Nederland heeft onvoldoende capaciteit voor nascheiden afval
Het nascheiden van afval kan een waardevolle bijdrage leveren aan het realiseren van een circulaire samenleving. Momenteel ontbreekt het Nederland echter nog aan voldoende capaciteit om deze kans volop te benutten, zo blijkt uit onderzoek van KplusV.
In 2050 moet onze maatschappij volledig draaien op herbruikbare grondstoffen. Om dat te bereiken, moet de Nederlandse economie circulair worden gemaakt.
Dat houdt onder andere in dat veel meer producten – zoals elektrische apparaten – zullen moeten worden gerecycled of hergebruikt. Daarnaast zal de wijze waarop ons afval wordt verwerkt moeten worden verbeterd.
Een van de manieren om dat te realiseren is door in te zetten op aanvullende nascheiding. In dat geval wordt het afval – nadat het is gescheiden en opgehaald – nogmaals gescheiden door de afvalverwerker om plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drinkpakken (PMD) eruit te filteren.
De PMD-grondstoffen kunnen dan wordt gesorteerd en verwerkt tot een grondstof. Door het materiaal te hergebruiken zijn minder nieuwe grondstoffen nodig én hoeft niet te worden verbrand, met minder CO2-uitstoot als resultaat.
Nascheidingscapaciteit
Voor het op grote schaal nascheiden van afval zijn vanzelfsprekend forse installaties nodig. Uit een studie van KplusV blijkt dat Nederland beschikt over een jaarlijkse nascheidingscapaciteit van 1.700.000 ton. Het klinkt misschien als veel, maar dat valt een beetje tegen. Ter vergelijking: onze afvalverbrandingscapaciteit komt uit op circa 6.500.000 ton per jaar.
Het is uiteraard mogelijk om de nascheidingscapaciteit te vergroten door nieuwe installaties te bouwen. Afvalverwerker EEW is hier al mee bezig. Volgens de huidige planning opent het bedrijf in 2025 een nascheidingsinstallatie met een jaarlijkse capaciteit van 150.000 ton.
“Opkomende chemische recyclingtechnieken zouden ook uitkomst kunnen bieden.”
Ook andere afvalverwerkers zijn momenteel in de weer met plannen om extra nascheidingscapaciteit te realiseren. Volgens het onderzoek van KplusV is een jaarlijkse capaciteit van minimaal 100.000 ton nodig wil het voor afvalbedrijven rendabel zijn om te investeren in een nascheidingsinstallatie.
Het is ook mogelijk om de capaciteit van bestaande installaties te vergroten, bijvoorbeeld door de afvalsorteerlijn slimmer in te richten. Volgens KplusV zou de capaciteit van de bestaande nascheidingsinstallaties hierdoor met 30.000 tot 50.000 ton kunnen worden vergroot.
Onvoldoende capaciteit
Als al deze (ver)bouwplannen worden gerealiseerd, komt de totale Nederlandse nascheidingscapaciteit uit op ongeveer 2.300.000 ton (per jaar). Dat stemt overeen met iets minder dan 80% van de jaarlijkse hoeveelheid huishoudelijk afval (2.900.000 ton).
Het probleem is echter dat niet alleen huishoudelijk afval maar ook bedrijfsafval zich leent voor nascheiding. “De huidige nascheidingsplannen zijn dus onvoldoende om al het Nederlandse (aanvullend) na te scheiden”, geven de onderzoekers aan.
Ombouwen
Om voldoende capaciteit te realiseren, ligt het voor de hand om nog meer nascheidingsinstallaties te bouwen. Het zijn met name ruimtegebrek, bestemmingsplannen, de stikstofcrisis en bouwvergunningen die behoorlijk vaak een vette streep zetten door dergelijke nieuwbouwplannen.
In plaats daarvan is het ook mogelijk om bestaande afvalverbrandingsinstallaties om te bouwen naar nascheidingsinstallaties. “De overheid wil de verbrandingscapaciteit immers al langer verminderen en bovendien hebben we in de toekomst hopelijk minder restafval”, schrijft KplusV.
Niettemin geven de onderzoekers aan dat het op dit moment nog wel de vraag is in hoeverre aanvullend nascheiden de dominante manier van restafvalverwerking zal gaan worden. “Opkomende chemische recyclingtechnieken zouden bijvoorbeeld ook uitkomst kunnen bieden”, zo is te lezen in het rapport.
