De staat van de Nederlandse fintechsector in 8 charts
Advieskantoor EY heeft in opdracht van het ministerie van Financiën een uitgebreide marktanalyse uitgevoerd van de Nederlandse fintechsector. Hoe groot is de markt? Waarin blinkt het Nederlandse vestigingsklimaat uit, en waar liggen mogelijke verbeterkansen? En wat houdt fintech-CEO’s ’s nachts wakker? Een rondje langs de belangrijkste bevindingen aan de hand van zeven vragen.
Hoe groot is de Nederlandse fintechmarkt?
De Nederlandse fintechsector is de afgelopen zes jaar aanzienlijk gegroeid. Het aantal fintechs is gestegen van 635 in 2019 naar 861 aan het begin van 2023. De onderzoekers van EY schatten dat de sector nu goed is voor een gecombineerde omzet van €2,1 miljard.
Op welke terreinen zijn Nederlandse fintechs actief?
Fintechs zijn actief op tal van terreinen. De grootste groep is actief op het gebied van financiële software (21%), een containerbegrip voor software(diensten) voor het digitaliseren van producten of diensten. Het gaat hierbij vooral om softwareoplossingen die worden geleverd aan financiële instellingen, denk aan software voor accounting, productmanagement of portfolio-optimalisatie.
Op de tweede plaats staat het domein betalingen (‘payments’). De markt voor betalingen kent tientallen fintechs die zich richten op het stroomlijnen van het betalingsverkeer binnen uiteenlopende sectoren. De bekendste fintechs van eigen bodem binnen dit segment zijn de tot wereldspelers uitgegroeide Adyen en Mollie.
Daarna volgen de zogeheten regtechs, fintechs die zich richten op het regulatory-domein. Partijen binnen dit segment leveren oplossingen voor onder meer financiële criminaliteit. Denk aan gebieden als know your customer (KYC) en anti-money laundering (AML), (operationeel) risk management en regulatory compliance reporting.
Uit de rondgang van de onderzoekers blijkt verder dat ten opzichte van 2018 het aantal fintechs gericht op cryptocurrency en blockchain flink is gestegen.
Hoe groot zijn de meest fintechbedrijven?
Fintechs zijn in de regel nog startups qua omvang. Minder dan een derde van de spelers heeft maximaal 10 medewerkers in dienst, terwijl 40% tussen de 11 en 50 werknemers telt. Slechts 12% van de fintechbedrijven heeft meer dan 250 medewerkers en mag zich zodoende een echte scale-up noemen.
De verwachting is dat de meeste fintechs de komende jaren verder groeien. Ongeveer 80% van de bedrijven laat aan EY weten dat ze in 2023 verwachten personeel te zullen aannemen. Opvallend is dat 80% van de kleinste spelers (bedrijven tot 10 medewerkers) in het komende jaar verwacht in omvang te verdubbelen.
Waar vestigen fintechs zich?
Amsterdam is net als in 2018 (toen het ministerie van Financiën een vergelijkbaar onderzoek liet uitvoeren) het absolute epicentrum van de Nederlandse fintechscene. Maar liefst 40% van alle fintechbedrijven is gevestigd in onze hoofdstad.
Amsterdam wordt door oprichters van fintechs gezien als een stad waar een aangenaam leef- en werkklimaat heerst. Daarbij heeft de stad relatief veel internationaal talent – een pre voor fintechs die vaak Engelstalig werken en internationale ambities hebben.
Wat maakt Nederland een aantrekkelijke broedplaats voor fintechs?
Aan de internationale fintechs werd gevraagd waarom ze voor Nederland hebben gekozen als vestigingsplaats, diverse redenen werden aangevoerd.
Bovenaan staat de hoge kwaliteit van de Nederlandse digitale infrastructuur – denk aan de volwassen internetvoorzieningen en goede databeveiliging. Dit argument komt ook naar voren in andere onderzoeken naar de aantrekkelijkheid van ons land als vestigingsplaats. Zo staat Nederland op de derde plek in de meest recente Digital Economy and Society Index van de Europese Commissie.
Op twee staat de goede beheersing van de Engelse taal. Want ook op dat vlak blinkt Nederland al jaren uit. Zo staat Nederland sinds 2019 bovenaan de jaarlijkse talensurvey van Education First, dat de beste Engels-sprekende landen in kaart brengt waar Engels niet de moedertaal is.
De volwassen digitale geletterdheid van mensen op de arbeidsmarkt en de aanwezigheid van een grote en volwassen financial services-sector (dit zijn immers de klanten van veel fintechbedrijven) staan ook in de top vijf.
Tegen welke uitdagingen lopen fintechs aan?
Het runnen van een succesvol fintechbedrijf kent vele uitdagingen. Oprichters liggen ’s nachts het vaakst wakker van de uitdaging om goed talent te vinden en aan boord te houden. De Nederlandse arbeidsmarkt is krap, vooral op het vlak waarop fintechs zich begeven: technologie/software en financial services.
Bovendien moeten fintechs op de arbeidsmarkt concurreren met grote gevestigde partijen, zoals gerenommeerde banken en verzekeraars. Of wat te denken van concurrentie vanuit de diverse BigTech-reuzen of grote internationale IT-adviesbureaus die ook hun oog laten vallen op talenten met technisch vernuft.
Voor internationaal opererende fintechs komt er bovendien nog een gerelateerde uitdaging om de hoek kijken. Want als het dan toch lukt om internationaal talent te overtuigen om in Nederland te komen wonen en werken, ligt de volgende uitdaging alweer klaar: het vinden van een geschikt (en betaalbaar) onderkomen voor deze professionals.
Niet geheel verrassend maken fintechoprichters zich ook zorgen over macro-economische thema’s. Deze eindigen op plekken twee tot en met vier. Ze maken zich onder meer zorgen over de huidige geopolitieke spanningen, de algehele ontwikkeling van de economie en inflatie, en het investeringsklimaat in hun eigen branche.
Op vijf staat regelgeving. Fintechs balen vooral van het feit dat ze in sommige gevallen aan dezelfde regels moeten voldoen als grote financiële instellingen, terwijl ze in verhouding tot de grote bedrijven vaak maar een klein budget en/of middelen tot hun beschikking hebben.
Zo beschouwt 37% van de fintechbedrijven de administratieve eisen waarmee ze in Nederland te maken krijgen als te belastend. Daarnaast vinden fintechleiders dat de compliancekosten in ons land, met betrekking tot al die wet- en regelgeving, veel te hoog liggen. Sommige fintechs lieten de onderzoekers van EY zelfs weten dat ze Nederland hebben verruild voor een in hun ogen meer geschikt vestigingsland.
Hoe kijken fintechs naar de toekomst?
Ondanks de uitdagende economische omstandigheden zijn fintechs optimistisch over hun eigen toekomst. Meer dan 60% van de fintechs verwachtte eind 2022 een hogere omzet te realiseren dan het voorgaande jaar (de enquête voor het onderzoek werd begin 2023 gehouden). De meeste bedrijven (44%) verwachtte een groei van tussen de 21% en 80%. Slechts 8% verwachtte een daling van de omzet.
Over de winstverwachtingen zijn fintechs wat terughoudender, met name door de rol van de hoge inflatie en de gestegen kosten van zakendoen. 41% verwachtte een hogere winst te noteren in 2022 in verhouding tot het voorgaande jaar.
Eén op de vijf respondenten verwacht dit jaar nog geen winst te maken, vaak omdat ze recentelijk zijn gestart en nog bezig zijn met het opbouwen van hun product en marktpositie.
Het verbeteren van het fintech-vestigingsklimaat
Met het onderzoek wilde het ministerie van Financiën niet alleen inzicht krijgen in de staat van de fintechmarkt, maar ook in wat er zoal gedaan kan worden om het vestigingsklimaat te verbeteren. De experts van EY hebben hiervoor drie aanbevelingen gedaan.
Om te beginnen wordt de overheid geadviseerd meer beleidsmatig te werk te gaan in de manier waarop het fintechs ondersteunt. Investeringen, beleid maar ook regelgeving dient in lijn te worden gebracht met de strategie.
Ten tweede kan de overheid een nog grotere rol spelen als regievoerder in het verder verbeteren van het ecosysteem en het samenbrengen van belangrijke marktpartijen. Ook kan ze groeibriljanten van de Nederlandse fintechsector meer onder de aandacht brengen in het buitenland, onder meer tijdens handelsmissies.
Tot slot: er valt nog veel winst te behalen op het gebied van regelgeving. De focus moet komen te liggen op het vinden van de juiste balans tussen het bevorderen van innovatie en gemak voor fintechs en het zorgdragen dat de rechten van consumenten (denk aan privacy en digitale veiligheid) worden gewaarborgd.
