Nieuwe applicatie maakt schuldakkoorden toegankelijker voor kleine ondernemers
Voor veel bedrijven wordt 2023 een financieel uitdagend jaar. Ondernemingen die een dreigend faillissement willen afwenden, kunnen sinds 2021 gebruikmaken van de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA). Er is nu een nieuwe cloudapplicatie die ze helpt bij het bereiken van onderhandse schuldakkoorden. Pieter van Prooijen (Hermes Advisory) en Erwin Bos (DVDW Advocaten) geven uitleg.
Onlangs mocht het CBS melden dat een recessie op het nippertje is afgewend. Goed nieuws, zou je denken. “Maar als je de groei met inflatie corrigeert, dan blijft er weinig van de groei over”, stelt Pieter Van Prooijen.
“Het loopt niet meer gesmeerd onder de motorkap van de Nederlandse economie”, waarschuwt hij. “Veel bedrijven kampen met problematische schulden en weten niet goed hoe ze deze moeten oplossen.”
Van Prooijen heeft een achtergrond bij de bijzonder beheer-afdeling van een investeringsbank en geeft nu leiding aan herstructureringsadviesbureau Hermes Advisory. Hij legt uit dat de kiem van de huidige problemen deels ligt in de coronacrisis en de toch al hoge schuldenniveaus.
“Gedurende de crisis deed de overheidssteun zijn werk. Ook stelden banken, verhuurders en de Belastingdienst zich coulant op, maar de tijd van inlossen is nu gekomen en dat zorgt bij veel ondernemers voor problemen.”
Daarbij helpen de veranderde marktomstandigheden ook niet bepaald mee, vertelt Erwin Bos, partner en advocaat bij DVDW Advocaten. “Net nu de uitgestelde belastingen moeten worden ingelost is de inflatie geëxplodeerd. De huren zijn met 10 tot 15 procent opgelopen én de rente is aanzienlijk gestegen. Bovendien zorgt de inflatie ook nog eens dat consumenten de hand op de knip houden.”
Perfecte storm
Al met al zorgt het voor een perfecte storm voor ondernemers met schulden. Deze maand werd bekend dat 103.000 ondernemers die achterlopen met het aflossen van hun coronaschulden bij de Belastingdienst worden gemaand het geld terug te betalen of uitstel aan te vragen.
“In totaal zijn er volgens de Belastingdienst zelfs zo’n 200.000 ondernemingen met schulden die mogelijk niet geheel kunnen worden afgelost”, stelt Bos. “Buitengewoon zorgwekkend is dat daar 6.500 ondernemingen tussen zitten met meer dan 250 werknemers. Als deze failliet gaan, dan zal dat enorm veel impact hebben op de werkgelegenheid.”
De WHOA
Te midden van deze perfecte storm is gelukkig ook iets ten positieve veranderd. Sinds 2021 bestaat er een nieuwe uitweg voor ondernemers in de problemen: de wet Homologatie Onderhands Akkoord, oftewel de WHOA. Deze maakt het mogelijk een onderhands schuldakkoord te bereiken zonder dat elke belanghebbende hiermee akkoord gaat.
“De tijd van inlossen is nu gekomen en dat zorgt bij veel ondernemers voor problemen.”
Volgens Bos biedt de WHOA vooral uitkomst wanneer er overeenstemming bereikt moet worden met diverse schuldeisers. “Bij minnelijke crediteurenakkoorden is het nodig dat iedereen instemt met het akkoord. In de praktijk zag je dat er altijd wel een aantal belanghebbenden niet mee wilde werken, zodat er geen akkoord kon worden bereikt.”
De WHOA is bedoeld om een einde te maken aan deze ongewenste situatie, die zorgde dat één dwarsligger een doorstart kon voorkomen. Bos: “De WHOA stelt kortgezegd dat belanghebbenden worden gedwongen om met een akkoord mee te gaan en lost dit vraagstuk dan ook effectief op. Daarmee kan ook een hoop nodeloze waardevernietiging worden voorkomen.”
Iedereen beter af
Om in aanmerking te komen voor zo’n schuldenakkoord moet grofweg aan drie belangrijke voorwaarden worden voldaan, legt Van Bos uit.
“Om te beginnen moet het aannemelijk zijn dat de onderneming op termijn niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Ten tweede is de instemming nodig van belanghebbenden die bij een hypothetisch faillissement recht hebben op een uitkering. Tot slot zal iedereen beter af moeten zijn dan in een faillissementssituatie. De wet is daarnaast met verscheidene formele waarborgen omkleed.”
Sinds de invoering in 2021 is de WHOA al veelvuldig toegepast. Hoewel, “veelvuldig is misschien niet het juiste woord”, stelt Van Prooijen. “Juist vanwege de coulance gedurende de coronacrisis konden veel ondernemers hun schulden voor zich uitschuiven, waardoor een schuldakkoord nog niet aan de orde was.”
WHOA WorkFlow Systems
Nu dat niet langer kan, verwachten Van Prooijen en Bos dat de WHOA extra goed van pas zal komen. De toepassing ervan is echter niet eenvoudig. Om ondernemingen hierbij te helpen, ontwikkelde Van Prooijen met ondersteuning van het ministerie van Economische Zaken en Milieu de cloudapplicatie WHOA WorkFlow Systems.
“De applicatie ondersteunt ondernemingen bij het bereiken van een schuldakkoord”, legt hij uit. “De werking van de applicatie ziet toe op het structureren, documenteren en communiceren van een schuldakkoord naar belanghebbenden.”
“Het is altijd goed om het traject nog laagdrempeliger te maken.”
Bij grote ondernemingen zijn vaak veel belanghebbenden betrokken, waardoor het stakeholdermanagement in dergelijke trajecten complex wordt. Bij kleine ondernemingen speelt juist het kostenaspect een grote rol. Hier komt de toegevoegde waarde van de applicatie om de hoek kijken.
“De communicatie naar belanghebbenden is van wezenlijk belang”, vult Bos aan. “Want transparantie naar alle belanghebbenden is vereist. Elke belanghebbende moet op een uniforme wijze over het akkoord worden geïnformeerd en het is ook van belang dat er niemand wordt vergeten.”
Ook faciliteert de applicatie de samenwerking tussen de benodigde financieel specialist en jurist. “Deze samenwerking is cruciaal”, aldus Van Prooijen. “Er moet immers worden bepaald wat een belanghebbende zou krijgen bij een hypothetische faillissementssituatie en daarnaast welke waarde behouden blijft als het akkoord tot stand komt. De onderbouwing van deze waardebenaderingen is essentieel bij een WHAO-traject.”
How low can we go?
De nieuwe applicatie moet bovendien helpen de WHOA toegankelijker te maken voor kleine ondernemingen. Van Prooijen legt uit: “Bij de totstandkoming van de WHOA was men bang dat deze enkel voor grote bedrijven toegankelijk zou zijn, omdat het tot een akkoord te komen nogal wat uitvoeringskosten met zich meebrengt.”
Gelukkig is inmiddels gebleken dat de WHOA ook goed voor het mkb kan worden toegepast. “Van de recente WHOA-cases is circa 80% voor het mkb gebleken”, vertelt hij. “Desalniettemin is het altijd goed om het traject nog laagdrempeliger te maken. Dankzij de applicatie kunnen we ook kleine ondernemingen ondersteunen.”
“Voor mij is de vraag: ‘how low can we go?’”, geeft hij aan. “We zijn nu bezig met een onderneming met een schuldenlast van €600.000, waarvan we voorzien dat circa €400.000 wordt gesaneerd. Zonder het akkoord zal de ondernemer persoonlijk failliet gaan. Als dit akkoord lukt, dan kunnen we echt een social impact maken en een hoop ondernemingen waarvan de activiteiten in essentie levensvatbaar zijn voor een faillissement behoeden.”
