Openbare verlichtingsnetten kunnen bijdrage leveren aan oplossen netcongestie
Openbare verlichtingsnetten kunnen volgens onderzoek van adviesbureau ROCC, uitgevoerd in opdracht van innovatieplatform TKI Urban Energy, de drukte op ons overvolle stroomnet iets verminderen.
Om de Parijse klimaatdoelen van 2050 te realiseren, wordt een steeds groter beroep gedaan op elektrische energie. En daarmee ook op ons stroomnet, dat op verschillende plekken zijn maximale capaciteit heeft bereikt, waardoor sprake is van netcongestie. En dat heeft allerlei gevolgen.
Naast dat netcongestie de energietransitie vertraagt, kost de krapte op het stroomnet de Nederlandse samenleving bakken met geld. Adviesbureau Boston Consulting Group becijferde dat het jaarlijks gaat om een bedrag van maar liefst €10 miljard tot €40 miljard.
Er bestaan mogelijkheden om de druk op het stroomsnet iets te verlichten. Eerder onderzoek liet bijvoorbeeld zien dat netcongestie deels kan worden weggewerkt door de onbenutte capaciteit van het elektriciteitsnet van ons spoornetwerk te benutten. Of door gebruik te maken van energiehubs, die ervoor zorgen dat bedrijven slimmer omgaan met stroomverbruik en -capaciteit.
Openbare verlichtingsnetten
Onderzoekers van ROCC zijn nu na een analyse tot de conclusie gekomen dat slimme benutting en toepassing van gelijkspanning op openbare verlichtingsnetten positief kan bijdragen aan de energietransitie.
Met name bij nieuw aan te leggen openbare verlichtingsnetten zou gelijkspanning moeten worden toegepast. Dit bespaart gemeenten kosten door materiaalbesparingen en efficiënter onderhoud. Daarnaast zijn deze netten op basis van gelijkspanning ook veiliger doordat kortsluitingen sneller worden gedetecteerd en verholpen.
Meerdere voordelen
Volgens het adviesbureau biedt het aansluiten van onze openbare verlichtingsnetten op gelijkspanning meerdere maatschappelijke voordelen. Momenteel zijn de meeste verlichtingsnetten aangesloten op wisselspanning.
Overstappen op gelijkspanning leidt onder andere tot materiaalbesparing omdat dunnere kabels kunnen worden gebruikt. En tevens tot lagere onderhoudskosten, omdat wisselspanning meer slijtage veroorzaakt. Ook is gelijkspanning veiliger doordat de kans op elektrocutie veel kleiner is.
Meer capaciteit
Overstappen op gelijkspanning zorgt ook voor extra capaciteit, waarmee de netcongestie kan worden verminderd. Dat komt doordat gelijkspanning meer energie kan transporteren door dezelfde kabels dan wisselspanning.
Zo is bij gelijkspanning geen sprake van energieverlies door de almaar wisselende stroomrichting. Ook stroomt de elektriciteit bij gelijkspanning door het midden van de kabel. Bij wisselspanning is dat buitenkant van de kabel, wat zorgt voor extra energieverlies.
Door publieke verlichtingsnetten aan te sluiten op gelijkspanning kan de capaciteit van de bedrading beter worden benut. Op die manier kan volgens ROCC onder meer ruimte worden gemaakt voor extra laadpalen.
Daar komt nog bij dat LED-verlichting in principe op gelijkstroom werkt. Momenteel wordt aan al die lampen nog een transformator toegevoegd zodat ze het ook doen op wisselspanning. Als voor gelijkspanning wordt gekozen, is dat dus niet meer nodig.
ROCC benadrukt echter dat de extra ruimte hoofdzakelijk op lokaal niveau ontstaat. De gelijkspanningsoplossing is daarmee dus vooral een manier om bijvoorbeeld een capaciteitstekort in een wijk te verkleinen, maar lost de grotere netcongestieproblemen niet op.
Uitdagingen
De oplossing kent naast voordelen ook enkele uitdagingen. Zo is de markt voor gelijkstroomproducten en -diensten betrekkelijk klein. Dit gebrek aan schaalvoordelen leidt volgens de onderzoekers tot extra kosten.
Overheden kunnen helpen om deze kloof te overbruggen. Denk onder meer aan het subsidiëren van projecten of het invoeren van een officieel certificeringssysteem voor gelijkstroomproducten en -diensten. Ook kunnen overheden een belangrijk rol spelen in het vergroten van de kennis en expertise rondom gelijkstroom, waardoor de ontwikkeling van de markt sneller verloopt.
