Harde Brexit zorgt voor flinke kostenpost agri- en foodbedrijven

Een no-deal Brexit zal een enorme impact hebben op Nederlandse agri- en foodbedrijven, stelt Berenschot. Volgens het adviesbureau krijgen de meeste partijen te maken met hogere kosten, en daarmee lagere marges. Daarnaast kunnen prijsschommelingen aan de andere kant van het kanaal leiden tot een lagere vraag naar producten. Zorgen dat de supply chain solide wordt ingericht, maar tegelijkertijd flexibel is voor nieuwe afspraken en processen, lijkt de enige juist weg vooruit. 

Op het moment van schrijven is het nog altijd onduidelijk hoe het Verenigd Koninkrijk en de Europese unie uit elkaar zullen gaan. Vooralsnog is het de bedoeling dat het Verenigd Koninkrijk op Brexit-day, 30 maart 2019, formeel uit de unie stapt. Vanaf die terugtreding moeten beide partners onderlinge handel op een geheel andere wijze gaan invullen. In het geval er geen afspraken worden gemaakt over het verloop van de Brexit en er ook geen overgangsperiode komt tot eind 2020 (bedoeld om overheden en bedrijfsleven tijd te gunnen zich aan te passen) dan is er sprake van een no-deal Brexit, waarmee de door velen gevreesde harde Brexit een feit zou zijn. 

Derde land

Mocht het daarop uitdraaien, dan wordt het Verenigd Koninkrijk vanaf dat moment gezien als een ‘derde land’ – een land gelegen buiten de interne markt en de douane-unie van de EU. Dit houdt in dat voor goederen de douanetarieven van de World Trade Organization (WTO) van toepassing worden op de handel tussen de EU en de UK, de zogenaamde Most Favoured Nations (MFN-)tarieven. Deze verschillen per product en kunnen volgens vergelijkend onderzoek erg hoog zijn. Dit gaat dus ongetwijfeld een invloed hebben op bedrijven die veel handel met de UK bedrijven.

Volgens een schatting van KPMG pakt een harde Brexit zeer ongunstig uit voor het Nederlandse bedrijfsleven; dat zo’n €400 miljoen tot ruim €600 miljoen extra zal moeten ophoesten. In een ander onderzoek, van Oliver Wyman, komt naar voren dat vooral bedrijven in de landbouw- en chemiesectoren de klos zullen zijn. Zij zullen te maken krijgen met de hoogste kosten om handel in stand te houden en zullen de hoogste inkomstenderving zien door afgenomen handel tussen de twee landen.

Agri- en foodbedrijven

Voor partijen in de agri- en foodsector wordt exporteren naar en opereren in het Verenigd Koninkrijk fors duurder bij een no-deal Brexit. Zo krijgt een Nederlandse chipsfabrikant bijvoorbeeld te maken met een 14% stijging in WTO-tarieven, mits er geen actie wordt ondernomen om de effecten van een no-deal Brexit tegen te gaan. Dit kan resulteren in een margedaling van 4,3% naar 2,3%. Een extremer voorbeeld: een slachter die die plakjes gesneden ham in vaste tarieven per kilo verhandelt kan geconfronteerd worden met een kostprijsstijging van 32%. En een kleine perenteler die geen maatregelen neemt en alle extra kosten voor zijn rekening moet nemen, kan zijn winstmarge met bijna vijf procentpunten zien dalen. 

Het houdt echter niet op bij deze hogere kosten. Door een stijging van de verkoopprijs in de Britse schappen zal de vraag naar Nederlandse agri- en foodproducten dalen. “In dat geval zou het effect van afnemende vraag zelfs groter kunnen zijn dan dat van de kostprijsstijging”, zegt Edwin Lambregts, werkzaam bij Berenschot. “Dan kan de producent beter inzetten op het toevoegen van waarde of het veiligstellen van alternatieve markten.” 

Voor agri- en foodbedrijven waarvoor geldt dat het Verenigd Koninkrijk fungeert als een strategische markt, geldt dat er niets anders opzit dan zich te beschermen tegen Brexit-risico’s. “Dit kan op allerlei manieren”, zegt Marita de Beer, een expert op het gebied van internationale handel. “Denk aan manieren om de lasten van nieuwe registraties, licenties, voorschriften en etiketteringseisen te delen met andere partijen. Of door contractvoorwaarden te herzien en opnieuw te onderhandelen met afnemers.” 

Lees ook: Harde Brexit biedt verschillende sectoren grote kansen.