Hogere lonen en inhuurkosten drukken marges in zorg
Zorginstellingen krijgen de komende periode te maken met fors hogere personeelskosten. Door de toename van de kosten voor zowel vast als ingehuurd personeel komt de operationele marge in de zorg verder onder druk. Dat blijkt uit de Financiële Zorgthermometer van Finance Ideas.
Voor zijn onderzoek zette Finance Ideas een enquête uit onder zo’n 800 financiële professionals binnen de zorg. Maar liefst drie kwart van de professionals (74%) verwacht dat het financieel resultaat de komende periode zal dalen.
Terwijl hier verschillende factors ten grondslag aan liggen – waaronder de hoge inflatie, druk op zorgtarieven en de hogere rente – hakken de stijgende personeelskosten met afstand het hardst in de begroting. Volgens schattingen zijn personeelskosten goed voor tussen de 40% tot wel 70% van de totale kostenposten van zorginstellingen.
De belangrijkste van de hogere personeelskosten zijn de nieuwe cao-afspraken Als gevolg van de forse inflatie afgelopen jaar en de groeiende loonkloof van zorgmedewerkers ten opzichte van andere sectoren zijn in het eerste halfjaar van 2023 de cao-onderhandelingen losgebarsten.
Voor alle deelsectoren zijn er reeds nieuwe afspraken gemaakt tussen brancheverenigingen en vakbonden. Dit heeft geleid tot loonsverhogingen van 10% tot 15% tot en met 2024.Voor werknemers in lage schalen geldt een minimale ondergrens, waardoor de gemiddelde loonstijging nog verder kan oplopen.
Sectorbreed anticiperen zorgfinancials een gemiddelde stijging van de directe loonkosten van 6,8% in 2023 en nog eens 7,5% in 2024.
Daarnaast zijn in de verschillende cao’s afspraken gemaakt over een hogere reiskostenvergoeding, een betere vergoeding voor onregelmatig werken en meer zeggenschap bij roostering.
Ook de inzet van tijdelijk extern personeel wordt een stuk duurder. Een ruime meerderheid van de ondervraagde zorgfinancials verwacht dat de kosten voor inhuurkrachten dit jaar zullen toenemen door gestegen uurtarieven, gemiddeld met 5,2%.
Dit jaar verwacht 40% van de zorginstellingen meer dan 10% van de personeelskosten uit te geven aan externe inhuur. Een belangrijke reden ligt in het aanhoudend hoge ziekteverzuim (gemiddeld 9% in 2022). Ook verkiezen relatief veel professionals werken in een zzp-constructie boven werken in loondienst.
“De hogere personeelskosten zetten de operationele marge onder druk”, zegt Daan van Houtum, senior adviseur bij Finance Ideas. De voorlopige overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling (OVA) voor 2024 is onvoldoende hoog om de afgesproken loonstijgingen op te vangen, daarnaast staan de tarieven onder druk in de verschillende deelsectoren.”
“Een lagere operationele marge gaat ten koste van de investeringscapaciteit in de sector, terwijl zorginstellingen juist nu moeten investeren in vastgoed en innovatieve e-health oplossingen om de afhankelijkheid van personeel te verkleinen”, waarschuwt Van Houtum.
Jorrit Wigchert, voorzitter van Fizi (de vereniging voor zorgfinancials), geeft aan: “Het is belangrijk dat onze handen aan het bed een passend salaris krijgen. Maar het geld voor de salarisverhoging moet ergens vandaan komen. Naast compensatie voor gestegen loonkosten zullen organisaties nu moeten investeren in structurele kostenbesparing richting de toekomst.”
