Financiën van ouderenzorginstellingen omgeslagen naar ‘code rood’
De financiële problemen voor ouderenzorginstellingen stapelen zich op. Met als gevolg dat de kwaliteit van de dienstverlening onder druk staat, waarschuwt BDO in een nieuw rapport.
Het accountants- en advieskantoor nam de jaarverslagen van meer dan 750 ouderenzorginstellingen door het land onder de loep. Daaruit blijkt dat de situatie waarin de sector zich bevindt “financieel onhoudbaar” is.
BDO pleit voor een acuut actieplan vanuit de branche. Ook de overheid moet ingrijpen, stellen de onderzoekers. “Gebeurt dat niet, dreigt een kaalslag in de zorg en zijn faillissementen onvermijdelijk.”
Een blik op de verschillende financiële indicatoren werpt meer licht op de nijpende situatie. Het resultaat van de ouderenzorginstellingen is in 2022 gehalveerd tot €263 miljoen (2021: €533 miljoen). Het aantal instellingen met verlies steeg met bijna 40% van 171 tot 238. Het rendement is gekelderd van 2,3% in 2021 naar net boven de 1% vorig jaar.
Voor 2023 en 2024 voorziet het BDO-rapport een verdere verslechtering van de situatie. Door de inflatie, hogere energiekosten, toegenomen rentelasten en het nijpende personeelstekort stijgen de kosten verder. Tegelijkertijd nemen naar verwachting de opbrengsten af, onder meer doordat het landelijk budget voor de ouderenzorg wordt verlaagd door het kabinet en instellingen vanuit de Nederlandse Zorgautoriteit minder geld gaan krijgen voor huisvesting.
“De vooruitzichten voor 2023 en 2024 leiden hoogstwaarschijnlijk tot meer kritische gesprekken tussen zorginstellingen en banken over het nakomen van de financieringsafspraken”, aldus het rapport.
“Het gevaar bestaat dat kwetsbare ouderen de dupe worden van de financiële situatie. De situatie kan leiden tot kwaliteitsverlies van de zorg – denk aan minder vaak verzorging, minder persoonlijke aandacht, en mindere faciliteiten”, vat het rapport samen.
Ook bestaan er risico’s op de midden- en langetermijn. Ouderenzorginstellingen staan voor een aantal grote investeringsopgaven, vooral op het gebied van technologie, duurzaamheid en voor het professionaliseren van de mantelzorg die steeds belangrijker wordt in de zorgmix (en voor de betaalbaarheid van het systeem). “De ruimte voor noodzakelijke investeringen verdwijnt.”
“Het is code rood”, vat onderzoeker Mike Tagage van BDO het samen. “De financiële situatie in de sector is ronduit alarmerend en voorspelt niet veel goeds voor de komende jaren. Ingrijpen vanuit de overheid is noodzakelijk.”
De hele zorgsector onder druk
Niet alleen de ouderenzorg staat zwaar onder druk. Vorige week bracht EY een vergelijkbaar onderzoek uit, maar dan met betrekking op de gehele sector. Dat rapport concludeerde dat de hele sector in zwaar weer verkeert: zo’n 30% van alle zorginstellingen draait verlies.
