek nu echter op een punt gekomen waarop ze ergens anders – bij Tennet – beter aan de duurzaamheidsmissie denkt te kunnen bijdragen: “Omdat ik vind dat Tennet in de komende tien jaar als netbeheerder zó in het centrum staat van het mogelijk maken en versnellen van de duurzame energietransitie. De afgelopen jaren zijn belangrijk geweest, maar de echt grote veranderingen gaan nog komen. Dit wordt het decennium waarin we het kantelpunt gaan zien op het gebied van duurzaamheid. Een investeringsagenda van miljarden is nodig om dat allemaal te financieren en realiseren. Dit maakt dat ik nu in termen van impact denk: ‘Duty is calling’.”
Toen ze bij Tennet gevraagd werd voor de positie van bestuursvoorzitter, werd het voor Van Beek dan ook snel duidelijk dat ze deze kans wilde aangrijpen: “Dat ik met al mijn kennis en ervaring de eer en het genoegen heb om zo’n uitnodiging te krijgen. Hoe zeer ik ook gehecht ben aan Accenture, voelde ik dat ik nu gewoon de overstap moest maken.” Dat ze al vrij snel wist dat ze op het aanbod wilde ingaan, betekent dan ook niet dat ze het makkelijk vindt om straks na 22 jaar te vertrekken. Van Beek: “Het is voor mij ook niet de keuze geweest om Accenture te verlaten, maar meer een gevoel dat ik dit nu gewoon moet gaan doen.”
Menselijk kapitaal
Met haar naderende afscheid is nu ook de tijd van inventariseren aangebroken: “Als ik terugkijk op al die tijd en met name de laatste jaren, en me afvraag wat mijn hoogtepunten zijn, dan kun je het hebben over acquisities, innovaties, digitale transformatie – en daar ben ik ook heel trots op – maar als je me vraagt wat in dit hele afscheidsproces ook echt wat met je doet, dan is dat toch het verschil dat je maakt in de levens van mensen. We hebben de afgelopen vijf jaar bijna 3.000 mensen aangenomen en zeker meer dan 50 nationaliteiten in dienst.” Van Beek wijst hierbij op de cruciale rol van talent binnen de adviesbranche: “Ik ga nu natuurlijk naar een bedrijf met heel veel assets op de balans, maar wij hebben op onze balans één asset, en dat zijn de mensen.”
In het bijzonder is ze blij met wat ze heeft kunnen betekenen voor de vele talenten die als vluchteling naar Nederland zijn gekomen. Dit deed ze niet alleen vanuit Accenture, maar ook als voorzitter van de Refugee Talent Hub: “Dit is een stichting die vluchteling-talent inzet bij bedrijven, en hier doen we als Accenture ook goed aan mee. Zo hebben we tientallen vluchtelingen aangenomen. De eersten daarvan hebben nu ook promotie gemaakt. Ik heb van de week nog met een aantal vluchtelingen uit Syrië gesproken, die hebben we gewoon hun leven teruggegeven door ze een baan te geven. Dat geeft zoveel voldoening.”
“Ik ga nu natuurlijk naar een bedrijf met heel veel assets op de balans, maar wij hebben op onze balans één asset, en dat zijn de mensen.”
Divers talent
Ze voegt toe dat Accenture in zijn personeelsbeleid ook expliciet inzet op diversiteit: “Dit doen we op het gebied van de man/vrouw-verhouding, maar ook etnisch: gelijke kansen, gelijke salarissen en ook in gelijke getalen aanwezig zijn. Zo willen we tegen 2025 naar een 50/50-balans als het gaat om man/vrouw. We zitten nu nog op 30% vrouw en wat betreft de recruitment van nieuwe mensen op 40%.” Van Beek geeft aan dat het werven en behouden van vrouwelijk talent niet altijd makkelijk is: “Daar zitten kwetsbare fases in, zogenaamde career turning points. Kinderen krijgen is er daar bijvoorbeeld één van. Daar kun je geen policy op loslaten, dan gaat het erom dingen in een-op-een gesprekken met elkaar te bespreken.”
Hier kan Van Beek ook vanuit haar eigen ontwikkeling binnen Accenture over meepraten: “Mijn dochter – nu veertien – was net geboren, en toen was er een grote opdracht waarvoor ze een crisis-programmamanager zochten. Iemand gaf aan: ‘Is dat niet iets voor Manon?’. Iemand anders zei echter – ik was hier niet bij – dat dit misschien niet zo verstandig was nu ik net een baby had. Waarop een van de directeuren zei: ‘Maar zullen we het niet gewoon met haar bespreken?’ Ik ben heel blij dat dit gezegd is en het inderdaad met mij besproken is. Ik heb de opdracht gedaan en ik heb een jaar later ook promotie gemaakt.”
Bij het nastreven van diversiteit is ook de verdeling in de top van de organisatie van belang. Wat dat betreft lijkt het bij Accenture ook wel goed te zitten met de positie van vrouwen: Van Beek volgde vijf jaar geleden Anja Montijn-Groenewoud op als Country managing Director, en draagt straks het stokje over aan Irine Gaasbeek: “Ja, drie vrouwen op rij. Dat is bijzonder en ook weer niet denk ik. We hebben de afgelopen jaren ook in ons directieteam heel erg gestreefd naar een goede man/vrouw-balans.” De aanstelling van Gaasbeek is hier echter geen direct gevolg van: “Er wordt een normaal opvolgingsproces doorlopen met meerdere kandidaten en daar is zij als beste kandidaat uitgekomen.”
Ruimte en flexibiliteit
Van Beek legt uit dat de uitdaging van het laten doorstromen van talent zich ook zeker niet beperkt tot vrouwen. Daarbij gaat het er bijvoorbeeld om dat alle werknemers op bepalende punten in hun loopbaan de ruimte kunnen krijgen die ze nodig hebben: “Iedereen kan momenten hebben waarop zaken buiten het werk meer tijd en aandacht vragen. Het kan gaan om jonge ouders – niet alleen moeders – maar je kunt ook je ouders moeten verzorgen, of zelfs een uit de hand gelopen hobby hebben. Vorig jaar hadden we Dwight Dissels die tot de finale is gekomen van The Voice of Holland, dus die had ook even tijd nodig voor zichzelf. Het is bij dit soort dingen altijd belangrijk in gesprek te blijven en ook als consultant op tijd aan te geven wat je wilt en nodig hebt, en dan is er heel veel mogelijk.”
“Alle grote dingen die ik heb kunnen realiseren zijn heel klein begonnen, met dat ik me ergens druk om maakte.”
Van Beek ziet hierin zeker een taak weggelegd voor werkgevers, maar wijst erop dat werknemers ook zelf hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Dit ook in relatie tot de druk die werken in de adviesbranche met zich meebrengt: “Je hoort vaak de discussie dat een baan in de consultancy zo slopend is en leidt tot burnouts. Daar ben ik het niet mee eens. Het is zeker een vak dat veel van je vraagt, maar je bent er altijd zelf bij. Dus voor jonge consultants is het ook heel belangrijk: stel je eigen ambities, stel je eigen grenzen, dan is eigenlijk alles mogelijk.” Dit verbindt ze ook aan de ontwikkelmogelijkheden die het vak biedt aan jonge talenten: “Accenture – maar ook consultancy in het algemeen – vormt een platform om je leiderschapskwaliteiten te versnellen, maar dan moet je er wel ook zo naar kijken en het zo gebruiken.”
Visie uitdragen
Gevraagd naar wat ze zou willen meegeven aan beginnende adviseurs, komt Van Beek terug op wat haar heeft voortgedreven in haar jaren bij Accenture: “Ik zou zeggen: ‘Zorg dat je een visie hebt op de maatschappelijke thema’s die ertoe doen.’” En ook hierbij pleit ze voor een proactieve opstelling: “Draag die thema’s ook uit. Consultants zitten natuurlijk in de markt van gevraagd advies, maar het allerleukste van het vak vind ik ongevraagd advies. Daar komen ook hele mooie partnerships en innovaties uit: door met de klant in gesprek te gaan en deze uit te dagen grote ontwikkelingen op te pakken waar ze in het bedrijf nog niet aan hebben gedacht.”
Ze raadt starters aan hier vanaf het prille begin van hun carrière over na te denken: “Ik zeg altijd dat je niet vroeg genoeg kunt beginnen om zo’n visie te ontwikkelen en je dan als consultant ook gewoon in te zetten voor het eerste kleine stapje in die richting. Alle grote dingen die ik heb kunnen realiseren zijn heel klein begonnen, met dat ik me ergens druk om maakte. Bijvoorbeeld zo’n vluchtelingenplatform, dat begint met de vraag: ‘Als we in het buitenland moeten recruiten, kijken we dan wel genoeg naar vluchtelingtalent?’ En voor je het weet, heb je een stichting met tientallen partners opgericht en ben je ze grootschalig aan het inzetten bij bedrijven.”
Vooruitkijken
Wat betreft dit uitdragen van een visie ziet ze de toekomst van Accenture met vertrouwen tegemoet: “Ik sprak laatst met iemand die zich probeerde voor te stellen dat straks meer dan de helft van zijn bedrijf uit millennials bestaat. Toen zei ik: ‘Kom een keertje koffiedrinken, bij ons is denk ik 75 á 76% millennial.’ In vergelijking met hoe wij twintig jaar gelden waren – dat je toch blij was met je salaris, je laptop en je auto – kijk ik met groot respect naar de millennials van vandaag. Die hebben hun werk, maar willen ook impact maken. Daarnaast hebben ze hun vrienden en zorgen ze goed voor zichzelf. Ze zien alles veel holistischer: maatschappelijke impact, hun privéleven, hun nevenfuncties – die zijn allemaal veel meer geïntegreerd.”
Van Beek voegt hieraan toe dat dit ook om een andere leiderschapsstijl vraagt: “Je moet nu veel meer sturen op visie en impact, en minder voorschrijven hoe ze de dingen precies moeten aanpakken. Dat is best wel spannend, maar vooral heel leuk.” Aan de vooravond van haar vertrek uit deze leiderschapspositie bij Accenture, geeft ze aan dat ze aan het begin van haar eigen loopbaan nooit had kunnen vermoeden in die positie terecht te komen: “Ik ben nooit bij Accenture gaan werken om er algemeen directeur te worden. Ik denk trouwens dat dit ook heel ongezond is, want dat is in Nederland uiteindelijk maar voor één iemand weggelegd.” Ze adviseert tot besluit dan ook om niet al te ver vooruit te plannen: “Ik heb altijd met een horizon van twee á drie jaar gekeken hoe ik mezelf wil ontwikkelen.”
