In hoeverre worden elektrische apparaten hergebruikt of gerecycled?
In hoeverre worden elektrische apparaten hergebruikt of gerecycled? KplusV zocht het uit in opdracht van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat.
In 2050 moet de Nederlandse economie volledig draaien op herbruikbare grondstoffen. Om dat te bereiken, moet onze economie circulair worden gemaakt. Dat houdt bijvoorbeeld in dat de bouwsector meer en meer van zijn materialen moet gaan recyclen of hergebruiken.
Ook de consumentengoederensector – denk onder meer de elektronicabranche – moet aan de bak. Jaarlijks wordt in ons land zo’n 502.000 ton aan elektrische apparaten verkocht. Naar schatting wordt echter slechts 20% daarvan hergebruikt, gerepareerd of refurbished, zo blijkt uit het onderzoek van KplusV.
Voor zijn studie stelde het adviesbureau vast hoe het speelveld voor het recyclen, repareren en refurbishen van elektrische apparaten er in ons land uitziet. Daaruit blijkt dat financieel gewin tot op heden nog de belangrijkste drijfveer vormt voor partijen die zich in dit speelveld begeven.
Tegelijkertijd constateert KplusV dat steeds meer maatschappelijke organisaties en private duurzaamheidsinitiatieven zich bezighouden met de recycle-, reparatie- en refurbishmarkt voor elektrische apparaten. “Dergelijke partijen pakken de onrendabele kant van de markt op”, aldus de onderzoekers.
Uit de analyse blijkt dat met name nog veel is te winnen op het gebied van grote apparatuur, zoals ijskasten en wasmachines. Minder dan 40% van deze apparaten wordt ingezameld, bij beeldschermen (47%) en mobiele elektronica (57%) liggen de percentages aanzienlijk hoger.
De onderzoekers merken op dat niet voor alle soorten consumentenproducten voldoende reparatiebedrijven zijn. Zo richten verreweg de meeste Nederlandse reparatiebedrijven zich op computers of mobiele telefoons. Ook op dit vlak is er dus nog veel ruimte voor verbetering.
Daarbij lenen grote elektrische apparatuur zich bij uitstek voor reparaties of refurbishment, meent KplusV. “Dergelijke apparaten hebben over het algemeen een hoge aanschafprijs en een lange gebruiksduur. Het loont dus om ze een tweede leven te schenken.”
Ook bevatten grote apparaten zoals ijskasten en wasmachines – in tegenstelling tot bijvoorbeeld laptops en mobiele telefoons – over het algemeen geen data. En dat maakt het (in termen van privacy) gemakkelijker om ze te repareren en vervolgens te verkopen aan derden.
Repareren stimuleren via wetgeving
Om het hergebruiken, repareren en het refurbishen van elektrische apparaten te stimuleren zou het volgens KplusV helpen als er wetgeving komt die de repareerbaarheid van nieuwe producten vergroot en het afdanken van deze goederen juist bemoeilijkt.
Allerminst een opmerkelijk suggestie. Voor bedrijven bestaat er immers een sterke financiële prikkel om producten te ontwerpen die na verloop van tijd kapotgaan en niet goed meer te repareren zijn. Dat dwingt consumenten per slot van rekening om weer een nieuw product aan te schaffen.
De Europese Commissie (EC) liet begin dit jaar weten weten deze toxische dynamiek te willen doorbreken. De EC wil dat het binnen en buiten de wettelijke garantietermijn gemakkelijker en goedkoper wordt om goederen te laten repareren. Het voorstel moet nog worden aangenomen door het Europees Parlement en de lidstaten.
Het rapport van KplusV bevat nog ander beleidsadvies. Zo vinden de onderzoekers het ook verstandig om een heffing op grondstoffen in te voeren. Tevens zou het kunnen helpen om de btw op reparaties te verlagen. Het opzetten van reparatiesubsidieprogramma’s is ook een optie. Die bestaan overigens al in Frankrijk en Oostenrijk.
