Gemeenten willen meer aandacht voor inclusie en extremisme

Nederlandse gemeenten zijn doorgaans redelijk positief over de steun die ze van de Rijksoverheid ontvangen op het gebied van polarisatie, inclusie, problematisch gedrag, ondermijning, radicalisering en extremisme. Niettemin blijkt uit onderzoek van RadarAdvies dat er ruimte is voor verbetering. 

Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS). De ESS, dat onderdeel is van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), biedt gemeenten, eerstelijns professionals en diverse groepen in de samenleving praktijkkennis aan over maatschappelijke spanningen, vertelt een persvoorlichter van het ministerie van SZW: “De ESS adviseert hoe ze deze kennis kunnen inzetten en met welke partijen ze hierin kunnen samenwerken. De Expertise-unit biedt deze kennis zowel op het brede terrein van maatschappelijke spanningen, als ook meer op het specifieke terrein van radicalisering.”

In het kader van het onderzoek zette RadarAdvies een vragenlijst uit onder verschillende Nederlandse gemeenten en hield daarnaast verdiepende interviews. Het doel van het onderzoek was om aanknopingspunten vinden om te komen tot een Rijksbreed curriculum voor gemeenten op het gebied van de volgende zes kwesties: inclusie (1), polarisatie (2), problematisch gedrag (3), ondermijningsgedrag (4), radicalisering (5) en (gewelddadig) extremisme (6). 

Behoeftepeiling

Mirte Loeffen, Senior Adviseur bij RadarAdvies, was bij het onderzoek betrokken en vertelt dat naar voren is gekomen dat gemeenten de onderwerpen die het meeste spelen niet altijd de meeste aandacht geven: “Hoewel uit de peiling blijkt dat de vraagstukken inclusie en polarisatie in gemeenten het meest leven, gaat de beleidsmatige aandacht nog vooral naar ondermijning, gevolgd door radicalisering en extremisme.”Gemeenten zeggen vooral behoefte te hebben aan sterkere samenwerking tussen het veiligheidsdomein en het sociaal domein, zo blijkt uit de peiling, zegt Loeffen: “Zij geven daarnaast aan dat de verbinding met gemeenschappen en maatschappelijke organisaties, zoals hulpverlening en politie, wel goed gaat, maar dat de samenwerking met onderwijs sterk gemist wordt.” Op het vlak van regionale samenwerking zijn er weinig klachten: “Dankzij de Veiligheidshuizen* is die samenwerking al behoorlijk goed”, stelt Loeffen.

In het huidige ondersteuningsaanbod hebben gemeenten behoefte aan deskundigheidsbevordering op elk van de bovengenoemde zes terreinen. Toch blijkt er met name behoefte aan een aanbod gericht op de kwesties inclusie (1) en polarisatie (2). “Vooral bij dat laatste onderwerp is er veel behoefte aan kennis bij gemeenten, zo blijkt uit het onderzoek”, laat Loeffen weten. Ook willen gemeenten graag meer en hoogwaardigere kennis over rechts-extremisme en de preventie daarvan. Verder is er volgens Loeffen onder gemeenten ook behoefte aan leerinterventies “waar, naast ambtenaren en professionals, ook sleutelfiguren en andere relevante doelgroepen aan mee kunnen doen”.

Aanbevelingen

Op basis van het onderzoek heeft RadarAdvies verschillende aanbevelingen geformuleerd. Zo zijn er volgens de experts van het adviesbureau twee manieren om het bestaande ondersteuningsaanbod verder te ontwikkelen. Ten eerste kan het bestaande ondersteuningsaanbod wordt verbeterd als de nadruk meer wordt gelegd op preventie. Daarnaast stellen de onderzoekers dat het aanbod eveneens kan worden geoptimaliseerd als dit wordt uitgebreid op het gebied van inclusie, polarisatie en rechts-extremisme. 

* Een veiligheidshuis is een fysieke locatie waar verschillende instellingen in een regio of gemeente in Nederland samenwerken aan het terugdringen van overlast, huiselijk geweld en criminaliteit. 

Lees ook: Nederlanders maken zich zorgen om terrorisme en de maatschappelijke gevolgen.