Roemer-norm voor provincies bespaart 68 miljoen

Wanneer de zogeheten ‘Roemer-norm’ ook wordt opgelegd aan de provincies kan er jaarlijks zo’n €68 miljoen bezuinigd worden op de inhuur van externen. Dat blijkt uit aan analyse van Consultancy.nl, op basis van data aangeleverd door de Socialistische Partij (SP).

Afgelopen jaar gaven de provincies zo’n €933 miljoen uit aan personeelskosten. Tegelijkertijd werd op grote schaal een beroep gedaan op externen – de totale kostenpost voor externen kwam uit op €158,5 miljoen. Uit een analyse van de uitgaven komt naar voren dat de verschillen tussen provincies groot zijn. De provincie Noord-Holland gaf vorig jaar het meest uit (€42,1 miljoen), gevolgd door Friesland (€21 miljoen), terwijl Zeeland en Flevoland minder dan €3 miljoen spendeerden aan externe managers en adviseurs.

Ook ten opzichte van de totale personeelskosten per provincie blijkt dat er van een eenduidig beleid geen sprake is. Zo gaf de provincie Noord-Holland 33,8% van alle personeelskosten uit aan externen, terwijl de provincie Zeeland hier niet meer dan 7,4% aan uitgaf. De provincie Friesland gaf vergeleken met 2011 5,5% extra uit aan de inhuur van externen (totaal 27,4%), de provincie Overijssel bezuinigde in deze periode juist 7,2% (totaal 7,6%).

Volgens Ronald van Raak, SP-Kamerlid, zijn de verschillen aanleiding om de regelgeving aan te scherpen. “Provincies hebben dezelfde taken, maar blijkbaar een heel ander personeelsbeleid. Sommige provincies trekken wel heel gemakkelijk een blik dure externen open. Ik snap niet waarom Noord-Holland zoveel dure externe medewerkers heeft en daar ook steeds meer geld aan uitgeeft, terwijl Zuid-Holland veel minder inhuurt en daar ook op bezuinigt. Ik snap ook niet waarom Friesland het zoveel slechter doet dan Groningen.” Hij stelt daarom voor om de provincies te verplichten om niet meer dan 10% van de personeelskosten uit te geven aan “dure externe adviseurs”, vergelijkbaar met de ‘Roemer-norm’ die al in 2010 werd ingevoerd voor alle ministeries.

Wanneer Van Raak zijn zin krijgt zou het Rijk daarmee circa €68,5 miljoen kunnen besparen*. Een analyse van de uitgaven ten opzichte van de 10%-norm toont aan dat het voor 9 van de 12 provincies gevolgen zou hebben. Alleen Overijssel, Zeeland en Flevoland zitten onder de ‘Roemer-norm’ en mogen zich het beste jongetje van de klas noemen. Voor met name Noord-Holland en Friesland zou het betekenen dat het personeelsbeleid flink op de schop moet.

Kosten vs. waarde
Bovenstaande discussie past binnen de eeuwenoude discussie over de waarde van externe consultants. Volgens velen is externe inhuur een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering; expertise bieden die binnen de overheid dikwijls ontbreekt. De uitvoering van beleidsplannen en grote ICT-programma’s zijn daar goede voorbeelden van, mits ze goed uitgevoerd worden. De opvulling van lege rollen in het personeelsbestand door detacheerders en interim managers is een ander gebied waar het passend is. Al ligt dat in Nederland weliswaar niet voor handen, internationaal onderzoek gehouden door het MCA (de Britse tegenhanger van de ROA) en World Bank onthullen dat management consultancy over de hele linie waarde toevoegt. Volgens de MCA is de winst voor publieke instellingen zo’n £6 per iedere gespendeerde £1, terwijl volgens de World Bank is het rendement van één jaar goed voor 130%, met een zelfs hoger lange termijn rendement.

Maar critici, zoals Van Raak, bekritiseren de hoge kosten die met externe inhuur geassocieerd worden. “Externen zijn niet alleen duur, maar ook slecht voor de organisatie. Het is slecht als overheden afhankelijk zijn van externen, die niet alleen veel geld kosten, maar ook veel kennis en netwerken meenemen en overheden afhankelijk maken van consultants en adviseurs,” voegt hij toe.

De komende weken wordt duidelijk of het voorstel van Van Raak animo vindt bij zijn mede-politieke bestuurders.

Gerelateerde analyses van Consultancy.nl:
- Decentralisatie gemeenten levert bureaus 25 miljoen op 
- Rijksoverheid geeft ruim 1 miljard uit aan externe inhuur
- Uitgaven Rijksoverheid aan beleidsadviseurs gedaald

* De daadwerkelijke besparing zou volgens Van Raak nog hoger kunnen uitvallen doordat provincies, bijvoorbeeld Flevoland, creatieve boekhoudkundige trucs gebruiken om kosten van externen weg te schrijven op interne kostenplaatsen.