Aantal fusies en overnames in Nederland op hoogste punt in tien jaar
Het aantal fusies en overnames in zowel Europa als Nederland bevindt zich op het hoogste punt in tien jaar, zo blijkt uit onderzoek van KPMG. En er lijkt vooralsnog geen einde aan te komen aan de stijgende lijn: M&A-adviseurs zijn zeer optimistisch gestemd, onder meer omdat bedrijven willen overnemen om te groeien, private equity-partijen zwemmen in het geld en ondernemers geloven dat dit het juiste moment is om te profiteren van de gunstige marktprijzen.
Nadat onlangs al bleek dat binnen enkele specifieke Nederlandse sectoren – waaronder de ICT en de zorg – het aantal overnames het afgelopen jaar op recordhoogtes uitkwam, blijkt uit de analyse van KPMG dat in 2017 ook in het gehele mid-market en large-segment weer flink meer deals werden gesloten. Met 714 transacties vond er een groei plaats van 11,4% ten opzichte van het jaar ervoor, toen er 641 overnames waren. Met uitzondering van 2012 – toen er iets minder bedrijven van eigenaar wisselden dan in 2011 – is het aantal deals de laatste tien jaar consequent toegenomen. In vergelijking met 2009, toen er 371 transacties waren, is de jaarlijkse hoeveelheid nu bijna verdubbeld.
Ondanks deze aanzienlijke stijging in de hoeveelheid gesloten deals, daalde de opgetelde waarde van alle Nederlandse transacties wel fors. In 2016 kwam deze nog uit op €89 miljard maar nu is de totale waarde €51 miljard, een daling van bijna 42%. In 2015 kwam de waarde zelfs uit op €179 miljard met 548 deals. In 2015 en 2016 vonden er echter enkele enorme overnames plaats die de dealwaarde enorm opstuwden, zoals de aankoop van BG Group door Shell voor €64 miljard in 2015, en van NXP Semiconductors door Qualcomm voor €43 miljard in 2016.
Waar dergelijke grote overnames kunnen zorgen voor een wat vertekend beeld, was 2017 in termen van dealactiviteit een topjaar. De analyse van KPMG concentreert zich op de grotere overnames, waardoor kleine deals hier niet in zijn meegenomen, maar recentelijk bleek dat ook binnen de mkb-sector het aantal transacties in de lift zit. Met de stijging van meer dan 11% die KPMG registreert, onderscheidt ons land zich ook duidelijk van de rest van Europa en de wereld, waar de groei met respectievelijk 4,2% en 3,7% een stuk lager uitkwam.
De 4,2% toename in Europa zorgt ervoor dat het aantal overnames uitkomt 7.955, ten opzichte van 7.631 een jaar eerder. De groei is in lijn met de ontwikkelingen in de laatste tien jaar. Sinds 2009 – toen er 3,854 deals werden gesloten – is er een gestage toename van de hoeveelheid overnames. Alleen in 2012 en 2014 vonden er zeer lichte dalingen plaats in vergelijking met het voorafgaande jaar. Ook de totale Europese dealwaarde is gestegen, van €862 miljard in 2016 tot €931 miljard in 2017.
Interesse uit buitenland
De analyse van KPMG laat ook zien dat ons land in toenemende mate aantrekkelijk is voor buitenlandse investeerders, die steeds meer Nederlandse bedrijven kopen. Het afgelopen jaar werden 248 overnames verricht van over de grens, oftewel 35% alle transacties. Hiermee is dit aandeel bijna net zo groot als dat van de deals tussen twee binnenlandse partijen, dat met 272 stuk goed is voor 38%. Bij de overige 27% – 194 deals – betrof het de aankoop van een buitenlands bedrijf door een Nederlandse onderneming. De toegenomen buitenlandse interesse werd eerder al aangewezen als een van de oorzaken achter het hoge aantal deals binnen de zorgsector.
Net als bij het totale aantal overnames in de Nederlandse markt, geldt hier dat het aantal overnames vanuit het buitenland sinds 2009 steeds is toegenomen, en wederom met alleen 2012 als uitzondering. Een andere overeenkomst is dat er ondanks de stijging van het aantal overnames een veel lagere totale dealwaarde werd gerealiseerd – een daling van €63 miljard nar €25 miljard – waarvoor ook weer dezelfde verklaring kan worden aangehaald. Zo is te zien dat in 2016 plotseling vele miljarden zijn uitgegeven door Amerikaanse bedrijven, een gevolg van de eerdergenoemde NXP-deal.
Danny Bosker, partner bij KPMG Corporate Finance legt uit dat de toegenomen interesse van over de grens past in de trend van de laatste jaren: “Als we kijken naar de afgelopen jaren, zien we dat het verschil tussen het aantal overnames door buitenlandse kopers van Nederlandse targets en het aantal overnames door Nederlandse bedrijven van buitenlandse ondernemingen gestaag groeit. De netto ‘export’ bedroeg vorig jaar 54 transacties, bijna 75% meer dan in 2016 en het hoogste aantal in de afgelopen zes jaar.”
EU en VS actief
Terwijl blijkt dat het afgelopen jaar – met 146 deals – 59% van de overnames van over de grens werd gedaan door kopers uit de EU, blijkt de VS als land de belangrijkste koper is met 55 transacties, oftewel 22% van de buitenlandse aankopen. “Daarmee zijn de Verenigde Staten de grootste investeerder in Nederland, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk en Duitsland”, vertelt Bosker. China wordt vaak aangewezen als de economische wereldmacht van de toekomst, maar speelt tot op heden nog geen grote rol op de Nederlandse M&A-markt. Met 4 overnames van Nederlandse ondernemingen is het land goed voor een aandeel van een krappe 2%. De overige 43 aankopen van over de grens werden gedaan vanuit de rest van de wereld.
Net als andersom, zijn Nederlandse kopers ook vooral geïnteresseerd in Europese en Amerikaanse bedrijven. Bosker: “Van de 194 overnames door Nederlandse bedrijven was 65% afkomstig uit een EU-land, gevolgd door de Verenigde Staten met 15%.” Dit komt neer op 126 gekochte Europese bedrijven en 29 Amerikaanse. In de rest van de wereld – inclusief China, waar helemaal niets werd gekocht – werden vanuit ons land 39 bedrijven opgekocht: “China stond vorig jaar bij geen enkel Nederlands bedrijf op de radar”, aldus Bosker.
Verwachting voor 2018
Voor het huidige jaar is de verwachting dat de grote drukte op de M&A-markt zal aanhouden. De rentestand bevindt zich nog altijd op een historisch laag niveau, wat ervoor zorgt dat private equity-partijen uitpuilen van het kapitaal. Daarnaast zijn er nog altijd veel sectoren waarin veel consolidatie plaatsvindt doordat bedrijven groei nastreven middels het inlijven van branchegenoten. Bovendien zorgt de hausse op de M&A-markt voor het oplopen van de overnamesommen die ondernemers kunnen vragen voor hun bedrijf, wat de verkoopbereidheid alleen maar doet toenemen.
KPMG – dat recentelijk werd aangewezen als een van de beste M&A-adviseurs – wijst er wel op dat er nog onzekerheid heerst binnen de fusie- en overnamemarkt. Bosker: “De toegenomen aandacht van landen voor een meer protectionistisch beleid, zoals de brexit en de koers die de Amerikaanse president nog altijd vaart, hebben gevolgen voor de mondiale markt.” Ook wijst hij op de nog steeds lopende discussie binnen de EU over ongewenste buitenlandse overnames, al zorgt deze er vooralsnog juist voor dat niet-Europese kopers nog snel hun slag slaan, voordat het mogelijk te laat is: “Het is dan ook te verwachten dat de interesse in Nederlandse bedrijven onverminderd groot zal blijven zolang er geen additionele maatregelen vanuit Europa ingevoerd worden”, besluit Bosker.
