Statiegeld zorgt voor 70% tot 90% minder blikjes in zwerfafval
Het invoeren van statiegeld op blikjes is een goed idee. Statiegeld kan er voor zorgen dat het aantal blikjes in het zwerfafval met 70 tot 90% zal afnemen. Bovendien kunnen de netto kosten van de regeling uitkomen maximaal €40 miljoen per jaar, wat de invoering ervan tot een waardevolle investering maakt. Dat blijkt uit een impactanalyse uitgevoerd door CE Delft.
In Nederland worden jaarlijks in totaal zo’n 2,1 miljard blikjes verkocht. Ongeveer 98% hiervan betreft blikjes die bier, frisdrank en water bevatten. Al deze blikjes lopen kans om als zwerfafval in het milieu te geraken. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven, zegt hierover: “Ik vind dat linksom of rechtsom het aantal blikjes in het zwerfafval sterk moet afnemen. Hierover ben ik in gesprek met het bedrijfsleven en de VNG.”
Het zelfde probleem geldt voor kleine plastic flesjes. Al eerder is nieuwe wetgeving aangenomen om statiegeld op deze flesjes te gaan rekenen, vanaf juli volgend jaar. In lijn met die plannen heeft de overheid nu ook plannen in de maak om over twee jaar ook statiegeld op blikjes te gaan invoeren. Hiermee willen de beleidsbepalers de berg aan blikafval inperken, ten gunste van het milieu.
Goed onderbouwd plan
Uit een impactanalyse van CE Delft naar de invoering van de regeling, blijkt nu dat de plannen van de overheid economisch en sociaal gezien goed onderbouwd zijn. Allereerst staan de positieve effecten op het milieu als een paal boven water. Door statiegeld te heffen zal het aantal blikjes in het zwerfafval met 70% tot 90% afnemen, zo stellen de onderzoekers van CE Delft.
Die conclusie is gebaseerd op studies uit de VS, een enquête in Nederland en tellingen in Denemarken. De afname in het zwerfafval heeft verschillende maatschappelijke baten tot gevolg, zoals vermindering van schade bij vee, ecologische baten evenals een toename van de leefbaarheid.
CE Delft heeft de netto kosten van de invoering van het gehele systeem doorgerekend (inclusief materiaalopbrengsten) en concludeert dat deze zullen uitkomen tussen de €17 miljoen en maximaal €40 miljoen per jaar. Deze kosten zijn vooral afhankelijk van het aantal compacteer- en statiegeldmachines dat bijgeplaatst dient te worden. Volgens de onderzoekers zijn tussen de 3.600 en 6.000 extra machines nodig. Huidige machines die grote en kleine flessen verwerken kunnen worden omgebouwd om ook blikje te kunnen innemen.
Opvallend is dat het systeem zich voor een groot gedeelte zelf kan terugbetalen, stellen de onderzoekers. Door niet-ingeleverde verpakkingen en bonnetjes wordt €36 miljoen tot €52 miljoen bekostigd. Het grootste deel van de bekostiging komt uit niet-ingeleverde verpakkingen. Als een consument een blikje koopt en statiegeld betaalt, maar niet int, zijn er inkomsten voor het systeem. Deze inkomsten bedragen €31 miljoen tot €47 miljoen.
Daarnaast zijn er inkomsten van niet-ingeleverde bonnetjes. Deze worden bekostigd door consumenten die de blikjes wel inleveren in de statiegeldmachine, maar de bonnetjes vergeten bij de kassa in te leveren. Dit gaat om zo’n €5 miljoen. In totaal gaat het om een bekostiging van €36 miljoen tot €52 miljoen door niet-ingeleverde verpakkingen en bonnetjes.
Daarbij komt ook dat minder milieuvervuiling tot een kostenbesparingen zal leiden. Zo moeten minder blikjes worden opgeruimd op straat en in de natuur, wat al gauw tot een besparing van €50 miljoen per jaar kan leiden.