'Regeldruk en bureaucratie kost mkb-bedrijf miljarden'
Ondanks tal van beloftes en initiatieven is de regeldruk voor mkb-bedrijven en ondernemers de afgelopen jaren alleen maar verder toegenomen. Dat blijkt uit onderzoek van Sira Consulting in opdracht van werkgeversorganisatie MKB-Nederland.
Nederland heeft duizenden wetten, maatregelen, verordeningen en regelingen vanuit het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen waar burgers, bedrijven en organisaties zich aan moeten houden. Volgens een schatting gaat het om meer dan 60.000, hoewel het complex is om alle regels boven tafel te krijgen, vooral op lokaal niveau.
Regels vervullen een belangrijk functie voor de economie. Ze zorgen onder meer voor een gelijk speelveld, een georganiseerde manier van werken en een inperking van criminaliteit. Al die regels hebben helaas wel een keerzijde – wanneer het er te veel worden kan deze bureaucratische last tot inefficiënties en andere knelpunten leiden, met frustratie tot gevolg. Neem de zorg als voorbeeld: sommige zorgverleners zijn tot wel een kwart van hun tijd bezig met administratieve taken, in lijn met de achterliggende wet- en regelgeving.
Eerder overheidsbeleid heeft gefaald
Het was 2013 toen het kabinet een grootschalig plan uitrolde om bedrijven en burgers flink te ontlasten op het gebied van regels. Het zou volgens de toenmalige ministers Henk Kamp (Economische Zaken), Stef Blok (Wonen) en Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) tot een besparing leiden van maar liefst €1,3 miljard voor het bedrijfsleven, waarvan een groot deel ten goede zou komen aan kleine ondernemers.
Van die belofte is echter weinig terecht gekomen. Een vorig jaar uitgebracht onderzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat laat zien dat er inmiddels duizend meer wetten, ministeriële regelingen en bestuursmaatregelen zijn dan in 2010, het jaar waarin VVD’er Mark Rutte voor het eerst premier werd.
MKB-Nederland slaat nu alarm, en pleit voor een hernieuwde focus op minder bureaucratie. Samen met Sira Consulting heeft het onderzoek gedaan naar de regeldruk in deze kabinetsperiode. Het adviesbureau lichtte hiervoor alle memories van toelichting van nieuwe wet- en regelgeving tot 1 juli 2020 door.
Volgens Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland zijn de bevindingen zorgwekkend te noemen. Op basis van slechts 40% van alle memories – hiervan is de regeldruk gekwantificeerd – blijkt dat in de afgelopen kabinetsperiode de regeldrukkosten met zo’n €1,15 miljard per jaar zijn gestegen.
In werkelijkheid zal die stijging nog hoger liggen, denkt Vonhof, die op basis van het onderzoek verwacht dat de totale regeldrukkosten zullen uitkomen op rond de €20 miljard. “Een astronomisch bedrag”, aldus Vonhof. “De aanpak van de regeldruk moet een prioriteit zijn voor het volgende kabinet: regels meten, verminderen en compenseren.”
Wat moet er nu gebeuren?
Hoe kan het mkb worden geholpen met het oog op de toegenomen regeldruk? Bijvoorbeeld door eenzelfde beleid als in veel EU-landen te voeren, waarbij bij iedere nieuw ingevoerde regel een oude regel verdwijnt. Volgens MKB-Nederland zou ons land dit moeten invoeren.
Ook pleit de werkgeversorganisatie ervoor dat de overheid de regeldruk goed monitort en dat nieuwe wet- en regelgeving altijd gepaard gaat met vooraf gepubliceerde bedrijfseffecten- en proportionaliteitstoetsen. Vonhof: “We grijpen hier bij elk probleem of misstand meteen naar regels, zonder te kijken naar proportionaliteit of alternatieven. Maar regelgeving is niet altijd de oplossing.”
Als overige maatregel om in het bijzonder kleinbedrijven te ontlasten, pleit MKB-Nederland ervoor dat de overheid extra reductiedoelen dient te stellen, in het bijzonder in het sociale domein. Dat is nodig, vindt Vonhof, want kleine ondernemingen hebben door complexe wet- en regelgeving bijvoorbeeld moeite om nieuwe mensen aan te nemen. Een regeldrukvermindering van 25% of meer behoort volgens Vonhof tot de mogelijkheden.
Hij legt uit hoe in de enquête naar voren komt dat twee derde van de ondervraagde ondernemers ervaart dat de regeldruk in de praktijk sterk is gestegen. Circa zes op de tien (58%) ondernemers is in het kader van complexe regelgeving genoodzaakt om externe expertise in te huren om compliant te kunnen zijn. Nog eens 17% zegt dat met regelmaat te moeten doen.
“We zijn als ondernemers niet tegen regels, maar wel tegen het steeds verder uitdijende aantal verplichtingen en verantwoordelijkheden en tegen slechte regels: regels die disproportioneel zijn, die hun doel niet bereiken maar ondernemers wel met enorm veel verplichtingen en kosten opzadelen”, besluit Vonhof.
