Ons pensioenstelsel is beter geworden (maar verliest toch koppositie)
Het Nederlandse pensioenstelsel mag zich niet langer ’s werelds beste noemen. Ons land is van de troon gestoten door het piepkleine IJsland.
De afgelopen drie jaar stond het Nederlandse pensioenstelsel steevast bovenaan de prestigieuze ‘Global Pension Index’ van adviesbureau Mercer, in samenwerking met CFA Institute. Deze lijst is een van de meest geciteerde rankings van pensioensystemen wereldwijd, en neemt jaarlijks de stelsels van 40+ landen onder de loep (deze landen zijn goed voor 65% van de wereldbevolking).
Ons stelsel wordt vooral geroemd voor zijn sterke toekomstbestendigheid (we beschikken met z’n allen over meer dan €1.500 miljard aan opgebouwd pensioenvermogen), een overheidsbeleid dat zorgt voor transparantie en duurzaamheid, en een systeem dat toegankelijk is voor iedereen en dat bovendien rechtvaardig is (met andere woorden: de belangen van pensioenbeleggers en pensionado’s worden gewaarborgd).
Toch is IJsland ons dit jaar voorbijgesneld. Niet zozeer omdat Nederland slechter presteert, want onze score is er zelfs op vooruitgegaan (van 82.6 naar 83.5 op een schaal van 100). En ook niet omdat IJsland veel beter is gaan presteren. IJsland is namelijk – samen met Taiwan, Uruguay en de Verenigde Arabische Emiraten – nieuw opgenomen in de analyse van Mercer en CFA Institute.
Met een score van 84.2 staat het land, dat slechts 366.000 inwoners telt, dus gelijk bovenaan. IJsland scoort beter als het gaat om het niveau van de huishoudschuld en de arbeidsparticipatie van onder anderen 55-plussers.
Op de derde plek staat Denemarken, dat al jaren tot de kopgroep behoort en in 2018 nog boven Nederland stond op de lijst. Daarna volgen de pensioensystemen van Israël, Noorwegen en Australië. Voor grote landen als Amerika, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn de onderzoekers helder in hun advies: het schort aan één of meerder pijlers van het systeem en er is in die landen volop werk aan de winkel.
Hervorming
Nederland staat aan de vooravond van een ingrijpende herziening van het pensioenstelsel. Ondanks dat ons land zo goed scoort, is volgens de politiek en de sector zelf een moderniseringsslag onvermijdelijk.
Thema’s waar het nieuwe stelsel op inspeelt zijn het makkelijker maken van pensioenopbouw voor zzp’ers (ons land telt meer dan 1 miljoen zzp’ers die veelal geen pensioen opbouwen), meer flexibiliteit voor werknemers in hoe ze pensioen opbouwen en wanneer ze het uitkeren, en het beter laten aansluiten van de AOW-leeftijd met de gemiddelde levensverwachting.
Verbeterpunten die Mercer constateert in zijn Global Pension Index 2021 zijn onder meer het minder complex maken van pensioenopbouw (57% van de Nederlandse respondenten die pensioen opbouwen gaf tegen Mercer aan dat ze het regelen van hun pensioen ingewikkeld vinden) en het verkleinen van de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen.
