Offshore windenergie biedt kansen voor bedrijfsleven
Jasper Voormolen van energie adviesbureau Energyprofs heeft samen met Martin Junginger en Wilfried van Sark van het Copernicus Instituut van de Universiteit Utrecht onderzoek gedaan naar de kosten-ontwikkeling van offshore windparken. Het onderzoek is onlangs gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift 'Energy Policy'.
In 2011 is 'de Green Deal’ getekend tussen de Nederlandse overheid en 40 bedrijven, het doel was dat de sector en de overheid zich samen inzetten om de kostprijs per MWh van offshore windenergie met 40% te verlagen. Vergelijkbare afspraken zijn gemaakt in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Echter zijn de investeringskosten voor offshore windenergie in de periode van 2000 tot 2015 bijna verdrievoudigd. Over deze stijging van de kosten is weinig bekend omdat de kosten van specifieke projecten niet erg transparant zijn.
In het onderzoek* is onderzocht in hoeverre de stijging van de investeringskosten deze periode verklaard kan worden door twee factoren:
- Locatie: Gemiddeld zijn windparken bijna 4x verder uit de kust gebouwd en in 2x zo diep water. Dit brengt natuurlijk kosten met zich mee.
- Grondstof prijzen: Deze zijn hard gestegen en windturbines zijn groter geworden waardoor de materiaalkosten zijn toegenomen.
Uit de resultaten blijkt dat na het uitsluiten van deze twee effecten nog steeds 50% van de kostenstijging niet verklaard kan worden. Het vermoeden is dat dit deel van de stijging te maken heeft met de manier van het subsidiëren van offshore windenergie in een aantal landen en een gebrek aan concurrentie in de markt voor offshore turbines.
In het tweede deel van het onderzoek is getracht om de ontwikkeling van de kostprijs per MWh te berekenen op basis van 46 bestaande offshore windparken in Europa. Hieruit is gebleken dat de gemiddelde kostprijs per MWh is gestegen van €100 per MWh naar €180 per MWh. Het meest opvallende is dat deze stijging met name veroorzaakt is door de prijzen in het Verenigd Koninkrijk (van €120 naar €200 per MWh), terwijl in Denemarken de kosten constant zijn gebleven rond de €100 per MWh.
Dit grote verschil lijkt volgens de onderzoekers vooral een gevolg van politiek beleid. Door een inflexibel beleid is in het Verenigd Koninkrijk lange tijd ‘oude techniek’ toegepast terwijl de technologie zich zeer snel heeft ontwikkeld. In Denemarken is constant nieuwe technologie gebruikt waardoor de kostprijs per MWh niet is gestegen. Daarnaast gaf het Deense subsidiesysteem investeerders meer zekerheid dat de investering terug verdiend zou worden, waardoor de risico-toeslag voor deze projecten lager was. Het is dus belangrijk dat politiek beleid flexibel is om kostenverlaging mogelijk te maken. “De offshore wind sector kan het niet alleen!” aldus de onderzoekers.
Er is daarnaast ook positief nieuws: vanaf 2012 is de stijging van zowel de investeringskosten als de kostprijs per MWh langzaam gestopt en lijkt het erop dat er nu een daling is ingezet. Er moet nog een hoop gebeuren voordat offshore windenergie zal concurreren met gas- en kolencentrales, of zelfs zonne-energie, maar offshore windenergie heeft zeker veel potentie en het biedt grote kansen voor Europese bedrijven (ook buiten Europa).
Afgelopen maand pleitte Occo Roelofsen, hoofd van de EMEA energiepraktijk van McKinsey & Company, dat Nederland een voortrekkersrol zou kunnen nemen als het gaat om de transitie naar een duurzame economie.
* Het gehele artikel van de auteurs is te lezen op de website van ScienceDirect.com (onderdeel van Elsevier).
