Mag een werkgever zijn personeel vragen om QR-codes?
Mag een werkgever een medewerker vragen om zijn of haar vaccinatiebewijs (QR-code) te tonen? Aan het woord de experts van accountants- en adviesbureau BDO, die ingaan op deze complexe kwestie.
Sinds 25 september 2021 moeten bezoekers in Nederland bij de ingang van onder andere theaters, restaurants en cafés verplicht hun QR-code tonen om toegang te krijgen tot de desbetreffende activiteit. Want alleen op die manier kan een nieuwe uitbraak van het coronavirus in de kiem gesmoord worden, aldus de Rijksoverheid.
Toch vindt grootschalige groepsvorming niet alleen plaats buiten werktijd. Nu steeds meer Nederlanders weer een paar keer per week naar kantoor gaan, is ook tijdens werktijd sprake van grootschalige groepsvorming. En om die reden rijst de vraag of ook werkgevers hun medewerkers mogen controleren op hun QR-codes.
Zorgplicht
Deloitte Nederland vraagt zijn werknemers sinds kort steekproefsgewijs om hun vaccinatiebewijs te laten zien. Met als reden dat een werkgever een zorgplicht heeft naar zijn personeel, en derhalve moet zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Wat kan worden gerealiseerd door medewerkers soms om hun QR-code te vragen, stelt Deloitte.
“Ook andere werkgevers in ons land zouden graag invulling geven aan deze zorgplicht door de coronacheck-app te gebruiken”, laten de adviseurs van BDO weten. “Omdat in dat geval een controle kan plaatsvinden. En daarmee kan het gezondheidsrisico op een besmetting op de werkvloer worden verkleind.”
Mag dat zonder meer?
Mag een werkgever zijn personeel vragen om een QR-code? In ieder geval niet routinematig bij de ingang van de werkplek, stelt BDO. “Controleren op QR-codes is alleen verplicht voor sectoren met een hoog besmettingsrisico, zoals de horeca. Voor werkgevers uit andere sectoren is er dus geen juridische grondslag om te controleren.”
Daarnaast is het controleren op QR-codes volgens de wet alleen verplicht voor bezoekers van een activiteit. Simpelweg omdat deze de keuze hebben om de activiteit al dan niet te bezoeken. Voor werknemers gaat dat niet op: zij hebben doorgaans niet de vrije keuze om al dan niet naar hun werk te gaan.
Werknemers zijn op grond van hun contracten immers verplicht om arbeid te verrichten – meer dan eens op locatie. Als ze die niet mogen betreden, plegen ze contractbreuk, terwijl ze doorgaans van hun werk afhankelijk zijn om in hun levensonderhoud te voorzien. Medewerkers hebben met andere woorden geen vrije keuze zoals bezoekers van een activiteit, aldus BDO.
Wat te doen?
Werkgevers doen er verstandig aan om terughoudend te zijn, aldus de onderzoekers van het accountants- en adviesbureau. “Ben dus voorzichtig met het stellen van vragen over de vaccinatiestatus van medewerkers. Temeer omdat werkgevers hun werknemers volgens de wet niet mogen verplichten hun QR-code te tonen voordat ze de werkvloer betreden.”
Niettemin heeft het kabinet wel aangekondigd te gaan onderzoeken op welke manier de coronacheck-app in werksituaties zou kunnen worden gebruikt. “Het probleem is echter dat hier een wetswijziging voor nodig is”, meldt BDO. “Tot op heden is niet bekend of deze wetswijziging er gaat komen en of er daarmee nieuwe mogelijkheden komen voor werkgevers.”
