‘Genderbalans in top van financiële sector nog ver weg’
Tenzij actie wordt ondernomen, zal de man-vrouwverhouding in bestuurskamers binnen de Nederlandse financiële sector pas in 2043 in evenwicht zijn, zo voorspellen Deloitte en belangenorganisatie WIFS op basis van een analyse.
Voor hun studie namen de onderzoekers tientallen financiële dienstverleners onder de loep, waaronder banken en verzekeraars. Ze keken onder meer naar de ontwikkeling van het percentage van vrouwen binnen de raad van bestuur (RvB) en de raad van commissarissen (RvC) tussen 2016 en 2021.
In beide raden blijken vrouwen gemiddeld genomen nog altijd in de minderheid. Zo werd 31% van alle RvC-posities in 2021 bekleed door een vrouw. Voor de RvB-rollen ligt dat percentage zelfs nog lager (23%), laten Deloitte en WIFS (dat staat voor ‘Women in Insurance and Financial Services’) weten in hun rapport.
De percentages zijn de laatste jaren wel toegenomen. Zo vervulden vrouwen in 2016 iets meer dan 15% van alle RvB-functies en circa 25% van alle RvC-rollen. Omgerekend komt dat gemiddeld genomen neer op een stijging van zo’n 1 procentpunt per jaar voor RvC-rollen en circa 1,5 procentpunt per jaar voor RvB-posities.
Iets meer dan een kwart van de bedrijven uit de Nederlandse financiële sector (28%) heeft momenteel zowel een RvC als een RvB waarvan de man-vrouwverhouding in evenwicht is.
De onderzoekers stelden ook vast hoe het met de genderbalans is gesteld binnen de drie deelbranches van de Nederlandse financiële sector. In de verzekeringswereld vervullen gemiddeld genomen de meeste vrouwen een RvC-rol (33%), gevolgd door de bankensector (31%).
Bedrijven zoals pensioenfondsen en financiële adviesbureaus vallen bij de analyse van Deloitte en WIFS onder de sector ‘overige’. In 2021 werd daarbinnen 29% van de RvC-posities vervuld door een vrouw. Voor de RvB-rollen gaat het om 30% – het hoogste percentage van de drie deelbranches.
Hoogste tijd
Gemiddeld genomen zijn vrouwen dus nog sterk ondervertegenwoordigd, zegt Mirelle van Gemert, bestuurder bij WIFS. “Het is de hoogste tijd om extra maatregelen te nemen om een 50/50-genderbalans te bereiken binnen de top van de financiële sector in ons land.”
Gebeurt dat niet, dan duurt het nog 20 jaar voordat de man-vrouwverhouding in de top van de Nederlandse financiële sector in evenwicht is, aldus de onderzoekers. Van Gemert: “Dit is een teken dat de huidige aanpak van organisaties tekortschiet om in de nabije toekomst de genderdisbalans in hun RvC’s en RvB’s te verhelpen.”
Volgens Van Gemert beschikt de financiële sector wel degelijk over de middelen om hier wat aan te doen. “De branche heeft de macht om met de kracht van geld verandering in gang te zetten. Daarnaast is gebalanceerd leiderschap essentieel binnen deze sector: de financiële crisis heeft dit jaren geleden al aangetoond.”
Gendertargets
Inmiddels zijn wel steeds meer organisaties actief bezig met gendertargets. In 2016 rapporteerde slechts 37% van de bedrijven uit de Nederlandse financiële sector over dit onderwerp in zijn jaarverslag: in 2021 was dit gebruikelijk onder de ruime meerderheid van de organisaties (63%).
Bedrijven uit de verzekeringsbranche rapporteren gemiddeld genomen het minst vaak (53%) over gendertargets. Binnen de bankenwereld gaat het om 63% van de bedrijven. In de derde deelsector (‘overige’) gaat het om 78% van de organisaties.
Percentage vrouwen omlaag?
Vorig jaar werd de roep om meer vrouwen in de top van het bedrijfsleven wat kracht bijgezet met de introductie van het vrouwenquotum. Toch zou deze nieuwe wet ertoe kunnen kunnen leiden dat de gemeten percentages vrouwen in eerste instantie juist dalen – niet omdat er daadwerkelijk minder vrouwen in de top zitten, maar omdat het quotum bijdraagt aan een completer beeld van de werkelijkheid.
De nieuwe wet verplicht grote Nederlandse bedrijven sinds oktober 2022 namelijk om te rapporteren over hun man-vrouwverhouding. De analyse van Deloitte en WIFS richtte zich echter op de periode daarvoor, zodat enkel de gegevens zijn meegenomen van bedrijven die zelf al vrijwillig rapporteerden over hun genderbalans.
Het klinkt aannemelijk dat de bedrijven die op eigen initiatief rapporteren diversiteit hoger op de agenda hebben staan dan de bedrijven die die nalaten. Nu alle grote bedrijven transparantie moeten bieden, zou het dus zomaar kunnen dat het beeld volgend jaar minder positief blijkt, blikken de onderzoekers vooruit.
Meer nodig
Ook benadrukken ze dat quota op zichzelf onvoldoende zijn om in 2043 een 50/50-genderbalans te bereiken. Ze pleiten voor een systemische cultuur- en gedragsverandering waarin anders wordt gekeken naar succes.
Zo moet in het HR- en wervingsbeleid voor topbestuurders voortdurend worden gewaakt voor (onbewuste) vooroordelen die kunnen resulteren in een voorkeur voor masculiene eigenschappen. Daarnaast doen organisaties er goed aan te heroverwegen welk gedrag ze belonen. Sluiten de huidige prestatieprocessen aan op de diversiteitsstrategie, of bevoordelen ze een oud masculien paradigma voor succes?
Echte verandering vraagt volgens de onderzoekers ook om het ter discussie stellen van managementprincipes. Daarbij dient het belang van een genderbalans centraal te staan. “Leg uit waarom genderevenwicht belangrijk is voor het bedrijf en neem het op in de visie, missie én strategie.”