Opmars van private equity in zorgsector vertraagt
Private equity-investeerders waren het afgelopen jaar goed voor 45% van de overnames binnen de zorgsector, zo blijkt uit een analyse van JBR. Dat is minder dan in de voorgaande jaren, toen private equity goed was voor meer dan de helft van de deals.
De 2024-editie van JBR’s jaarlijkse Zorgsamenwerkingsmonitor laat zien dat het totale aantal zorgtransacties in 2023 steeg naar 193. Dat ligt in lijn met de voorgaande jaren, waarin het aantal deals al aanzienlijk hoger lag dan in dan de (pre-)coronaperiode. De verhouding tussen cure- en care-transacties bleef stabiel.
Het aandeel overnames verricht door private equity-investeerders daalde wederom. In 2021 waren ze nog goed voor 56% van de deals en in 2022 voor 53%. Vorig jaar zette de daling verder door, naar 45%.
Er is de laatste jaren veel te doen om de groeiende invloed van private equity in de zorg. Private investeerders zouden volgens critici vooral uit zijn op snelle, hoge rendementen, wat ten kosten zou kunnen gaan van de kwaliteit van de zorg.
In dit kader liet het ministerie van VWS eerder dit jaar een onderzoek uitvoeren naar het effect dat een overname door een private equity-partij heeft op de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van een zorgonderneming. De onderzoekers vonden geen aantoonbare verschillen, waarbij ze wel de kanttekening plaatsten dat de onderzoeksgegevens te beperkt waren voor definitieve conclusies.
Waar private equity iets minder actief wordt, lijken nu de overige private investeerders bezig aan een opmars. De mondzorg speelt daarin wel een grote rol: als dit zorgsegment buiten beschouwing wordt gelaten, daalt het aandeel van overige private partijen in 2023 van 40% naar 33%, terwijl het aandeel van private equity stijgt van 45% naar 48%.
De mondzorg kenmerkt zich als een specialisme waarbinnen veel overnames plaatsvinden. Toch is dat volgens de nieuwste monitor aan het veranderen. Terwijl mondzorg met 27% nog altijd het grootste aandeel heeft in het totaal, ligt dit percentage een stuk lager dan de 36% die het segment in de drie jaren daarvoor voor zijn rekening nam.
Zorg als nationale kostenpost
Ondertussen slokt de zorgsector een steeds groter deel van het nationale huishoudboekje op: de werkelijke zorguitgaven zijn tussen 2019 en 2023 gemiddeld met 6,8% per jaar gestegen, tot €101,5 miljard. Dat staat gelijk aan 26% van de totale Rijksbegroting.
Sinds 2022 zijn zorguitgaven zelfs de grootste post op de Rijksbegroting, voorheen was dat sociale zekerheid. Verwacht wordt dat deze uitgaven tegen 2060 zullen toenemen tot ruim 18% van het bbp.
“Technologische en demografische ontwikkelingen vragen om noodzakelijke keuzes om zo verstopping van de zorgketen, toenemende verschillen in de toegankelijkheid van zorg en verlies aan kwaliteit te voorkomen”, concluderen de onderzoekers.
“De zorgsector blijft een dynamische markt met voortdurende consolidatie en strategische samenwerkingen”, aldus Thomas van Amerongen, Senior Consultant bij JBR. “Onze monitor toont aan dat ondanks economische en sociale uitdagingen, de drang naar efficiëntie en schaalvoordelen in de zorg onverminderd doorgaat.”
