AML en digitalisering jagen kosten van grootbanken omhoog
De Nederlandse grootbanken worstelen met het onder controle krijgen van hun kosten. Inmiddels zijn de operationele kosten van ING, Rabobank, ABN Amro en De Volksbank opgelopen tot meer dan 70% van de totale inkomsten, blijkt uit een bankensectordoorlichting van KPMG.
Elk jaar nemen de adviseurs van KPMG de financiële huishouding van de Nederlandse bankensector onder de loep. Uit het zogeheten ‘State of the Banks’-rapport komen tal van opmerkelijke bevindingen bovendrijven. De conclusie die er in de nieuwste editie van het rapport met kop en schouders boven uitsteekt: de (operationele) kosten van banken zijn sterk toegenomen.
Samen waren ING, Rabobank, ABN Amro en de Volksbank in het afgelopen jaar goed voor een omzet van meer dan €37 miljard. 70,4% daarvan, oftewel meer dan €25 miljard, ging op aan kosten.
Ter vergelijking: in het financiële boekjaar 2019 kwam de ‘cost-to-Income ratio’ nog onder de 65% uit. “Banken maken zich steeds meer zorgen om de oplopende kosten”, vertelt Lennart de Vries, Head of Banking Advisory bij KPMG.
De toename in de kosten kent meerdere oorzaken. Met stip op één staat de stijging in de uitgaven aan digitalisering. Alle vier de grootbanken zijn bezig met een forse digitale transformatieagenda, die betrekking heeft op de algehele organisatie – van de dienstverlening aan klanten (denk aan apps of online platforms en tools) tot het automatiseren van taken binnen de bedrijfsvoering.
Het gebied waar de kosten – met afstand – het snelst toenemen is het compliancedomein, waarbij AML (anti money laundering) en KYC (know your customer) de grootste boosdoeners zijn. Van banken wordt anno 2022 verwacht dat ze heel goed in kaart brengen met wie ze zakendoen, en ook de transacties van hun klanten nauwlettend volgen en analyseren.
Met deze regelgeving willen overheden en toezichthouders alle soorten van financiële criminaliteit bestrijden, zoals witwassen, terrorismefinanciering, bedrijfsfraude, omkoping en meer. Schieten ze tekort in hun plicht, dan kunnen banken rekenen op fikse boetes, zoals onder meer eerder is gebeurd bij ING en ABN Amro.
Volgens het rapport van KPMG is inmiddels 15% van het bankenpersoneel actief betrokken bij fraudebestrijding. Deze megaopschaling, en de daarmee gepaarde mega-investeringen in technologie, kost klauwen met geld.
Verder lezen: RegTech kan regeldruk en compliancekosten verminderen.
“Dankzij verdergaande digitalisering en hoge inzet op fraudebestrijding zijn de operationele kosten in verhouding tot de inkomsten van de vier grote banken in Nederland in 2021 met 4% gestegen tot meer dan 70% ten opzichte van het jaar daarvoor”, vat De Vries het samen.
Overigens hebben de grootbanken weinig moeite om deze kostenpost te dragen. Afgelopen jaar harkten ING, Rabobank, ABN AMRO en De Volksbank opgeteld een nettowinst van €9,9 miljard binnen.
Toch waarschuwt het KPMG-rapport dat bestuurders serieus moeten kijken naar de ontwikkelingen. Vooral omdat de druk van wet- en regelgeving blijft toenemen en omdat de omgeving waarin banken opereren er bepaald niet rustiger op wordt.
“Banken bevinden zich in onzekere tijden, mede door de oorlog in Oekraïne, schaarste in voedsel- en productieketens, een grote duurzaamheidsopgave, toenemende wet- en regelgeving en consumenten en bedrijven die mede dankzij digitalisering steeds minder loyaal zijn”, besluit De Vries.
