Ook accountants van Deloitte schuldig aan examenfraude
Bij Deloitte is jarenlang gefraudeerd met het behalen van examens. Dat blijkt uit intern onderzoek van het accountants- en advieskantoor. Het is de tweede keer in korte tijd dat de sector wordt opgeschud door dergelijk nieuws – en naar alle waarschijnlijk niet de laatste keer.
Aanleiding voor het onderzoek was een schandaal bij concurrent KPMG. Daar kwam een klokkenluidersmelding binnen waarin werd gesteld dat er op grote schaal was gesjoemeld met (deels) verplichte examens en toetsen.
Na eigen onderzoek van KPMG bleken honderden medewerkers fraude hebben gepleegd. Door antwoorden met elkaar te delen konden accountants de toetsen zonder al te veel moeite in één keer halen.
De uitkomsten van het onderzoek waren aanleiding voor de overige Big Four-kantoren (naast Deloitte ook EY en PwC) om vergelijkbaar onderzoek op te starten.
Deloitte laat nu in een persverklaring weten dat er ook binnen de eigen gelederen is gefraudeerd met toetsen. Het kantoor geeft niet aan wat er precies uit het onderzoek naar voren is gekomen. De uiteindelijke resultaten worden eind dit jaar naar buiten gebracht.
Wel zijn meteen maatregelen genomen. Rob Bergmans, de baas van de accountantstak van Deloitte, is gevraagd om als eindverantwoordelijke terug te treden uit de organisatie. Hij stapt op uit het bestuur en vertrekt ook als partner. Bergmans heeft bijna 29 jaar voor de firma gewerkt.
De AFM laat weten “geschokt en teleurgesteld” te zijn over de situatie bij Deloitte. “Twee keer op rij is nu gebleken dat examenfraude ook in de top van grote accountantsorganisaties speelt, juist daar waar absoluut voorbeeldgedrag mag worden verwacht; dat maakt het extra schrijnend”, aldus AFM-bestuurder Hanzo van Beusekom.
Dit tweede geval bevestigt volgens de AFM-bestuurder dat het gaat om een fenomeen dat breder is verspreid binnen de branche. “Het is belangrijk dat accountants in de spiegel kijken om hiervan te leren voor de toekomst.”
Een vollediger beeld volgt later dit jaar, als ook EY en PwC hun bevindingen naar buiten brengen. PwC-bestuursvoorzitter Agnes Koops-Aukes liet onlangs alvast weten dat het haar zou verbazen als er binnen haar eigen organisatie helemaal niet is gesjoemeld. “Het zou heel raar zijn als het in de hele maatschappij gebeurt en bij ons niet. Daar zijn we wel reëel in.”
Marcel Pheijffer, hoogleraar Accountancy aan Nyenrode Business Universiteit, is niet verbaasd dat er bij meerdere kantoren sprake is van examenfraude. Internationaal werden al verschillende Big Four-kantoren berispt voor hun gedrag.
De hoogleraar wijst ook naar de verantwoordelijke beroepsorganisatie, de NBA. “Het toezicht op de toetsing is niet goed genoeg. NBA heeft daarin een belangrijke rol en houdt systeemtoezicht. Dat systeem is niet robuust genoeg en faalt.”
Het zijn binnen de grote advies- en accountantskantoren vooral de accountants die elk jaar verplichte trainingen moeten volgen om hun kennis op peil te houden (bekend als ‘permanente educatie’). Ook rollen de Big Four tal van trainingen uit op het gebied van integriteit en zuiver zakendoen. Deze zijn vaak niet wettelijk verplicht, maar gezien het belang van het verankeren van ethisch handelen in de cultuur van de kantoren zeker niet onbelangrijk.
