‘Uitbreiding havens van Zwolle, Kampen en Meppel niet realistisch’
De plannen om de havens van Zwolle, Kampen en Meppel uit te breiden zijn niet realistisch. Dat concluderen Arcadis, Ecorys en de TU Delft in een gezamenlijk onderzoek.
In 2015 bundelden de gemeenten Zwolle, Kampen en Meppel hun krachten door hun havens te verenigen. Zo zag havenbedrijf Port of Zwolle het levenslicht.
Het bedrijf heeft groeiambities. Port of Zwolle moet een “infrastructureel knooppunt” worden waar water, spoor en wegen samenkomen. Het is de bedoeling dat dit ecosysteem in totaal voor 40.000 banen gaat zorgen. Op die manier wil Zwolle de “vierde economische regio” van Nederland worden.
In 2022 liet Port of Zwolle adviesbureau STEC Groep een verkennend onderzoek uitvoeren naar de uitbreidingsmogelijkheden van de drie havens. In totaal zou tot 2050 zo’n 100 tot 150 hectare aan extra ruimte nodig zijn om de groeiambities te realiseren.
Het vinden van al die ruimte is echter niet eenvoudig. De haven van Zwolle ligt bijvoorbeeld midden in de bebouwde omgeving, waar de ruimte schaars is. Dus waar moet die 100 tot 150 hectare precies vandaan komen? Met die vraag klopte Port of Zwolle aan bij Arcadis en Ecorys. Ook de TU Delft werkte me aan het onderzoek.
Te weinig ruimte
Het herstructureren en transformeren van bestaande bedrijventerreinen rond de drie havens levert niet meer dan 47,5 hectare op. Verder kan nog 27 hectare worden vrijgemaakt, maar het gaat hier om versnipperende grond die niet van de ene op de andere dag beschikbaar is.
“Er is onvoldoende ruimte om de torenhoge ambities te verwezenlijken”, schrijven de onderzoekers. “Er zijn nog maar weinig vrije gronden binnen de havens die uitgegeven kunnen worden en deze hebben bovendien vaak niet de gewenste omvang.”
Weliswaar zou de hoogte in of onder de grond kunnen worden gebouwd, maar dat zet niet genoeg zoden aan de dijk. “Het helpt met name bestaande bedrijven, maar het draagt niet zozeer bij aan het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid”, concluderen Arcadis, Ecorys en TU Delft.
Tijd en geld
Ook brengt het verbouwen en uitbreiden van de drie haventerreinen aanzienlijke kosten met zich mee. De onderzoekers houden rekening met een prijskaartje van vele tientallen miljoenen euro’s.
Wie dat bedrag zou moeten ophoesten is niet duidelijk. “Mogelijk moeten de plannen met publieke middelen gefinancierd worden, wat politiek gevoelig kan liggen”, zeggen de onderzoekers. “Zonder meer is een forse investering noodzakelijk om het rendabel te krijgen.”
Volgens de onderzoekers zijn er echter wel groeikansen voor Port of Zwolle. Het is ook mogelijk om nieuwe bedrijventerreinen te realiseren even buiten de drie havengebieden. Sommige bedrijven hebben bijvoorbeeld wel behoefte aan de nabijheid van een haven, maar hoeven zelf niet per se in de haven te zitten.
In een reactie laat Port of Zwolle weten “blij” te zijn met het onderzoek. “Port of Zwolle gaat aan de hand van het rapport met bedrijven, belanghebbenden en andere betrokkenen in gesprek over de kansen en mogelijkheden, met als doel een breed gedragen groeiaanpak te ontwikkelen.”
