Zorgsector heeft datafundament nodig voor AI-toepassingen
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft Capgemini Invent gevraagd om een verkenning uit te voeren naar het datafundament in de gezondheidszorg. Deze is erop gericht de toepassing van kunstmatige intelligentie in de sector eenvoudiger te maken.
Artificial intelligence (AI) heeft de potentie om te zorgen voor enorme impact op de kwaliteit van onze zorg en gezondheid. Door de kracht van AI te gebruiken om zelf analyses te maken, uitkomsten te voorspellen en daarvan te leren, kunnen artsen tot op maat gemaakte adviezen of acties komen. Denk aan snellere diagnoses, preventie, nauwkeurigere behandelingen en beter ingelichte patiënten.
De toegevoegde waarde van AI wordt voor een groot gedeelte bepaald door verschillende randvoorwaarden, waaronder de kwaliteit van data. Zonder kwalitatief goede en volledige data heeft het uitvoeren van data-analyses weinig zin.
In de zorgsector is data alom beschikbaar. Het nadeel is echter dat veel data grote privacyrisico’s met zich meebrengt (bijvoorbeeld het patiëntendossier) en dat data versnipperd is binnen het gehele landschap. Gezondheidsdata wordt opgeslagen door ziekenhuizen, instellingen, huisartsen in de eerste en tweede lijn, en tal van andere zorgpartijen.
“De beschikbaarheid van data over verschillende organisaties in de zorg vormt één van de grootste uitdagingen voor het boeken van voortgang met artificiële intelligentie”, stelt VWS in een verklaring. Om beter inzicht te krijgen in wat al gebeurt, wat mogelijk is in de toekomst en welke struikelblokken hiervoor genomen moeten worden, besloot het ministerie de hulp in te roepen van Capgemini Invent.
Werk aan de winkel
De onderzoekers namen het datalandschap in de zorg volledig onder de loep, en concluderen dat datadeling nog in de kinderschoenen staat. Van de constructies die bestaan voor datadeling wordt 70% door publiek geld bekostigd, en zijn ze vooral gericht op de ‘cure’-sector.
Het rapport concludeert dat “terwijl het het vergroten van databeschikbaarheid belangrijk is voor het benutten van de kracht van artificiële intelligentie, er een duidelijk gebrek is aan toegankelijke gezondheidsdata…De focus in het veld ligt op dit moment nog vooral op het verzamelen, verwerken/bewerken en beschikbaar stellen van de data via samenwerkingsconstructies of het openen van nieuwe bronnen.”
Het bouwen van artificiële intelligentie op zulke samenwerkingsconstructies is kostbaar en tijdrovend, omdat per database een maatwerkoplossing dient te worden ontwikkeld. “Het kost tijd voordat waardevolle artificiële intelligentie kan worden toegepast met de data geboden door constructies”, aldus de onderzoekers.
De gewenste situatie is dat data breed beschikbaar wordt gemaakt in een ‘open model’. Hiervoor moeten flinke stappen worden gezet, bijvoorbeeld het samenbrengen van initiatieven, het installeren van een centraal aanspreekpunt voor datavraagstukken, of door meer verbinding te creëren tussen de publieke en private sector.
Bouw vertrouwen
De consultants hebben ook een duidelijk advies voor de sector. Het gebruik van artificiële intelligentie op privédata zoals zorggegevens ligt gevoelig onder patiënten. Vertrouwen is dan ook essentieel: “Het vergroten van het vertrouwen van de burgers en patiënten in het zorgvuldig en veilig gebruiken van medische gegevens door een brede groep van partijen draagt bij aan de databeschikbaarheid.”
Het onderzoek van Capgemini Invent werd geleid door Erik Hoorweg (Vice President Public Sector) en Willem Sträter (Manager Data for Intelligent Operations).