Al fietsend koersverleggend leiderschap beproeven op Gran Canaria

Dirk van Raalte organiseert sinds enkele jaren leiderschapsleergangen op Gran Canaria. Hierin combineert hij zijn ervaring als boardroom adviseur met zijn passie voor wielrennen en het eiland Gran Canaria. Met de leergangen helpt hij leiders en consultants te herbronnen en wil hij ‘koersverleggend’ leiderschap stimuleren.

De crisis is weliswaar ten einde, toch zijn het de laatste jaren spannende en onrustige tijden geweest voor veel bedrijven. Tal van disruptieve trends en ontwikkelingen (technologische vooruitgang, digitalisering of de alsmaar hogere klanteisen en toenemende concurrentie) hebben vrijwel iedere markt opgeschud. Veel leiders en consultants van organisaties zijn hierdoor voor vaak lastige strategische keuzes komen te staan, waarvoor hun leiderschap gevraagd wordt.

Disruptieve tijden

“Lange tijd is het motto geweest: ‘verandering is de enige constante’”, vertelt Dirk Raalte, voormalig organisatieadviseur bij Twynstra Gudde en Galan Groep. “Maar nu lijkt er sprake van een trendbreuk.” Hij vertelt: “We leven in een boeiende tijd. ‘Disruptie: ontwrichting en een transitie van een tijdperk’. Een vloeibare context met majeure ontwikkelingen en overgangen, waarbij oude instituties en zekerheden zijn verdampt. Van productie en dienstverleningseconomie, naar digitale-, kennis-, innovatie- en beleveniseconomie.”

Hij legt uit dat in de zoektocht naar nieuwe en bloeiende businessmodellen kleine aanpassingen op het klassieke bestaansrecht en werkwijzen voor veel organisaties niet langer volstaan. Koersverlegging is nodig om met nieuwe verdienmodellen, vitaliteit en verbondenheid de toekomst tegemoet te treden, en dat vraagt veel van leiders en hun leiderschap. Raalte: ”Strategie, businessmodellen, veranderkoers, menselijke verbindingen en vaardigheden vragen om nieuwe vitaliteit. Dat appeleert aan ‘Koersverleggend Leiderschap’ – de kunde en kunst van persoonlijk leiderschap om betekenisvol de koers van jezelf en je omgeving (patroondoorbrekend) te richten en te verbinden.”
Het ‘nieuwe normaal’ vraagt veel van leiders en consultants. Sinds 2015 organiseert Van Raalte daarom op Gran Canaria leiderschapsleergangen om bestuurders te helpen herbronnen en zich ‘koersverleggend’ leiderschap eigen te maken. Van Raalte: “Besturing en leiderschap hebben in deze context echt nieuwe betekenis en vragen om andere kijkbrillen en contextuele vaardigheden.”

Fietsen en koersverleggend leiderschap

In deze leiderschapsleergangen, getiteld ‘Koersverleggend Leiderschap’, combineert de 47-jarige Van Raalte, die deels in Nederland en deels op Gran Canaria woont, zijn uitgebreide ervaring uit de adviesbranche met zijn liefde voor fietsen. Hij stelt dat de wielersport vele belangrijke leiderschapsinzichten biedt. Zo toont het dat naast inspanning ook rust belangrijk is, leert het je de vaardigheid van versnellen en vertragen, helpt het bij het ontwikkelen van de juiste timing en vraagt het aandacht voor de vitaliteit van lijf en geest. Ook geeft het inzicht in de overdracht van richting en energie, leert het mensen echt samen te werken en elkaar te laten schitteren en helpt het bij het omgaan met onzekerheid. Ten slotte leert het mensen ook tevreden te zijn in het hier en nu, “halverwege de berg is het uitzicht ook al mooi”, aldus Van Raalte.

Als wielerliefhebber was Van Raalte al bekend met Gran Canaria als mooie fietsomgeving. Op het eiland trainen veel profwielrenners en Van Raalte fietst regelmatig met ze mee. “Van hen heb ik geleerd dat je niet bij elke helling moet proberen om als eerste boven te komen. Meestal houden ze zich dus gedeisd, maar als ze eenmaal een heuvel hebben uitgekozen om te vlammen, dan zie je ze nooit meer terug”, zegt hij in gesprek met de Gelderlander. Een van de (voormalige) wielerprofs waar Van Raalte weleens mee op de fiets zit, is Haimar Zubeldia, die ooit nog vierde werd in de Tour de France en na de afgelopen editie zijn profcarrière heeft beëindigd. Van Raalte vertelt de Gelderlander dat hij veel heeft geleerd van de uit Baskenland afkomstige Zubeldia: “Zo vertelde hij me dat hij tijdens de Tour elke dag anderhalf uur langer slaapt. Dat zijn op een wedstrijd van drie weken vier extra nachten.” Hij vervolgt: “Rust is zó belangrijk. Dat vergeten de meeste leiders van bedrijven en organisaties.”

Door zijn leiderschapstrainingen te geven op Gran Canaria en hierbij veel te fietsen, biedt Van Raalte – in zijn eigen woorden – een “combinatie van bezinning (reflectie), bezieling (internationale topdocenten) en beweging (racefiets) op het eiland van de eeuwige lente.” Van Raalte stelt dat een goede koersverlegging begint vanuit “stilstand, helderheid en bewustzijn.” Op deze manier kan rustig worden bekeken “wat zich werkelijk afspeelt in de dynamiek om en in organisaties.” De kunst van persoonlijk leiderschap is vervolgens om je eigen koers op een betekenisvolle manier te verbinden met die van je omgeving en zo tot patroondoorbrekende inzichten te komen. Zo, stelt Van Raalte, “kunnen strategie, gedrag en vaardigheden zich ontwikkelen, gericht op bloei van mensen en organisaties.”

Programma

De leergang beslaat zes leiderschapsdagen waaraan iedere dag internationale topdocenten bijdragen. Daarnaast wordt er op vijf a zes dagen gefietst. Iedere dag krijgt een specifiek thema mee dat gedurende de fietsroute (zo’n 60 tot 100 kilometer per dag) ook terugkomt in oefeningen of reflectievragen. De routes voeren over heuvels en bergen met prachtige natuur en uitzichten. Wanneer er moet worden geklommen, kan iedere deelnemer dit op zijn eigen tempo doen, waarna de groep zich tijdens de daling weer verzamelt met koersverleggende oefeningen. Van Raalte: “Alleen ben je sterker, samen ga je harder.”

Aan het einde van de middag beginnen de deelnemers aan de leiderschapssessies, bestaande uit masterclasses over leiderschap, besturing en ondernemerschap binnen een innovatieve context en ervaringsworkshops en leiderschapsateliers rondom vaardigheden. De sessies worden begeleid door Nederlandse, Spaanse en Belgische leiderschapsdocenten. Zo geeft organisatiepsycholoog, bestuursadviseur en hoogleraar Contextueel Leiderschap Freek Peters een masterclass over de natuurlijke levensfasen van organisaties en besturing en leiderschap in een complexe wereld. Fernando Saenz van de Universiteit van Las Palmas geeft een strategische leiderschapsmasterclass over innovatie, disruptie, koersverleggend leiderschap en het heruitvinden van ‘share’-organisaties.

Actrice Nati Vera Melian, verbonden aan de Canarische toneelschool Escuela de Actores de Arte Dramatico, verzorgt een ‘leiderschapsatelier’ rondom stem- en lichaamsgebruik. De Engelse Libby Hargreaves doceert diverse yogavormen met als onderstroom haar geloof in zelfliefde, innerlijke rust, respect en oordeelloos waarnemen. De Belgische fietsgids Bart Bonne begeleidt een van de fietsroutes en verzorgt een bijdrage over training, inspanning en rust, ‘slim trainen’ en voeding.

Van Raalte organiseert twee leiderschapsleergangen per jaar, een in het voorjaar en een in het najaar. De eerstvolgende training zal plaatsvinden van maandag 30 oktober tot en met zaterdag 4 november. De voorjaarseditie van 2018 begint op maandag 19 maart en duurt tot en met zaterdag 24 maart.

Gerelateerd: Werkgevers en managers moeten meer doen tegen burn-out.