Ecorys doet onderzoek naar het beperken van financiering voor terroristen
De Europese Commissie heeft adviesbureau Ecorys ingeschakeld om in samenwerking met het CEPS onderzoek te doen naar manieren om de financiering van terroristische activiteiten tegen te gaan. Economieën en bedrijven die veel met contant geld werken zijn gevoelig voor witwaspraktijken en de financiering van terrorisme. Organisaties als Islamitische Staat, de ETA, Hamas, Boko Haram en Al Qaida zijn grotendeels afhankelijk van het gebruik, het vervoer en de opslag van contant geld.
Naar verwachting zullen in 2022 binnen de EU meer digitale dan contante betalingen plaatsvinden, maar contant geld blijft voorlopig nog een belangrijke rol spelen in verschillende lidstaten waar omarming van digitaal betalen (pinpas, mobiel betalen, etc.) wat minder snel verloopt. Ecorys is door de Europese Commissie benaderd om samen te werken met het Centre for European Policy Studies (CEPS) om te onderzoeken hoe deze situatie zich zonder EU-interventie zal ontwikkelen en welke mogelijkheden er zijn om op deze verandering in te spelen. De onderzoekers besteden vooral aandacht aan de preventie van witwassen en de financiering van terrorisme. Het onderzoek is in juli 2017 begonnen en zal in februari 2018 worden afgerond.
De belangrijkste doelstelling van het onderzoek is om een hoog veiligheidsniveau te garanderen voor de EU en haar burgers, door middel van het afsnijden van de geldstromen richting terroristische groeperingen wereldwijd. Dit tegen de achtergrond van recente aanslagen in Spanje, Frankrijk, België, Duitsland en de UK. Volgens schattingen van de ‘Office on Drugs and Crime’ van de VN is de wereldwijde omvang van witwastransacties goed voor zo’n $1 tot $2 biljoen, oftewel zo’n 2% tot 5% van het wereldwijde BBP. Hierbij merkt men ook op dat naar schatting minder dan 1% van de wereldwijde stroom van crimineel geld momenteel wordt onderschept door de autoriteiten.
Vanwege de criminele aard van terrorisme zijn er weinig tot geen kwantitatieve gegevens om een nauwkeurige analyse te maken van de precieze mate waarin witwaspraktijken ten bate komen van terroristische bewegingen. Wel is bekend dat dergelijke groeperingen zwaar leunen op dit soort ‘alternatieve’ financiering. Islamitische Staat (IS) vormt hier tot op zekere hoogte wel een uitzondering op. In 2015 werd door diverse media gemeld dat IS jaarlijks zo’n $600 miljoen verdiende met de verkoop van olie. Nadat er echter vele luchtaanvallen werden uitgevoerd op de door IS gecontroleerde olievelden, wordt ook deze beweging steeds meer gedwongen een beroep te doen op traditionelere criminele financieringsmethoden.
De EU maakt momenteel al gebruik van een aantal maatregelen die erop zijn gericht de geldstromen van terroristen af te snijden. Met het ‘Third Anti-Money Laundering Directive’ wordt expliciet het bereik van anti-witwasprogramma’s vergroot om de financiering van terroristen hierbinnen te laten vallen. Daarnaast vereisen de ‘Cash Control Regulations’ dat contante bedragen en andere liquide middelen met een waarde vanaf €10.000 worden gemeld wanneer iemand hiermee de EU betreedt of verlaat.
Terwijl op deze manieren het witwassen inderdaad wordt tegengegaan, gebeurt er nog altijd weinig om regeringssteun aan terroristen tegen te gaan. De VS werd de afgelopen jaren uitgebreid bekritiseerd omdat het land tijdens de beginfase van de burgeroorlog in Syrië diverse groepen opstandelingen ondersteunde zonder deze eerst goed door te lichten. Ook kwam afgelopen jaar de UK flink onder vuur te liggen toen bleek dat er voor miljarden ponden aan wapens waren verkocht aan Saoedi-Arabië, een land dat continu wordt onderzocht vanwege mogelijke financiële banden met IS.
