Robots bedreigen banen, maar automatisering kent grenzen
Volgens PA Consulting staan we aan de vooravond van een heuse robot-revolutie. Vooruitgang in de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie en robotisering zorgen ervoor dat menselijke werknemers steeds minder relevant worden, naarmate machines hun werk efficiënter en goedkoper kunnen uitvoeren. De economische gevolgen zijn massaal, maar gelukkig zijn er ook menselijke kwaliteiten die machines nooit zullen kunnen evenaren.
Net als aan het begin van de industriële revolutie, staan we ook nu aan de vooravond van grote verschuivingen op het gebied van vraag vanuit de arbeidsmarkt en de mate van productiviteit. Tijdens de industriële revolutie waren het vooral boeren die naar de stad trokken om als arbeiders in de fabrieken te werken, wat tot grote sociale ongelijkheid leidde omdat de verhoogde productiviteit in fabrieken zorgde voor minder vraag naar arbeiders, lagere salarissen en hoge werkeloosheid. Bovendien werd het werk van ambachtslieden vervangen door goedkopere producten uit deze fabrieken.
Volgens PA Consulting Group bevinden we ons momenteel opnieuw in een tijdperk van grote maatschappelijke verschuivingen als gevolg van technologie – een tijdperk dat het consultancybureau ook wel de ‘second machine age’ noemt. Miljoenen banen staan op de tocht als gevolg van de opkomst van robotisering, aangezien de versnelde ontwikkeling van kunstmatige en machinale intelligentie de vraag naar bepaalde vaardigheden van de arbeidspopulatie sterk negatief beïnvloedt.
Niet alleen de functies van lager opgeleide werknemers, zoals in productie- of administratieve functies, worden hierdoor bedreigd, maar steeds vaker ook die van hoogopgeleide professionals in bijvoorbeeld de financiële sector. Zeker naarmate ‘intelligente software’ en ‘robot-adviseurs’ steeds beter kunnen concurreren met menselijke dienstverleners. In een recent rapport, getiteld ‘The robots are coming! Are you ready?’, gaan de onderzoekers dieper in op de ontwikkeling van deze robot-revolutie en de aanzienlijke economische gevolgen daarvan.
Artificial intelligence (AI), of kunstmatige intelligentie, heeft zich de afgelopen jaren steeds verder ontwikkeld. Op dit moment is deze ‘intelligentie’ zelfs al beter in een aantal van oorsprong menselijke eigenschappen en vaardigheden dan mensen zelf. Op het gebied van geheugen en het interacteren met machines en het internet loopt AI ver voor op mensen, en als het op gestructureerd redeneren en plannen, het uitvoeren van handelingen en ‘image recognition’ aankomt is AI al even vergevorderd als de meeste mensen.
Toch zijn er nog veel vaardigheden die machines lastig kunnen aanleren, zoals het herkennen van stemmen, het analyseren van teksten, of het bedenken van nieuwe ideeën en ongestructureerd redeneren. In de ogen van de onderzoekers is dit te verklaren doordat deze vaardigheden lastig terug te brengen zijn tot algoritmes, omdat deze nauwelijks te standaardiseren zijn.
Doordat de mogelijkheden van AI steeds groter zijn geworden, kunnen machines anno 2016 al een groot aantal taken overnemen van menselijke medewerkers. Volgens PA Consulting gaat deze automatisering niet alleen in de komende jaren grote wereldwijde economische gevolgen hebben, maar is de impact daarvan zelfs nu al zichtbaar. In de VS is tussen 2000 en 2010 voor het eerst sinds de Grote Depressie het aantal banen gedaald, terwijl het BBP juist met 33% is gestegen ten opzichte van twintig jaar geleden en het land bovendien 75% meer producten produceert. De verwachting is dat in de Europese Unie 54% van de banen in gevaar zullen zijn dankzij automatiseringen.
Om relevant te blijven in de ‘second machine age’ kunnen mensen overwegen om zich diepgaand te specialiseren en heel vaardig te worden in het vakgebied waarin men actief is, of om meer artistieke of creatieve werkzaamheden te zoeken. Volgens PA Consulting moeten mensen op zoek gaan naar kwaliteiten, die de prestaties van machines nog altijd overstijgen. Naast creativiteit zijn dit onder meer gebieden als leiderschap, motivatie, intuïtie, empathie en abstract redeneren.
Veel van deze eigenschappen vindt men ook terug in vakmanschap en het creëren van unieke producten. Ironisch genoeg zijn het juist deze zaken die grotendeels verloren gingen in de eerste industriële revolutie, maar die nu mogelijk de laatste menselijke kwaliteiten vormen die relevant blijven wanneer robots ons werk overnemen.
