BDO: ‘Gemeente Amstelveen heeft financiën uitstekend op orde’
De gemeente Amstelveen heeft zijn financiën zeer goed op orde. Dat blijkt uit onderzoek van BDO.
Ieder jaar neemt het accountants- en adviesbureau de financiën van alle gemeenten onder de loep. Net als bij de vorige editie van het onderzoek, krijgt Amstelveen het hoogst mogelijke rapportcijfer: een 10 (voor het boekjaar 2022).
Dit betekent dat Amstelveen een zeer beperkt risico loopt om in de financiële problemen te geraken. Dat komt omdat de gemeente volgens BDO zijn schulden en eigen reserves uitstekend in balans heeft. Hierdoor is Amstelveen in staat om op de langere termijn aan haar betalingsverplichtingen te voldoen.
Ondanks dat Amstelveen een 10 heeft behaald, staat het niet bovenaan de lijst van alle onderzochte middelgrote gemeenten (hier: 50.000 tot 100.000 inwoners). Dat is namelijk het Zuid-Hollandse Capelle aan den IJssel, dat de eerste plek bezet, gevolgd door het Noord-Brabantse Oss.
Capelle aan den IJssel en Oss hebben een beter deelrapportcijfer gehaald voor hun belastingcapaciteit (deze geeft aan hoeveel belasting een gemeente jaarlijks kan innen). Volgens BDO is de belastingcapaciteit van Amstelveen risicovoller dan die van Capelle aan den IJssel en Oss.
Ravijnjaar
Uit het algehele onderzoek van BDO blijkt dat de ruim 340 gemeenten die ons land rijk is bij elkaar opgeteld in 2022 zo’n €3,7 miljard overhielden. In vergelijking met de meting een jaar eerder is het resultaat verdubbeld: toen kwamen de gemeenten samen uit op circa €1,8 miljard.
Ondanks deze verdubbeling is volgens BDO financieel zwaar weer op komst. Dit heeft alles te maken met nationaal overheidsbeleid: vanaf 2026 verlaagt het Rijk zijn toelage aan gemeenten met €3 miljard. Dat jaar wordt ook wel het ravijnjaar genoemd.
Zelfs voor Amstelveen – één van de beste jongetjes van de klas – is dat niet zonder gevolgen, vertelt verantwoordelijk wethouder Adam Elzakalai. “Niet alles kan meer. Hier moeten wij ons op voorbereiden. Dit doen we onder andere door kostenbesparingen en een lastenverzwaring.”
Het voorzieningenniveau en sociale beleid worden niet aangetast door de kostenbesparingen, benadrukt Elzakalai. “We willen de huidige stand van zaken op peil houden. Daarom worden de kostenbesparingen gerealiseerd binnen de gemeentelijke organisatie zelf.”
Inmiddels heeft de gemeenteraad van Amstelveen ingestemd met de begroting voor het boekjaar 2024. De Noord-Hollandse gemeente blijft investeren in onder meer onderwijshuisvesting, zorg, woningbouw, werk, wijkcentra, cultuur, sport, mobiliteit, groen en speeltuinen.
Onzekere toekomst
Het onderzoek van BDO toont aan dat de ruime meerderheid van de gemeenten de gevolgen van het ravijnjaar gaat merken. Zo verwachten meer dan 280 van de 342 gemeenten (een dikke 80%) voor de boekjaren 2026 en 2027 een tekort op hun begrotingsbalans.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) adviseerde gemeenten enige tijd geleden om niet-sluitende begrotingen in te dienen. Zo wordt het voor de Rijksoverheid duidelijk hoe problematisch de financiële situatie van de meeste gemeenten is, meent de VNG.
Doordat de formatie nog niet is afgerond, is het niet bekend of en hoe de Rijksoverheid de gevolgen van het naderende ravijnjaar zal verhelpen. “Toch verwachten we dat het Rijk spoedig meer duidelijkheid over de financiële toekomst van gemeenten zal geven”, zegt Elzakalai. “Dan kunnen we als Amstelveen keuzes maken voor de langere termijn.”
