Tips voor het terugdringen van ziekteverzuim binnen organisaties
Het ziekteverzuim in Nederland neemt al jaren toe. Naast dat het zorgt voor operationele uitdagingen, brengt het uiteraard ook flinke kosten met zich mee. Een groeiend aantal werkgevers verkent daarom de mogelijkheden om zich te verzekeren tegen de schade als gevolg van verzuim.
In het eerste kwartaal van dit jaar was er sprake van een ziekteverzuim van 5,7%. Ter vergelijking: in dezelfde periode in 2019 lag dit percentage op 4,7%, en in 2016 was dit 4,3%.
Uit de data van het CBS blijkt dat het ziekteverzuim bij kleine bedrijven vaak het laagst is. Organisaties met minder dan tien medewerkers komen gemiddeld uit op een ziekteverzuim van 3,1%. Bij middelgrote bedrijven ligt dat percentage op 5,0%. Grote bedrijven met minimaal honderd medewerkers zitten op een gemiddeld ziekteverzuim van 6,5%.
Voor organisaties brengt ziekteverzuim diverse uitdagingen met zich mee. Ten eerste kan het de levering van diensten onder druk zetten, omdat mensen niet aanwezig zijn of taken blijven liggen. Zeker wanneer iemand voor een langere periode uitvalt kan dit een serieus probleem worden.
De oplossing wordt vaak gezocht in het overhevelen van taken naar collega’s, maar die hebben het doorgaans zelf al druk genoeg. Een andere optie is het inschakelen van tijdelijke krachten, uiteraard is dit echter geen goedkope oplossing.
Los van dergelijke praktische uitdagingen, tast ziekteverzuim ook het moreel aan binnen teams. Collega’s die regelmatig taken van anderen moeten overnemen kunnen gebukt gaan onder de extra werkdruk en de stress die het oplevert. In het ergste geval creëer je zo een vicieuze cirkel waarin het ziekteverzuim van de een ook de (mentale) gezondheid van andere collega’s schaadt.
Uiteraard is het aan de werkgever om dergelijke ongewenste situaties te voorkomen. Ze moeten zorgen voor een veilige werkomgeving in de breedste zin van het woord. Als een collega bijvoorbeeld thuis zit door een bedrijfsongeval of een burn-out door een te hoge werkdruk, dan moeten werkgevers dit zich aanrekenen.
De impact van ziekteverzuim verminderen?
Als het gaat om de kosten die gemoeid zijn met ziekteverzuim, is de makkelijkste oplossing voor werkgevers het afsluiten van een verzuimverzekering. Een verzuimverzekering vergoedt de kosten van de loondoorbetalingsverplichting. Bij langdurige ziekte geldt dat werkgevers sowieso de eerste twee jaar moeten doorbetalen, waarbij ze in elk geval 70% van het loon doorbetalen (in sommige cao’s is zelfs vastgelegd dat ze 100% doorbetalen).
De overheid draagt gedurende de loondoorbetalingsperiode een klein steentje bij: werkgevers ontvangen compensatie voor loondoorbetaling (via een aangepaste ww-premie). Voor langdurige zoeken beoordeelt het UWV na twee jaar of beide partijen (de werkgever en medewerker) zich voldoende hebben ingespannen om de medewerker weer aan het werk te krijgen. Dit gaat volgens de RIV-toets (re-integratieverslag).
De kosten van ziekteverzuim kunnen dus behoorlijk oplopen. Naast de loondoorbetalingsverplichting kan er namelijk ook sprake zijn van een re-integratietraject na het herstel van de medewerker. Zo’n traject neemt al snel weken tot zelfs maanden in beslag.
Naast het verzekeren van verzuim, is het natuurlijk ook verstandig om in te zetten op preventie. Ook hiervoor kun je als werkgever diverse initiatieven inzetten.
Cruciaal is ten eerste om proactief te zijn in het oppikken van signalen van medewerkers die (bijna) op hun laatste benen lopen. Denk aan tekenen van verminderd werkplezier, een snel oplopende werkdruk, enzovoorts.
Het is aan organisaties om hun bedrijfsvoering zo in te richten dat medewerkers niet uit het zicht verdwijnen. Houd actief contact, door bijvoorbeeld periodiek overleggen in te plannen tussen managers of team seniors en de medewerkers binnen hun teams. Het vroegtijdig signaleren van deze signalen van een mogelijk toekomstig verzuim maakt het mogelijk om bij te sturen en het verzuim te voorkomen.
Vooral sinds de Covid-19-pandemie is dit onderdeel van preventie lastiger geworden. Door het thuiswerken is de afstand tussen een werkgever en werknemer groter. Een goede overlegstructuur is nodig om dit in goede banen te leiden.
Naast het houden van vaste, periodieke overleggen tussen een manager en de medewerker is het raadzaam om regulier een medewerkerstevredenheidsonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek geeft medewerkers de kans hun stem te laten horen over aspecten als werkdruk, werkplezier en werkomgeving. Gebruikmakend van de inzichten die hieruit naar voren komen, kan het management sneller de benodigde verbeteringen realiseren en zo toekomstig ziekteverzuim voorzijn.
Een ander initiatief dat zijn vruchten afwerpt is het stimuleren van een open bedrijfscultuur. Medewerkers moeten het gevoel hebben vrij te kunnen praten – hun mening te kunnen laten horen zonder dat hier direct consequenties aan verbonden worden. Het is voor medewerkers belangrijk snel aan de bel te kunnen trekken wanneer zij merken dat de werkdruk te hoog wordt.
Tot slot moeten werkgevers ook oog hebben voor thema’s die zich afspelen buiten de werkomgeving, maar wel impact hebben op het mentale welzijn van hun medewerkers. Situaties in de privésfeer kunnen zorgen voor een (tijdelijk) verhoogd risico op een burn-out. Denk aan financiële problemen, een relatie die strandt of het overlijden van een naaste.
Lees ook: Vijf manieren om bij te dragen aan de gezondheid van je medewerkers.
Het ondersteunen van de algehele fysieke en mentale gezondheid draagt aantoonbaar bij aan het verlagen van het ziekteverzuim. Stimuleer een gezonde leefstijl door medewerkers een vergoeding te bieden voor hun abonnement bij de sportschool, de zwem- of hardloopvereniging of bijvoorbeeld het huren van een tennisbaan.
Ook kun je medewerkers stimuleren om meer te bewegen tijdens hun werkdag. Denk bijvoorbeeld aan een lunchwandeling, waarbij medewerkers de mogelijkheid hebben om op sportieve wijze nader kennis te maken met hun collega’s en manager.
Tot slot: het voorkomen van een langdurig verzuim onder medewerkers is nooit helemaal te voorkomen als werkgever. Maar door de juiste combinatie van preventieve interventies en een verzekering al het dan toch misgaat, kunnen de risico’s en de impact van ziekteverzuim zo veel als mogelijk worden teruggebracht.
