Afghanistan
Na meer dan vijftien maanden van geheimhouding voor de politiek, ondanks herhaaldelijk smeekbedes van fractievoorzitters en zelfs minister Slob, is de NPO dan toch overstag gegaan. Een rapport van BCG waarin wordt uitgetekend hoe de omroep jaarlijks meer dan €12 miljoen kan besparen op de organisatie is eindelijk openbaar gemaakt.
In 2018 stelde Boston Consulting Group (BCG) in opdracht van de NPO een analyse op over hoe de publieke omroep zou kunnen besparen op de organisatiekosten. De consultants namen de volledige organisatie van de NPO onder de loep, inclusief de kosten aan marketing & communicatie, financiën, inkoop, personeelsadministratie, huisvesting, ICT en mediaspecifieke uitgaven.
De onderzoekers kwamen tot de conclusie that de NPO zo’n €235 miljoen kwijt is aan dergelijke kostenposten, wat neerkomt op circa 27% van het totale realisatiebuget. Het grootste gedeelte van dit geld wordt gespendeerd aan NPO-brede kosten, gevolgd door uitgaven aan marketing & communicatie, ICT en huisvesting.
De verschillen in efficiëntie tussen de verschillende omroepen zijn groot. Zo geeft bijvoorbeeld PowNed gemiddeld genomen meer dan drie keer zo veel uit aan personeel als de VPRO, terwijl de NPO vier keer meer uitgeeft aan financiën en inkoop dan WNL. Omroep Max geeft per personeelslid relatief weinig uit aan huisvesting, terwijl de NOS en AVROTROS op dit punt relatief hoog scoren. Op het gebied van marketing & communicatie lopen de verschillen nog verder op.
Al met al kan volgens de consultants van BCG flink bezuinigd worden door in te grijpen in de inefficiënte afdelingen en taken. Deze kaasschaafaanpak zou tot €13 miljoen van de jaarlijkse kosten van de NPO en omroepen kunnen afhalen, waarbij de meeste winst is te behalen op marketing & communicatie (betere programmamarketing en effectievere media-inkoop) en ICT (harmonisatie van IT-omgevingen en goedkopere inhuur van externe diensten).
Het rapport van BCG heeft veel stof doen opwaaien. Zo leidde het tot een verhit debat binnen de media en in de Tweede Kamer. Omdat de NPO het rapport onder de pet hield, bleef de discussie echter altijd oppervlakkig en ontbrak een echt fundament. Dit tot woede van verschillende politici. In een brief aan de Tweede Kamer van 4 september jongstleden schreef Arie Slob, minister voor Onderwijs en Media: “Ik heb meerdere malen de NPO gevraagd om dit rapport volledig beschikbaar te stellen, maar ik heb het niet van haar gekregen.”
Het grote mediadebat
Kort na de openbaring van Slob, tijdens het grote mediadebat in de Tweede Kamer, waarin velen zich geïrriteerd afvroegen waarom de NPO zich in haar recht voelt staan in haar weigering om een met belastinggeld betaald onderzoek te delen, ging de publieke omroep toch overstag. Journalisten van de Telegraaf speelden hierin een aanjagende rol, zegt Martin Bosma van de PVV tegenover platform Spreekbuis: “De minister moest er om zeuren, de coalitiepartijen moesten er om vragen. Ze kregen het niet. Het kwam pas toen de Telegraaf ging rondbellen…”
Volgens de NPO berust de hele kwestie echter op een misverstand. Een woordvoerder stelt dat het rapport ter voorbereiding op het Kamerdebat werd gedeeld met de minister en alle mediawoordvoerders. Gevraagd waarom het rapport nu pas voor iedereen beschikbaar is, zegt de woordvoerder: “We hebben het niet eerder openbaar gemaakt omdat er op detailniveau cijfers worden gedeeld over onder meer programmakosten, huisvestings- en ICT-kosten. Vanwege onze onafhankelijkheid en omdat wij programmakosten van de omroepen niet de speelbal van de politiek willen laten worden.”
Hieronder wat inzichten uit het rapport van Boston Consulting Group. Het volledige rapport lezen kan hier.
De onderzoekers keken naar het besparingspotentieel in de organsitiekosten: €235 miljoen
De kosten van de grootste kostenpost, de NPO, zijn in de afgelopen jaren gestegen.
De kostenniveaus verschillen aanzienlijk tussen de verschillende omroepen.
Op marketing & communicatie kan tot €5,7 miljoen per jaar worden bespaard.
Op ICT kan tot €3,4 miljoen per jaar worden bespaard.
Een overzicht van het potentieel en de haalbaarheid van de besparingsopties.
