Kringloopwinkels vervullen een belangrijke maatschappelijke rol
Kringloopwinkels nemen een belangrijke plek in onze maatschappij in. Ze leveren een bijdrage aan de economie, helpen mensen die het niet al te breed hebben en geven spullen een tweede leven, wat weer ten goede komt aan verduurzaming. Dat blijkt uit een marktonderzoek van Ecorys in samenwerking met de brancheorganisatie voor kringloopwinkels.
Nederland telt volgens het onderzoek net iets meer dan 1.600 kringloopwinkels. Veel daarvan worden gerund door charitatieve instellingen. Ook zijn er tal van sociale ondernemingen die via een eigen label een kringloopwinkel exploiteren (denk aan Rataplan, Het Goed en Noppes).
Een kringloopwinkel is een winkel waar afgedankte spullen de kans krijgen om weer in gebruik te worden genomen. Deze spullen worden meestal gedoneerd aan de winkel, die ze op zijn beurt – na ze te hebben gecontroleerd, schoongemaakt en zo nodig gerepareerd – wederom aan consumenten te koop aanbiedt.
Het assortiment van kringloopwinkels is in de regel breed. Zo goed als alle producten en goederen kunnen in een winkel worden uitgestald, waarbij kleren, meubilair, boeken en antiek het vaakst van hand wisselen. In de volksmond wordt een kringloopwinkel ook wel een kringloopcentrum, kringloopbedrijf of kringloopwarenhuis genoemd.
Volgens het onderzoek van Ecorys en de Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland (BKN) brengt ongeveer 60% van de Nederlanders “weleens” wat naar kringloopwinkels. De populariteit is stijgende, een ontwikkeling die niet los kan worden gezien van het toenemende bewustzijn ten aanzien van duurzaamheid.
Wat ook meespeelt is dat ongeveer 45% van de kringloopwinkels perifeer is gesitueerd, dat wil zeggen: buiten de reguliere winkelgebieden. Dit heeft als voordeel dat in veruit de meeste gevallen gratis kan worden geparkeerd. Voor zover bekend komt 50% van de doneerders spullen met de auto naar een kringloopwinkel brengen. Als voor het parkeren zou moeten worden betaald zou een aanzienlijk deel van deze groep ontmoedigd worden om spullen te komen brengen.
Wie bezoekt de kringloopwinkel?
Van de 60% van de Nederlanders die weleens een kringloopwinkel bezoekt – vrouwen en oudere generaties zijn oververtegenwoordigd binnen de doelgroep – loopt een opvallend hoog percentage de deur uit met een aankoop (70%). Velen van hen nemen zelfs twee of meer aankopen mee naar huis.
Met als resultaat dat gemiddeld genomen elke Nederlander bijna twee keer per jaar iets koopt in een kringloopwinkel. Veel geven ze daarvoor niet uit: de totale gemiddelde besteding per betalende bezoeker was in 2019 €7,67, exclusief btw.
Maatschappelijke bijdrage
De kringloopsector heeft volgens Ecorys drie belangrijke nevenvoordelen voor de maatschappij. Allereerst draagt hij bij aan een duurzamere economie. Producten die anders als afval zouden worden gezien krijgen nu een tweede leven – een ideaal voorbeeld van een circulaire economie.
De onderzoekers schatten in dat ongeveer 43% van de aangeboden goederen in kringloopwinkels daadwerkelijk wordt verkocht. De rest wordt vooral gesorteerd ten behoeve van recycling. 16% van alle producten belandt daadwerkelijk op de afvalberg.
Een tweede nevenvoordeel van kringloopwinkels is dat ze bijdragen aan de armoedebestrijding. Ze geven mensen die het niet zo breed hebben de kans om toch aan waardevolle spullen te komen, en dit ontlast de maatschappij en gemeenten bij de bredere schuldproblematiek.
Tot slot dragen kringloopwinkels een steentje bij aan een inclusieve arbeidsmarkt. Een kringloopwinkel kan werkgelegenheid bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Uit gegevens van de BKN blijkt dat 25% tot 30% van de winkels één of meer medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt op de loonlijst heeft staan.
