Ontmanteling van Rechtbank Almelo kost €37 miljoen

De ontmanteling van Rechtbank Almelo kost de Provincie Overijssel bijna €37 miljoen aan misgelopen toegevoegde waarde en ruim 450 banen. Dat blijkt uit een onderzoek van Ecorys in opdracht van de Gemeente Almelo, Stichting Twentse Balie en Twente Board.

De Rechtspraak in Nederland gaat zijn uitgaven voor bedrijfsvoering en huisvesting terugschroeven. Dat staat in het Meerjarenplan van de Raad voor de Rechtspraak. Het gevolg van deze bezuinigingen is dat er op zeven plaatsen in de toekomst wordt volstaan met alleen de behandeling van de meest voorkomende rechtszaken, in plaats van alle activiteiten van een volwaardige rechtbank.

In Alkmaar, Almelo, Assen, Dordrecht, Lelystad, Maastricht en Zutphen kunnen mensen die terecht staan in complexe strafzaken of partijen die betrokken zijn bij meer ingewikkelde civiele- of bestuursrechtelijke zaken en insolventiezaken niet langer terecht bij de plaatselijke rechtbank.

Zij moeten voortaan naar de overige rechtbanken, waar deze zaken nog wel behandeld worden. Verschillende belangenorganisaties zijn teleurgesteld dat de toegang tot rechtspraak* door deze maatregelen vernauwd wordt.

De concentratie van de rechtspraak heeft ingrijpende economische gevolgen voor veel van de getroffen regio’s, met vooral banenverlies als belangrijkste uitkomst. Van de zeven genoemde rechtbanken verandert het takenpakket aanzienlijk en veel van deze taken worden verplaatst naar andere rechtbanken. Verder levert dit voor de werknemers die meeverhuizen meer reistijd en reiskosten op.

Niet alleen de werknemers van de rechtbank zelf krijgen te maken met de gevolgen, maar ook advocatenkantoren zullen delen van hun operaties moeten meeverhuizen. Indirect gezien hebben ook toeleveranciers zoals schoonmaakbedrijven, cateraars, leveranciers van ICT, aannemers en reparatiebedrijven te maken met een terugloop in opdrachten, waardoor ook de samenstelling van de economische structuur in die regio’s verandert.

Ook voor Almelo heeft de ontmanteling gevolgen. De rechtbank stopt en alle meervoudige zaken verhuizen naar Zwolle. Om inzicht te krijgen in de impact van de voorgenomen ontmanteling voor de regio Twente, hebben Gemeente Almelo, Stichting Twentse Balie en Twente Board onderzoeks- en adviesorganisatie Ecorys gevraagd om de sociaaleconomische effecten in kaart te brengen.

Het onderzoek van het in Rotterdam gevestigde kantoor wijst uit dat de regio rekening moet houden met het verlies van ruim 450 banen, waarvan bijna 360 banen bij de rechtbank en omliggende advocatenkantoren en zo’n 93 indirecte banen bij toeleveranciers in de regio. Ook blijkt uit de bevindingen dat de totale maatschappelijke schade zo’n €37 miljoen bedraagt door bijvoorbeeld koopkrachtverlies.

Op korte termijn zal er ongeveer €7 miljoen aan extra kosten voor reistijd gemaakt moeten worden en op lange termijn bestaat de kans dat er circa €5 miljoen aan koopkracht uit de regio weglekt.

* Ecorys heeft onlangs onderzoek gedaan naar een soortgelijke kwestie in het maatschappelijke voorzieningenlandschap, samen met (beleids-)adviesbureaus Roots en Rienstra. Volgens dat onderzoek is vooral in verschillende plattelandsregio’s de bereikbaarheid van zorgvoorzieningen onder de maat.