Strategie-executie: Een evenwicht tussen veranderen en presteren
Strategie is een van de belangrijkste prioriteiten voor bestuurders. Maar zonder slagkracht in strategie-executie komen hun toekomstplannen niet van de grond. Paul Vervoort van Improven legt uit wat strategie-executie precies inhoudt en zet de belangrijkste bouwstenen binnen de organisatie uiteen.
Een strategie beschrijft hoe een organisatie haar ambities en beloften aan stakeholders waarmaakt door middel van prestatiebepalende keuzes. Dit omvat onder andere de markten en doelgroepen waarop de organisatie zich richt (en welke niet), de onderscheidende kenmerken van het producten- en dienstenaanbod en de keuzes die de productiviteit bepalen van zowel de voortbrenging van dit aanbod als de ondersteunende processen.
Wanneer een organisatie de strategie vaststelt, zijn de bedrijfsprocessen en de organisatie zelf vaak nog niet volledig ingericht en toegerust om deze strategie te ondersteunen. De organisatie zal zich eerst op specifieke gebieden moeten versterken om op het gewenste strategische niveau te kunnen functioneren en presteren.
Het realiseren van deze noodzakelijke verbeteringen wordt strategie-executie genoemd. Pas daarna kan de organisatie optimaal presteren in lijn met de vastgestelde strategie.
Waar het ontwikkelen van een goede strategie al een uitdaging is, blijkt uit onderzoek dat het succesvol inrichten en beheersen van de executiefase vaak nog moeilijker is. Een veelgeciteerd voorbeeld: verschillende onderzoeken tonen aan dat ongeveer 70% van de verandertrajecten niet de vooraf gestelde doelstellingen behaalt.
Wat ook blijkt uit onderzoek: investeren in effectieve strategie-executie loont. De sleutel ligt in het begrijpen van de belangrijkste bouwstenen van strategie-executie, de succesfactoren en de stappen die genomen moeten worden om de wisselwerking tussen de strategie en het functioneren van de organisatie en bedrijfsvoering zo optimaal mogelijk te laten verlopen.
Change and run
Strategie-executie is een evenwicht tussen veranderen (change) en presteren (run). Het onderscheid tussen veranderen en presteren in de dagelijkse bedrijfsvoering is belangrijk, omdat het wezenlijk verschillende activiteiten zijn, die ieder om een eigen aanpak en manier van beheersing vragen – zowel in de strategie- als de executiefase.
Change-activiteiten richten zich op het realiseren van kritische succesfactoren of voorwaarden om de gekozen koers volle kracht te kunnen volgen en de bijbehorende prestaties te leveren. Ze leveren oplossingen voor complexe vraagstukken en grote uitdagingen waar de organisatie tegenaan loopt wanneer ze de gekozen koers wil volgen.
Deze uitdagingen zijn te groot en te specifiek om er naast de dagelijkse processen even bij te doen. Ze vereisen een projectmatige aanpak waarbij meerdere vakdisciplines worden betrokken. Verder hebben dergelijke projecten doorgaans een langere doorlooptijd en vragen om meer mankracht, financiële middelen en andere resources dan de kleinere verbeteringen die in de dagelijkse processen worden uitgevoerd.
Change-activiteiten spelen hierbij een cruciale rol: ze implementeren de strategie en zorgen ervoor dat de organisatie op koers wordt gebracht om haar doelstellingen te realiseren.
Run-activiteiten zijn gericht op het doorlopend laten functioneren en presteren van de organisatie in lijn met de strategie, door middel van een besturingscyclus. Dit levert doorlopend (kleinere) verbeteringen op die de organisatie naar maximale prestaties stuwt, in lijn met de ambities.
De motor hiervan is het werken volgens de principes van de besturingscyclus (Plan-Do-Check-Act). Deze vinden hun weg naar de werkvloer via een combinatie van ‘harde’ en ‘zachte’ maatregelen.
De harde ingrediënten zijn plannen (richting) en de inrichting van processen, organisatie- en overlegstructuur en data- en informatie-infrastructuur. De zachte ingrediënten bestaan uit leiderschaps-en cultuurkenmerken ter bevordering van gewenst gedrag en ontmoediging van ongewenst gedrag.
