Nederlandse pensioenstelsel volgens Mercer beste ter wereld
Voor het derde jaar op rij is het Nederlandse pensioenstelsel bestempeld als het beste ter wereld.
De jaarlijkse ‘Global Pension Index’ van adviesbureau Mercer in samenwerking met CFA Institute, geldt als ‘s werelds meest gebruikte benchmark voor de kwaliteit van pensioenstelsels. In deze benchmark worden de pensioenstelsels van bijna veertig landen (goed voor ongeveer twee derde van de wereldbevolking) getoetst op toereikendheid, toekomstbestendigheid en integriteit.
Nederland: al drie jaar beste pensioenstelsel
In 2018 nam Nederland de titel van ‘beste pensioenstelsel ter wereld’ over van Denemarken. Sindsdien gaat ons land al drie jaar op rij fier aan kop. Wat blijkt zelfs? Ondanks alle verhitte discussies, waaronder de noodzaak om de sector drastisch te hervormen en het feit dat een aantal pensioenfondsen onder de dekkingsgraad dreigen te komen, heeft ons pensioenstelsel de voorsprong op andere landen alleen maar verder vergroot.
Wat maakt het Nederlandse pensioenstelsel nu het beste? Marc Heemskerk, een pensioenexpert bij Mercer, benadrukt om te beginnen dat het Nederlandse systeem relatief duurzaam is, omdat het een mix is van ongeveer de helft omslag (AOW) en de helft kapitaalgedekt pensioen. “De AOW is houdbaar dankzij de koppeling aan de levensverwachting. En daarnaast hebben we €1.500 miljard aan opgebouwd pensioenvermogen. Dat maakt ons stelsel duurzaam.”
“Als je naar Frankrijk kijkt, krijg je daar ook een aardig pensioen, maar daar is nauwelijks vermogen opgebouwd”, voegt Heemskerk toe. Een tweede factor is dat deelnemers gemiddeld genomen vrij veel pensioen krijgen; na pensioen gemiddeld 75% tot 80% van hun laatst verdiende inkomen. “Een gepensioneerde krijgt de premie die hij heeft betaald ongeveer drie keer terug.”
Het overheidsbeleid speelt hierin een belangrijke rol. Want in Nederland is deelnemen aan pensioenfondsen verplicht, wat verklaart waarom ze zo'n hoog vermogen hebben. Daarbovenop komt dat de AOW-uitkering, waar iedere Nederlander recht op heeft, ten opzichte van andere landen goed te noemen is. Dit krikt het gemiddelde pensioen dat wordt uitgekeerd omhoog.”
Hervorming noodzakelijk
Ondanks de internationale erkenning, neemt de roep tot hervorming vanuit pensioenland al jaren toe. Volgens de sector zijn hervormingen broodnodig, om verschillende redenen. Zo is er een steeds groter wordende groep van professionals (zzp'ers) die geen pensioen opbouwt. Inmiddels telt ons land meer dan 1 miljoen zelfstandigen.
Maar ook de vergrijzing en de als onrechtvaardig ervaren doorsneeproblematiek, waarbij jongere werknemers meebetalen aan het pensioen van ouderen, vormen aanleiding om te veranderen. Verder kampt het Nederlandse systeem met uitdagingen die elders ter wereld ook voelbaar zijn: lagere verwachte rendementen en de lage rente.
Een andere drijfveer is dat jongere generaties een voorkeur hebben voor meer flexibiliteit in hoe ze pensioen opbouwen en wanneer ze het uitkeren. In het Pensioenakkoord, waarin de hervormingen worden geschetst die door het kabinet, sociale partners en pensioenuitvoerders zijn overeengekomen, is bijvoorbeeld afgesproken dat deelnemers tot 10% van hun pensioen in een keer mogen opnemen.
Heemskerk zegt dat het Pensioenakkoord (waar de Tweede Kamer nog mee moet instemmen) een belangrijke transitie is. “Het klinkt tegenstrijdig dat we het beste pensioenstelsel ter wereld gaan veranderen, maar het is noodzakelijk voor het vertrouwen in ons pensioenstelsel.”
Blijft Nederland dan na de introductie ook weer bovenaan de jaarlijkse lijst van Mercer staan? “Zeker,” verwacht Heemskerk, want “zo groot is de verandering eigenlijk niet. Ik verwacht dat de score van Nederland op peil blijft.”
