Integraal capaciteitsmanagement als basis voor zorgopschaling
Nu de grote coronapiek achter de rug is, blijkt het gecontroleerd opschalen van de reguliere zorg een grote uitdaging voor ziekenhuizen. Het vinden van de juiste mix voor opschaling vergt een operationele, tactische en strategische benadering van capaciteitsmanagement, betogen zorgexperts Peter de Bruin en Femke van den Wall Bake van Turner.
Door de acute noodzaak om de zorgfocus te verschuiven naar coronapatiënten zijn er lange wachtlijsten van reguliere zorg ontstaan, door uitgestelde onderzoeken, behandelingen en operaties. Voor patiënten is dit vervelend, aangezien veel van hen in onzekerheid verkeren of en wanneer hun zorgtraject gestart of vervolgd kan worden.
Voor ziekenhuizen betekent deze backlog dat ze het juiste evenwicht moeten vinden tussen enerzijds acute/electieve/chronische zorgvraag en beschikbare capaciteit van zorgprofessionals en middelen (OK’s, IC boxen, bedden, onderzoeksfaciliteiten, spreekuurkamers et cetera) anderzijds. Dat is onder normale omstandigheden al een complexe zaak, maar door de Covid-19 crisis is deze opgave alleen maar complexer geworden.
Sommige uitdagingen liggen op het gebied van strategische keuzes en prioritering. Welke patiënten – bestaande, op een wachtlijst én nieuwe verwijzingen – hebben de meeste urgentie? Welke keuzes moeten er worden gemaakt als de capaciteit een behandeling niet toelaat?
Verder bestaan er diverse afwegingen die gemaakt moeten worden die voortkomen uit de huidige anderhalvemetereconomie. Coronamaatregelen veranderen de stromen in, door en uit het ziekenhuis. Dat heeft effect op tactische en operationele planning en roostering. Welke capaciteit kan worden aangeboden aan patiënten? En hoe kan in de nieuwe werkelijkheid met externe partners worden samengewerkt? Welke invloed hebben hygiënemaatregelen op de duratie van zorgbehandelingen of ziekenhuisbezoeken?
De zorgprofessionals vormen weer een andere factor in het geheel. Ook zij hebben te maken met de social distancing-maatregelen en moeten noodgedwongen vaak hun manier van werken veranderen. Hoe te zorgen voor optimale benutting van schaarse middelen en zorgprofessionals? Hoe moeten artsen en verplegers hun dagelijkse manier van werken aanpassen?
Integraal capaciteitsmanagement
Het antwoord op het ontwikkelen van een effectieve aanpak voor opschaling van de zorg ligt in integraal capaciteitsmanagement. Het was niet eerder zo belangrijk om grip te krijgen op de productie, kosten, de wensen van patiënten en alle overige factoren die meespelen, leggen de experts van Turner uit.
“Integraal capaciteitsmanagement start met het creëren van inzichten. Inzicht in de zorgvraagontwikkeling, in het aanbod, in de beschikbare capaciteit, in de productienormen, in de begrotingskaders en in de bezetting. Pas als dat plaatje compleet is, heb je alle informatie die je nodig hebt om succesvol te sturen”, aldus Peter De Bruin.
En dan kun je verder met de volgende stap: het analyseren van procesknelpunten. Te denken valt aan het verkorten van toegangs-, wacht- en doorlooptijden van de zorgpaden. “Maak een analyse per proces”, adviseert Femke van den Wall Bake. “Waar komen die knelpunten vandaan? Wat zijn de onderliggende oorzaken? Zo kun je tot de kern van het probleem komen. En kun je duurzame oplossingen gaan formuleren en benutten van innovatiekansen in het proces.”
