Ondernemers willen sneller cashen met verkoop van eigen bedrijf

Nu de markt aantrekt lijken ondernemers versneld te willen cashen met de verkoop van hun onderneming. Het aantal ondernemers dat binnen twee jaar zijn of haar bedrijf denkt te verkopen is in 12 maanden tijd verdubbeld. De leeftijd van de ondernemer en meer genieten van het leven zijn de belangrijkste drijfveren. 

Uit onderzoek van onderzoeksbureau SAMR onder tweehonderd MKB-bedrijven, uitgevoerd in opdracht van fusie- en overnamebemiddelaar Marktlink, blijkt dat ondernemers over de hele linie eerder af willen van hun onderneming. Een vijfde (20%) denkt dat binnen twee jaar een bedrijfsverkoop relevant zal zijn (vorig jaar 9%), een zelfde deel denkt dat dit binnen 2 tot 5 jaar het geval zal zijn (vorig jaar 17%). De verschuiving is ook terug te zien in de verkoopbereidheid van ondernemers: bijna de helft van de ondernemers (47%) geeft aan dat ze, als ze het bedrijf voor een goede prijs zouden kunnen verkopen, dat morgen zouden doen. Dit ligt hoger dan vorig jaar (40%). 

Tom Beltman, partner bij Marktlink ziet de ontwikkeling als het logische gevolg van een verbeterende markt. “Al jaren is er sprake van een uitblijvende verwachte overnamegolf. Als gevolg van de aantrekkende resultaten van bedrijven, geven veel ondernemers nu aan de komende jaren toch echt te willen verkopen.” Bovendien wijst hij naar een verschuiving in de mindset van ondernemers. “Ondernemers leven niet langer in de toekomst, maar in het heden. Als zij nu kunnen cashen om meer van het leven te kunnen genieten, dan laten ze dat niet na. Maar dat veertig procent er voor open staat hadden we niet verwacht.”

Leeftijd beïnvloedt verkoopbereidheid

Vanzelfsprekend verwachten ondernemers van 56 jaar of ouder vaker dat een verkoop op korte termijn relevant zal zijn dan de jongere ondernemers. De helft van de ondernemers die hebben aangegeven binnen 5 jaar het bedrijf te willen verkopen, geeft aan dit te willen doen vanwege hun leeftijd. Naast leeftijd speelt het willen genieten van het leven ook een belangrijke rol in het willen verkopen van het bedrijf, gevolgd door een nieuwe, frisse wind waar het bedrijf aan toe is. 

Slechts 5% van de ondernemers geeft aan dat ze hun bedrijf willen verkopen, omdat ze graag een nieuwe onderneming willen starten. Dit ligt bij jongere ondernemers (onder de 56 jaar) duidelijk hoger (14%) dan bij ondernemers van 56 jaar of ouder (2%). Ook als tweede keus noemen jongere ondernemers vaker het starten van een nieuw bedrijf dan oudere ondernemers (25% versus 2%).

Pre-exit overname populair

De pre-exit overname blijkt voor ruim 40% van de ondernemers een interessante optie te zijn.  Met een pre-exit is de ondernemer in staat om het vermogen dat vast zit in de onderneming grotendeels privé veilig te stellen. “Bij een pre-exit richten de verkoper van een bedrijf en een investeerder een holding op, waarin zij beiden deelnemen”, vertelt Beltman. “De holding wordt dan volledig eigenaar van het bedrijf. En de verkoper blijft de onderneming leiden om het bedrijf door te laten groeien. Na vijf tot zeven jaar neemt hij definitief afscheid.”

22% is hiertoe bereid zolang ze de meerderheid behouden en bij 18% mag dit ook in minderheidsbelang. Jongere ondernemers (55 jaar of jonger) geven vaker aan hier geen interesse in te hebben dan oudere ondernemers (53% vs. 43%). 

Kijkend naar de mogelijke kopers die de revue passeren, dan valt op dat een familielid volgens de respondenten niet langer de meest waarschijnlijke koper is. 31% denkt de zaak over te dragen aan een familielid, 32% verwacht dat een andere onderneming de meest waarschijnlijke partner is.

De achtergrond van de ondernemer speelt een belangrijke rol in de afweging. Ondernemers die hun bedrijf zelf hebben overgenomen van een familielid, zien een ander familielid vaker als meest waarschijnlijke koper van hun bedrijf (40%). Ondernemers die het bedrijf hebben overgenomen van een andere partij, zien een andere onderneming juist vaak als meest waarschijnlijke koper (48%). Ondernemers die hun bedrijf zelf zijn gestart, noemen vaker een MBI als mogelijke koper (25%). 

Verkoop zorgt voor realisme

Het onderzoek laat verder zien dat verkopers de waarde van hun bedrijf overschatten maar realistischer worden naarmate de verkoop nadert. Gemiddeld genomen zegt 82% van de ondernemers een goed inzicht te hebben in de waarde van het bedrijf. Toch weet bijna de helft niet wat de waarde van het bedrijf is als factor van de jaarwinst. Gemiddeld gokken verkopers op circa 9,4 keer de jaarwinst (in 2015 8,8 keer), wat veel hoger is dan het marktgemiddelde. Saillant detail: hoe dichterbij de verkoop komt, des te realistischer wordt de verkoper. Ondernemers die binnen vijf jaar willen verkopen, waarderen het bedrijf op 8,3 keer de jaarwinst. Bij degenen die de verkoop nog niet in het vizier hebben, wordt gemiddeld een verkoopprijs van 10,1 keer de jaarwinst genoemd.

Beltman: “Een buitenproportionele vraagprijs noemen is vaak een signaal dat iemand nog niet toe is aan verkoop. Wij zien in de praktijk dat de waarde van een onderneming bij overname momenteel op ongeveer vier tot zes keer de jaarwinst ligt.”

Nederlandse M&A markt

De Nederlandse fusie- en overnamemarkt kende afgelopen jaar, in het kielzog van een recordjaar wereldwijd ($4,9 biljoen volgens McKinsey & Company), een ijzersterk jaar. Volgens data van KPMG vonden in 2015 zo’n 550 transacties plaats met een totale waarde van €179 miljard, ruim drie keer zoveel als de €51 miljard aan waarde die in het jaar daarvoor werd gerealiseerd. Dealactiviteit is dit jaar wat teruggekrabbeld – in de eerste helft van 2016 werden 260 transacties geregistreerd met een gezamenlijke waarde van €20 miljard. Beltman laat weten dat er binnen het MKB-segment sprake is van een goede markt.