BDO: ‘Maatschappelijke rol universitaire ziekenhuizen onder druk’

05 december 2023 Consultancy.nl

Het wordt in ons land steeds moeilijker voor universitaire medische centra (UMC’s) om hun maatschappelijke rol als verlener van complexe zorg, opleider en onderzoeksinstituut te vervullen. Dat blijkt uit onderzoek van BDO.

Voor zijn studie nam het accountants- en adviesbureau de jaarverslagen (2022) van de zeven Nederlandse UMC’s onder de loep. Het gaat om Maastricht UMC, Erasmus MC (Rotterdam), Radboudumc (Nijmegen), UMC Utrecht, Amsterdam UMC, UMCG (Groningen) en LUMC (Leiden). 

Er zijn verschillende redenen waarom UMC’s moeite hebben met uitvoeren van hun taken. Zo is de gemiddelde zorgbehoefte toegenomen. Dat komt deels door de vergrijzing (ouderen hebben gemiddeld een hogere zorgbehoefte). Momenteel is 20% van onze bevolking vijfenzestigplusser, in 2040 gaat om 25% volgens het CBS. 

Gemiddeld rendement UMC’s 2016-2022

Daarnaast hebben UMC’s last van de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Dit dwingt ze om slim om te gaan met hun middelen, bijvoorbeeld door in te zetten op innovatie en operationele processen te herontwerpen. Ook zijn de academische ziekenhuizen genoodzaakt om hun automatiserings- en digitaliseringstrajecten sneller te doorlopen.

Lees ook: ‘Bestaande technologie kan personeelstekort zorg bijna volledig oplossen’.

En dan hebben zeven Nederlandse UMC’s ook nog eens te maken met stijgende uitgaven. Naast inflatie gaat het ook om extra personeelskosten. Enige tijd geleden werd een akkoord bereikt over forse loonsverhogingen voor medewerkers van de universitaire ziekenhuizen.

Rendement en operationeel resultaat

Deze ontwikkelingen zetten een rem op het rendement de UMC’s, dat afgelopen jaar uitkwam op 1,4%. Dat is een flinke verbetering ten opzichte van vorig jaar. Niettemin ligt het rendement stukken lager dan een paar jaar geleden. Zo ging het in 2016 om 2,4% en in 2017 om 2,6%. 

Gemiddeld operationeel resultaat UMC’s 2016-2022

Volgens BDO is de afgelopen zeven jaar sprake geweest van een dalende rendementstrend. En dat zet op zijn beurt weer een rem op de broodnodige investeringen in digitalisering, automatisering, verduurzaming en vastgoed, schrijven de onderzoekers in hun rapport.

“Het gemiddelde rendement van de zeven Nederlandse UMC’s is weliswaar fors verbeterd, maar blijft flinterdun”, zegt Vincent Eversdijk, voorzitter van BDO’s Branchegroep Zorg. “Productiegroei of verdere structurele verhoging van de tarieven en premies kunnen dit probleem niet oplossen.”

De ontwikkeling van het gemiddelde operationeel resultaat laat eveneens zien dat ziekenhuizen het moeilijk hebben. In 2016 was dit bijna 10%, afgelopen jaar iets meer dan 6%. Dit komt deels doordat UMC’s steeds meer geld kwijt zijn aan het inhuren van externen (wegens de krapte op de arbeidsmarkt).

Cijferoverzicht van de zeven UMC’s

Compliment waard

Om hun rendement te verhogen, zouden de zeven Nederlandse academische ziekenhuizen meer kunnen inzetten op de commerciële exploitatie van hun medische innovaties. Deze helpen mensen gezond te blijven, of bij ziekte de best mogelijke handeling te krijgen. 

“Hun wetenschappelijke kennis leidt tot impactvolle oplossingen die van meerwaarde zijn voor patiënten en de maatschappij”, geeft Eversdijk aan. “Daarnaast is een compliment waard dat de UMC’s in een periode van hoge inflatie en sterk stijgende loonkosten hun kerntaken goed zijn blijven uitvoeren.”  

Het zijn overigens niet alleen de zeven Nederlandse UMC’s die beschikken over onvoldoende middelen om te investeren. Uit een eerder onderzoek van BDO blijkt namelijk dat dit ook geldt voor heel veel andere Nederlandse ziekenhuizen.

More on: BDO
Netherlands
Company profile
BDO
BDO is a Netherlands partner of Consultancy.org
Partnership information »
Partnership information

Consultancy.org works with three partnership levels: Local, Regional and Global.

BDO is a Local partner of Consultancy.org in Netherlands.

Upgrade or more information? Get in touch with our team for details.