De tien Nederlandse familiebedrijven die het beste worden geleid
Stichting Familie Onderneming heeft bekendgemaakt wat de tien best bestuurde Nederlandse familiebedrijven zijn. De ondernemingen zijn na een uitgebreide doorlichting geselecteerd door een onafhankelijke jury en maken allen kans om in april te worden uitgeroepen tot Familiebedrijf van het Jaar 2018.
Het belang van familiebedrijven voor de Nederlandse economie is nauwelijks te overschatten: volgens de meest recente cijfers van het CBS telt ons land bijna 277.000 familiebedrijven*. Daarmee zijn ze goed voor maar liefst 71% van alle ondernemingen (uitgezonderd eenmanszaken). Onlangs maakte de Stichting Familie Onderneming – in 2012 opgericht door John Fentener van Vlissingen om het Nederlandse familiebedrijf te ondersteunen – bekend wat dit jaar de tien genomineerden zijn voor de Familiebedrijven Award, die jaarlijks wordt toegekend aan een excellerend Nederlands familiebedrijf.
Met deze bekendmaking geeft de stichting ook aan wat zij ziet als de best bestuurde familiebedrijven van het afgelopen jaar. Hierbij wordt gelet op diverse factoren, zijnde familie en cultuur, groei en financiële prestaties, continuïteit en innovatie, internationalisatie, en maatschappelijke betrokkenheid. Dit zijn de tien familiebedrijven die uitzonderlijk presteren:
AFAS Software – mede bekend als hoofdsponsor van AZ en naamgever van concertzaal AFAS Live – houdt zich sinds het ontstaan in 1996 hoofdzakelijk bezig met het ontwikkelen van verschillende soorten bedrijfssoftware, zoals voor HR- en payrollafdelingen. Ook creëert en verkoopt het onder de naam AFAS Accountancy Software geïntegreerde softwareoplossingen voor de accountancybranche en faciliteert het via AFAS Zorg & Welzijn administratieve lastenverlichting binnen de zorgsector. Tot slot bedient het via AFAS Personal consumenten, door hen een ‘online huishoudboekje’ te bieden.
Dutch Flower Group is een in 1999 ontstane combinatie van dertig gespecialiseerde handelsbedrijven en richt zich op de verkoop van snijbloemen, gemengde boeketten en planten. Elk bedrijf wordt apart bestuurd en heeft zijn eigen aanpak en focus op de klant. Wel profiteren alle bedrijven binnen de groep van elkaars specifieke expertise en van de schaalvoordelen van de samenwerking. Op deze manier bedient de onderneming de gehele sierteeltketen, waarbij wordt geleverd aan klanten overal ter wereld.
Hakkers werd opgericht in 1875 en is specialist in waterbouwkundige werken, oftewel in de ontwikkeling, productie en realisatie van grond-, bagger-, constructie-, funderings-, kust- en oeverwerken. Hierbij bedient het diverse klanten uit de publieke en private sector, zoals Rijkwaterstaat, waterschappen en havenexploitanten. Het bedrijf is van oudsher sterk verbonden met Werkendam en de aangrenzende Biesbosch, waarvan het water eeuwenlang een bedreiging vormde voor het Brabantse dorp. Het bedrijf bekwaamde zich in het aanleggen en herstellen van dijken en waterkeringen, waarbij het ook betrokken was na de watersnoodramp van 1953.
Mourik bestaat sinds zo’n 100 jaar en is naar eigen zeggen een van de grootste, zelfstandige familiebedrijven van Nederland. De onderneming, gevestigd in het Zuid-Hollandse Groot Ammers, biedt werk aan ruim 2.000 mensen, waarmee het zich wereldwijd richt op diverse markten, waaronder catalyst handling (het hoog-specialistische vak van het ontladen en beladen van reactoren), industriële services, bouw, infrastructuur, projectontwikkeling en milieu.
KlokGroep vindt zijn oorsprong in 1922, toen Johan van de Klok een metselbedrijf begon in het Gelderse Druten. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij door de Nederlandse overheid gevraagd de oorlogsschade in kaart te brengen. Ook voerde Van de Klok en Zonen – inmiddels hadden de vier zonen van de oprichter zich bij het bedrijf gevoegd – de herstelwerkzaamheden aan de kapotgeschoten kerktoren van Druten uit. Na enkele overnames ontstond in 2011 KlokGroep, dat zich vandaag de dag richt op het hele bouw- en ontwikkelproces, vanaf het initiëren tot en met het beheer.
De Nijs is een van de grootse Nederlandse aannemers en legt zich toe op bouwen, ontwikkelen, renoveren, restaureren en onderhouden, met name in de regio’s Alkmaar, Haarlem en Amsterdam. Daar houdt het in 1920 opgerichte bedrijf zich vaak bezig met binnenstedelijk bouwen, waarbij het vaak ingewikkelde projecten betreft. Zo voerde het bedrijf in Amsterdam de laatste jaren aansprekende bouwprojecten uit, zoals de bouw van Eye Filminstituut Nederland en de restauratie van de Hermitage.
Oostwegel Collection ontstond toen Camille Oostwegel in 1980 begon aan zijn missie om cultureel erfgoed in het groene hart van Zuid-Limburg om te bouwen tot luxehotels en restaurants. Inmiddels bestaat het bedrijf uit vier ‘huizen’ die samen drie hotels en acht restaurants herbergen: het 17e-eeuwse barokkasteel Château Neercanne, herenboerderij Winselerhof, het 12e-eeuwse klooster Château St.Gerlach – dat in de 19e eeuw tot kasteel werd omgebouwd, en ten slotte het voormalig 15e-eeuwse klooster Kruisherenhotel Maastricht. Château Neercanne is de enige locatie waar kan niet worden overnacht. Wel heeft het daarin gevestigde restaurant al 32 jaar een Michelinster.
Roerink Food Family kent zijn oorsprong in het Twentse Twekkelo, waar Diane en Gerjhan Roerink in 1981 vanuit de oude klompenschuur op het boerenerf begonnen met het maken en verkopen van ambachtelijke zuivelproducten. Vier jaar later werd de tweede winkel geopend en nog eens tien jaar daarna waren de zuivelproducten te vinden in vrijwel alle Nederlandse supermarkten en leverde het bedrijf ook aan de out-of-home markt en het buitenland. De onderneming bestaat tegenwoordig uit vier bedrijven, die elk hun eigen zuivelspecialiteit hebben: Zuivelhoeve, Zuivelhoeve-winkels, Happy Goat en De Dessert Meesters.
Royal Eijkelkamp is in de meer dan 100 jaar van zijn bestaan uitgegroeid tot een van ’s werelds toonaangevende bedrijven op het gebied van onderzoeksapparatuur voor bodem en water, waarbij het zich richt op thema’s als voedselveiligheid, natuurlijke grondstoffen, bodemdegradatie, vervuiling, landontwikkeling en verstedelijking. Het bedrijf is vaak betrokken bij uitdagende projecten, zoals het bemonsteren van goud in de hete Colombiaanse jungle en complexe boringen – bijvoorbeeld tot 250 meter diepte of in de Siberische vrieskou. Het bedrijf ontstond in 1911 als smederij in het nabij Arnhem gelegen Lathum. Vanaf het jubileumjaar 2011 mag het bedrijf zich ‘Royal’ noemen en zo ontstond de huidige naam.
Verstegen, dat ook het predicaat ‘Royal’ mag voeren, werd in 1886 opgericht in Rotterdam als Verstegen Specerijenhandel en Fabriek van Conserveermiddelen. In het bombardement op de stad in 1940 werd de fabriek volledig verwoest. Gelukkig had een van de eigenaren enkele uren daarvoor de Verstegen-recepten weten veilig te stellen, zodat het bedrijf na de bevrijding langzaamaan zijn activiteiten kon hervatten. Vandaag de dag produceert het bedrijf kruiden, specerijen en sauzen, en bedient het daarmee zowel consumenten als diverse partijen binnen de professionele foodbranche.
Selectieprocedure
De tien bedrijven zijn geselecteerd door KPMG Nederland, dat zich samen met ABN AMRO MeesPierson als partner aan de verkiezing heeft verbonden. In eerste instantie selecteert het accountants- en adviesbureau daarvoor 250 familiebedrijven uit een groep van 500 Nederlandse middelgrote en grote bedrijven. Deze 250 ondernemingen worden uitgenodigd voor een interview, waarin aan de hand van de eerdergenoemde criteria wordt bepaald welke tien bedrijven overblijven.
De gelukkigen worden vervolgens door KPMG voorgesteld aan de jury. Deze zal drie finalisten selecteren, waar de juryleden** gezamenlijk op bedrijvenbezoek gaan om de familiebedrijven beter te leren kennen en zo de uiteindelijke winnaar te kunnen bepalen. Deze zal medio april worden bekendgemaakt tijdens de zesde editie van de uitreiking van de Familiebedrijven Award. De winnaar wordt bovendien bij de volgende editie van de verkiezing vertegenwoordigd in de jury.
Gerelateerd: De top 100 grootste familiebedrijven van Nederland.
* Om in aanmerking te komen voor de prijs moeten ondernemingen echter aan strengere eisen voldoen dan die door het CDB worden gehanteerd bij de definitie van het begrip ‘familiebedrijf’. Waar het CBS alleen stelt dat de familie actief moet zijn in het bestuur van de onderneming en een belang van tenminste 25% in het bedrijf moet hebben, hanteert de Stichting Familie Onderneming de definitie van Nyenrode en de Europese Commissie, volgens welke een bedrijf dient te voldoen aan tenminste twee van de drie volgende voorwaarden: meer dan 50% van de onderneming is in handen van één familie; één familie heeft beslissende invloed op de bedrijfsstrategie of op opvolgingsbeslissingen; een meerderheid of ten minste twee leden van de ondernemingsleiding zijn afkomstig uit één familie.
** De jury bestaat uit initiatiefnemer John Fentener van Vlissingen (ondernemer en oprichter van BCD Group – een van de grootste Nederlandse familiebedrijven), Floris Croon (medeoprichter van consultancybureau Boer & Croon), Ingrid Faber (CEO van Pooling Partners | Faber Halbertsma), Ben Woldring (CEO van Bencom Group), Jan Willem Baud (aandeelhouder bij Walvis Fund II/voormalig directeur NPM Capital), Frank Swinkels (CFO van Bavaria – een van Nederlands oudste familiebedrijven) en George Terberg (ondernemer en bestuursvoorzitter van de Terberg Group – de winnaar van vorig jaar).
