Generatieve AI biedt een unieke kans voor productiviteit en arbeidsmarktkrapte
De komst van generatieve AI kan de Nederlandse economie een ongekende productiviteitsboost geven, wat op zijn beurt weer verlichting kan bieden voor de overspannen arbeidsmarkt. Dat voorspelt consultancykantoor McKinsey & Company in een nieuw rapport.
Voor wie de afgelopen twee jaar onder een rots heeft geleefd: generatieve AI (gen AI) is een vorm van kunstmatige intelligentie die onder meer tekst, afbeeldingen, softwarecode, presentaties en nog veel meer kan genereren. Het kan ook helpen bij het automatiseren van processen, uitvoeren van workflows en opleveren van rapporten die besluitvorming versnellen.
Het rapport van McKinsey voorspelt dat de optelsom van al deze use cases een enorm potentieel kan ontsluiten voor overheden en het bedrijfsleven. Volgens de onderzoekers kan generatieve AI de adoptie van automatisering in Nederlandse bedrijven versnellen met maar liefst 50%.
“Generatieve AI versnelt de automatisering en productiviteit door ongestructureerde data te verwerken. Hierdoor ontstaat er significant potentieel in beroepen die eerder niet werden geraakt, zoals kantoorwerk en klantenservice”, aldus de onderzoekers.
Wordt deze efficiëntiewinst doorvertaald naar arbeidsproductiviteit, dan kan gen AI ongeveer een derde van de productiviteitswinst opleveren die nodig is om de verwachte krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt te verhelpen.
“Onze modellen tonen aan dat gen AI een enorme boost kan geven aan de productiviteit, en dan met name in een vijftal sectoren”, schrijft McKinsey.
Lees ook: De arbeidsproductiviteit in Nederland verhogen: Vier manieren.
Het toeval – of geluk – wil dat juist deze vijf sectoren allemaal hoog de lijst staan van branches die kampen met flinke schaarste aan talent: financiën en verzekeringen, onderwijs, wetenschap en techniek, IT en de publieke sector.
Financiële dienstverlening en IT-sector
De financiële dienstverlening – inclusief verzekeringen – zal volgens de analyse relatief snel proberen de voorspelde efficiencywinst te realiseren. Dat komt omdat er sterke commerciële prikkels zijn om de bedrijfsvoering verder te automatiseren en personeelstekorten aan te pakken.
“De sector kan veel baat hebben bij gen AI-tools, vooral voor het automatiseren van dagelijkse taken, en het hoge digitaliseringsniveau van de sector is gunstig om gen AI te integreren in de primaire processen en de ontwikkeling van technologie”, aldus de onderzoekers.
Voorbeelden hiervan zijn al overal te zien. Zo ontwikkelde ING samen met McKinsey een chatbot die werkt met generatieve AI. En Rabobank implementeerde gen AI om het krediet- en risicobeoordelingsproces te versnellen door de verwerking van documenten en afbeeldingen en het aanmaken van creditnota’s te automatiseren.
De IT-sector is niet alleen cruciaal in de ontwikkeling van AI-oplossingen, maar kan zelf ook enorm profiteren van het vermogen van gen AI om softwareontwikkelingsprocessen te automatiseren en versnellen.
Gen AI-tools die helpen bij het schrijven van code, automatisch tests uitvoeren en aanbevelingen doen voor intelligent architectuurontwerp bieden IT-bedrijven de mogelijkheid om sneller nieuwe functies uit te brengen en de time-to-market te verkorten.
Volgens McKinsey lopen deze twee sectoren al voorop met de adoptie van gen AI, en zal dat de komende jaren zo blijven. Bovendien worstelen ze beide met de grote spanning op de arbeidsmarkt. “Innovatie op basis van gen AI zal in deze sectoren dan ook beslist voor productiviteitsverhogingen zorgen”, aldus McKinsey
Aandacht voor het mkb
In het merendeel van de branches zal de omarming van gen AI minder soepel verlopen, verwacht het bureau. Tenzij bedrijven de juiste randvoorwaarden scheppen en initiatieven opstarten, lopen ze het risico vertraging op te lopen bij de adoptie van gen AI.
Zo stellen de onderzoekers dat sectoren met een groter aandeel aan midden- en kleinbedrijven (mkb) trager zijn bij de adoptie van nieuwe technologie. De implementatie van generatieve AI wordt in dit segment vertraagd door lagere investeringscapaciteit, minder opleidings- en omscholingspotentieel en een minder geavanceerde data- en systeeminfrastructuur.
“Zeker in Nederland, waar een relatief hoog percentage van de beroepsbevolking (65%) werkzaam is in het mkb, is er een groot risico op vertraging”, waarschuwt McKinsey.
Aan de slag
Om de adoptie van gen AI te versnellen en de impact op werknemers te verzachten, moet volgens het bureau actie ondernomen worden op drie assen:
Ten eerste is een heldere strategie belangrijk, zeker in sectoren waar veel mkb-bedrijven actief zijn. “Door een duidelijk plan te maken en toegang te bieden tot AI-oplossingen, trainingen en proefprojecten, kan de adoptie van generatieve AI flink versnellen. Het is belangrijk dat er een organisatie is die bedrijven helpt om op grotere schaal gebruik te maken van deze technologie.”
Ten tweede zijn gedurfde investeringen nodig, zodat de financiering van langetermijninnovatie door middel van gen AI kan worden verzekerd.
Tot slot moeten medewerkers worden bij- en omgeschoold. “Voorzie in gerichte programma’s per sector en over sectoren heen om de arbeidsmarkt klaar te stomen voor een gen AI-gedreven toekomst.”
