De tien mythes van agile werken en hoe daarmee om te gaan

Veel organisaties zijn in de afgelopen jaren begonnen met agile werken. De daadwerkelijke invoering blijkt vaak echter makkelijker gezegd dan gedaan. In hun nieuwe boek leggen ervaringsdeskundigen Harry Valkink en Giovanni Dhondt aan de hand van 10 mythes op een nuchtere wijze uit wat je in de praktijk tegenkomt bij de implementatie van agile. 

Agile werken is de afgelopen jaren buitengewoon populair geworden. Dat is niet zo gek, want de belofte dat je met een agile organisatie goed bent toegerust voor de steeds complexere en sneller veranderende wereld is natuurlijk ook wel erg aantrekkelijk. Dit enthousiasme heeft ertoe geleid dat agile soms bijna als een religie wordt omarmd, met de principes als de twaalf geboden van agile en de zeventien ondertekenaars van het agile Manifesto als apostelen. 

En net als bij religies is er discussie over wat het ware geloof is. Hier zie je een strijd tussen de preciezen en rekkelijken. De agile-puristen houden sterk vast aan de letter van de agile-principes; afwijkingen worden al snel bestempeld als ‘Niet agile’. Daartegenover staan de agile-pragmatici, die meer kijken wat in de praktijk werkt. 

In die praktijk zien we dat veel organisaties ervaren dat agile implementeren veel minder makkelijk is dan gedacht. De verleiding is groot om, wanneer agile niet direct het resultaat oplevert dat je verwacht, terug te vallen op ‘oude’ gewoonten. Dat is jammer, want agile is een hele krachtige werkwijze. 

Voor ons boek ‘De 10 mythes van agile werken’ hebben we daarom gezocht naar pragmatische oplossingen die gebaseerd zijn op de principes en de kracht van agile. 

De tien mythes

Aan de hand van tien mythes lichten we de relevante onderwerpen toe, combineren die met praktijkervaringen, en vullen ze aan met achterliggende theorie. Hieronder lichten we er alvast twee mythes uit: 

1. ‘Squads kunnen onafhankelijk opereren’
Als het gaat om agile werken, wordt vrijwel zonder uitzondering de autonomie van het team benadrukt. Squads zijn zelf verantwoordelijk voor de ontwikkeling en vernieuwing van hun producten en kennen een hoge mate van zelfsturing.

Autonome teams zijn zoals gezegd één van de pijlers van het agile werken. Maar hoe autonoom kunnen teams daadwerkelijk werken in grotere organisaties? 

In de praktijk valt dit nogal eens tegen. Dit leidt tot problemen bij het opleveren van resultaten en tot veel frustratie bij in principe gemotiveerde medewerkers. Onze voorkeursrichting is om zo veel mogelijk afhankelijkheden te beperken. Het is echter een illusie om te denken dat in organisaties afhankelijkheden volledig te voorkomen zijn. In het boek worden daarom ook agile-strategieën behandeld om veranderingen te coördineren.

2. ‘De Product Owner bepaalt de prioriteit’
De Product Owner is degene die in de agile/scrum-methodiek de backlog, de werklijst van de squad, beheert en prioriteert. Of nog beter gezegd: ‘rangschikt’, want soms zijn er dingen die je eerst moet doen om items die hoge prioriteit hebben te kunnen realiseren.

Daarmee vervult de Product Owner een belangrijke rol binnen de squad, aangezien hij bepaalt wat het team oplevert en in welke volgorde. De vraag daarbij is hoe de Product Owner deze prioritering aanpakt. 

Bij de introductie van de agile werkwijze in een organisatie wordt in het enthousiasme vaak de autonomie van de squads benadrukt. En aangezien de Product Owner de backlog prioriteert, lijkt het alsof hij helemaal zelfstandig kan bepalen wat er moet gebeuren. Daarom hadden we deze mythe ook wel ‘Zijn managers nog wel nodig?’ kunnen noemen, want als Product Owners de prioritering bepalen en de teams autonoom zijn, wat is dan nog de rol van een manager? 

Zeker in grotere organisaties, waar het uiteindelijke resultaat de optelsom is van het werk van een groot aantal squads, is het belangrijk dat de prioriteiten goed op elkaar afgestemd worden. In de praktijk blijkt dan ook dat volledig onafhankelijke prioritering door Product Owners een mythe is. Sterker nog: onze ervaring is dat er, na een eerste fase in de implementatie van agile werken waarbij er een sterke roep om autonomie is, vanuit de organisatie juist gevraagd wordt om een duidelijke prioritering. 

Agile the only way?

Door het enthousiasme over agile zie je dat op heel veel plaatsen agile werken wordt ingevoerd. De vraag die daardoor steeds relevanter wordt, is of het verstandig is om agile overal te implementeren. In de mythe ‘agile is the only way’ gaan we daar dieper op in. Het antwoord in het boek is dat dit geen zwart-witdiscussie is. 

Of agile de beste manier van werken is, is afhankelijk van diverse factoren zoals de markt, het probleem dat opgelost moet worden, autonomie en motivatie. Maar ook de bedrijfscultuur en zelfs nationale cultuur spelen een rol. 

We verzetten ons dan ook tegen de gedachte dat onder het mom van ‘dat is niet agile’ je op een heel specifieke manier invulling moet geven aan agile, alsof het een precies omschreven methode is. Onze overtuiging is dat agile op basis van haar principes juist uitnodigt tot een eigen invulling en niet tot het star volgen van een ‘agile methode’, waarvan het nog maar de vraag is of die überhaupt bestaat. 

Agile gaat daarom voor ons veel meer over leren. Dat is de ook de reden dat we ervoor gekozen hebben dit boek niet als een how to-boek te schrijven maar in de vorm van mythes. We benadrukken daarmee dat het belangrijker is dat je zelf invulling geeft aan agile dan dat je het precies ‘volgens het boekje’ doet. 

Inspiratie

Met dit boek hopen we je daarom te inspireren om agile zelf in je eigen organisatie vorm te geven, aangezien er geen ‘one size fits all is’. We hebben de onderwerpen in het boek kleuring gegeven met ervaringen uit onze eigen omgeving, aangevuld met die van experts en gecombineerd met lessen uit de wetenschap. Het boek leent zich daarmee uitstekend voor iedereen die wil beginnen met agile of een nieuwe stap wil maken met agile werken. 

Over Harry Valkink en Giovanni Dhondt
Beide auteurs hebben jarenlange ervaring met grote veranderingen bij ING, een organisatie die een pioniersrol heeft gespeeld als het gaat om agile werken in Nederland.

Harry Valkink is programmadirecteur met veel ervaring op het gebied van grootschalige transformaties. Vanuit deze praktijk kent hij de voordelen van het agile werken, maar hij weet ook waar de aandachtspunten liggen. 

Giovanni Dhondt is een change professional met agile ervaring als (central) Product Owner. Naast het realiseren van veranderingen heeft hij een passie voor het verbeteren van de werkwijze op het gebied van change management.