Ondernemers overschatten waarde van bedrijf bij verkoop
Ondernemers die hun zaak van de hand willen doen schatten de verkoopwaarde van hun bedrijf over het algemeen veel te hoog in. Volgens onderzoek onder bijna 700 overnameadviseurs denkt vier van de tien ondernemers meer te ontvangen dan de reële marktwaarde – een prijs die ‘fair’ is voor zowel koper als verkoper.
Na een aantal magere jaren in de periode voorafgaande aan vorig jaar, is de wereldwijde overnamemarkt inmiddels weer in volle bloei. Anno 2016 schudt de markt zelfs nog altijd op zijn grondvesten, na het afgelopen recordjaar 2015, waar deals wereldwijd maar liefst een gezamenlijke recordwaarde van bijna $5 biljoen realiseerden. Dit kwam vooral door een grotere toename van het aantal megadeals in de markt (transacties met een waarde $5 miljard of meer).
Ook in Nederland begint de M&A markt weer op stoom te komen. Het gunstigere marktklimaat drijft de prijzen omhoog, met als gevolg dat veel ondernemers binnen het MKB-segment in de verleiding komen om hun bedrijf te verkopen. Onderzoek in de afgelopen jaren toont aan dat de meeste DGA’s hun bedrijf toen nog niet rijp achtten voor verkoop. Een recent onderzoek van overnameplatform Brookz, gehouden onder zo’n 700 adviseurs (werkzaam bij bijna 200 fusie- & overname advieskantoren), laat zien dat DGA’s vandaag de dag enorm hoge verwachtingen hebben van hun kansen in de markt. Volgens het onderzoek schat 40% van de ondernemers de verkoopwaarde van hun bedrijf zelfs te hoog in, waarbij ze een waardering voor ogen hebben die gemiddeld 30% hoger ligt dan de reëele marktwaarde.
In de meeste gevallen wordt de te optimistische waardering volgens de onderzoekers veroorzaakt door wensdenken (36%). Ondernemers gaan bijvoorbeeld uit van het bedrag dat ze nodig hebben voor hun pensioen en zien dat als startpunt van de onderhandelingen. Andere redenen die veel werden genoemd voor het te hoog inschatten van de reële waarde van het bedrijf zijn: verkeerd geïnformeerd door vrienden/kennissen (24%), zelfoverschatting (23%) en verkeerd voorgelicht door de adviseur (17%). Een nog andere oorzaak ligt in de hoge mate van complexiteit van waarderingsvraagstukken vandaag de dag. Zo kijken veel potentiële verkopers naar het verleden en verwarren daarnaast de feitelijke waarde van hun bedrijf met emotionele waarde (geïnvesteerd bloed, zweet en tranen). Die zaken zijn echter voor een koper veel minder interessant – die kijkt aan de hand van modellen als discounted cash flows (DCFs) vooral naar het toekomstpotentieel van het bedrijf.
Voor ondernemers die mogelijk teleurgesteld raken van de reëele marktwaarde die door potentiële kopers wordt aangedragen, hebben de fusie- en overname adviseurs een aantal tips. Zo kan een DGA al ongeveer een jaar voor het plaatsvinden van een mogelijke transactie diverse activiteiten in gang zetten, die de boekwaarde van een bedrijf mogelijk kunnen verhogen. Bijvoorbeeld door te zorgen dat de onderneming niet afhankelijk is van hem/haar als ondernemer, of door het goed inrichten en documenteren van processen en ervoor zorgen dat managementinformatie beschikbaar is. Bovendien is het raadzaam om slim te kijken naar de belangrijkste onderliggende financials, zoals omzet, kosten en cash flow, en waar mogelijk enige financiële instrumentering toepassen, die de belangrijkste dealkengetallen verhogen.
Toch zijn er naast (te) optimistische, ook ondernemers die zichzelf bij de waardebepaling tekort doen, stellen de ondervraagde overnameadviseurs. In 30% van de gevallen waarin de ondernemer de waarde niet goed inschat wordt deze te laag gewaardeerd – over de hele linie ligt de waarde circa 20% onder de marktwaarde. Zo’n 45% van de ondernemers weet nagenoeg de juiste waarde te bepalen bij de bedrijfswaardering.
In het rapport lichtten de onderzoekers tenslotte de belangrijkste marktontwikkelingen uit. Zo schrijven ze dat de afgelopen maanden het aantal opdrachten in de markt is gestegen – ruim 60% van de overnameadvieskantoren zag het aantal projecten met 10% stijgen, waarvan 15% zijn projectenportefeuille met een kwart of meer zag toenemen. Een meerderheid van de overnameadvieskantoren (52%) verwacht dat het huidige hoge activiteitenniveau zich ook in de komende zes maanden zal voortzetten. 35% verwacht dat de markt zelfs nog verder zal aantrekken en slechts 13% van de adviseurs verwacht dat de overnamemarkt de komende zes maanden zal verslechteren.
In een eerdere editie van het onderzoek concludeerden de onderzoekers dat ondernemers hun bedrijf steeds jonger verkopen. Was de gemiddeld leeftijd tien jaar geleden nog 60 jaar, zo ligt die leeftijd momenteel rond de 55 jaar.
