Adlasz betrokken bij pilotprojecten Participatiewet
Adviesbureau Adlasz is door Instituut Gak benaderd om verschillende pilots te ondersteunen omtrent de Participatiewet. De projecten zijn bedoeld om de samenwerking tussen gemeenten en het bedrijfsleven rond de uitvoering van de drie jaar geleden ingevoerde wet te verbeteren. Op 23 januari is het officiële startschot gegeven voor de in totaal twee jaar durende projecten.
Op 1 januari 2015 vond de invoering van de Participatiewet plaats, die een vervanging vormt voor de Wet werk en bijstand, de Wet sociale werkvoorziening en de Wajonguitkering. Een van de belangrijkste ideeën achter de nieuwe wet was – zoals de naam ervan al suggereert – dat de nadruk meer moest komen te liggen op de bijdrage die mensen met een verminderd arbeidsvermogen nog wél kunnen leveren. Ruim drie jaar later kan echter worden vastgesteld dat de uitvoering van de wet – waarbij goede samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven een vereiste is – nog niet altijd verloopt zoals gewenst.
Adlasz, een adviesbureau dat zich specialiseert op het gebied van lokaal bestuur en sociale zekerheid, stelt op basis van een uitgevoerde analyse dat de overheid en bedrijven elkaar nog onvoldoende weten te vinden. “Dat komt enerzijds door wederzijds onbegrip, anderzijds door het wederzijdse wantrouwen. De vraag is hoe overheid en bedrijfsleven elkaar dan wel kunnen vinden. Wat is daarvoor nodig?”, aldus het bureau.
Een van de onderzochte mogelijkheden om verbetering te realiseren, is een aanpassing van de opzet van de zogeheten Participatiebedrijven, oftewel de gemeentelijke uitvoeringsorganisatie voor de Participatiewet. Met financiële ondersteuning van Instituut Gak – een vermogensfonds dat subsidie verstrekt aan projecten op de terreinen sociale zekerheid en arbeidsmarktbeleid – zijn een particulier initiatief, de sociale werkvoorziening en de Participatiewet nader bekeken en met elkaar in verband gebracht. “Duidelijk is geworden dat die verschillende werelden elkaar nóg beter moeten leren kennen om te komen tot de wenselijke verbindingen”, aldus Adlaz.
Knelpunten en onduidelijkheden
Hierbij zijn diverse knelpunten geïdentificeerd. Zo is de huidige WSW – de Wet Sociale werkvoorziening, die door de Participatiewet moet komen te vervallen – met de bestaande infrastructuur vaak niet in staat de verwachte loonwaarde* te realiseren. Daarnaast lijkt de samenwerking tussen enerzijds de gemeenten en de gemeentelijke sociale diensten en anderzijds het Sociale Werkplaats-bedrijf nog niet optimaal – de doelgroepen WSW en Participatiewet worden bijvoorbeeld nog zelden geïntegreerd. Ook laten diverse onderzoeken zien dat de werkgeversdienstverlening vanuit de gemeente/het Werkbedrijf beter zou kunnen.
Verder is het onduidelijk of gemeenten wel volledig gebruikmaken van de mogelijkheden die ze vanuit de wet hebben om aan te sluiten bij de lokale problematiek: “Welke rol ligt noodzakelijkerwijs bij de gemeente en welke rol kunnen de partners in de participatieketen op zich nemen?” Ook zijn er vragen omtrent de mogelijke rol van het onderwijs: “Denk aan zaken als het behalen van een startkwalificatie (VSO/PRO), maar ook aan de ‘managers van de toekomst’ (hbo-afgestudeerden) die mee gaan bouwen aan een duurzame – inclusieve – economie.”
Project loonwaardesturing
Om een antwoord op deze knelpunten en vragen te vinden, heeft Instituut Gak Adlasz ingeschakeld om de komende twee jaar diverse pilots te organiseren. Op 23 januari is het startschot gegeven voor de onderzoeksprojecten: “We zijn van start! Met veel enthousiasme van zowel de pilotorganisaties, de experts, Instituut Gak en uiteraard van Adlasz is de eerste stap gezet in het project Loonwaardesturing. Uitdagend project voor de komende twee jaar”, aldus het adviesbureau. “Onze ambitie is om vanuit de uitvoerende praktijk te komen tot een werkend proces, gericht op de inclusieve arbeidsmarkt waarbij eenieder naar loonwaarde participeert. Daarbij zou het niet uit moeten maken of dat vanuit het SW-bedrijf dan wel vanuit de gemeentelijke sociale dienst wordt benaderd; in de Participatiewet zijn die doelgroepen immers samengevoegd”, stelt het adviesbureau.
Een van de pilots wordt uitgevoerd in samenwerking met de Sociale Dienst Drechtsteden, waarbij wordt gekeken naar de (on)mogelijkheden op het gebied van detacheringen. Een ander project vindt plaats binnen de Diamant-groep, het SW-bedrijf van Tilburg. Hier wordt onderzoek gedaan naar de vastgestelde visie – het naar buiten plaatsen van de integrale doelgroep van de Participatiewet, inclusief de WSW-medewerkers. “Dat zou de ontmanteling van de bedrijven kunnen betekenen en de inrichting van een Begeleidings- en Bemiddelingsorganisatie. Onderzocht wordt wat de impact daarvan is en of het derhalve opportuun is de eigen werkbedrijven (volledig?) op te heffen.” Tot slot worden via WSP parkstad in Heerlen nieuwe concepten ontwikkeld voor het plaatsen van medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Op het verloop van de pilots wordt toegezien door een expertgroep en alle projecten worden uitgevoerd binnen de – mede door de expertgroep – vastgestelde theoretische kaders: “De expertgroep bewaakt dat alle relevante aspecten in voldoende mate aan bod komen, tegen de achtergrond van een gefundeerd theoretisch kader. De pilotperiode wordt afgesloten met een symposium waarin Adlasz zijn bevindingen zal delen: “Met u zijn wij benieuwd waartoe dit project kan leiden... We hopen en rekenen op een ‘doorbraak’ om te komen tot de gewenste inclusieve samenleving op het gebied van de arbeidsmarkt. We onderkennen dat die weg niet gemakkelijk zal zijn, maar tegelijkertijd ook niet onmogelijk is. Met behulp van de genoemde organisaties en experts hebben wij er alle vertrouwen in dat we ook daadwerkelijk voor die doorbraak kunnen zorgen!”, besluit Adlasz.
* Loonwaarde is de waarde, uitgedrukt in Euro's, van de arbeid die iemand (met een verminderd arbeidsvermogen) nog kan uitvoeren.
