Gemeente €2.900 kwijt aan uitvoering bijstandsuitkering
Jaarlijks zijn gemeenten per bijstandsuitkering gemiddeld een kleine €2.900 kwijt aan de uitvoering. Aangezien een bijstandsuitkering gemiddeld €14.000 bedraagt, komt dat neer op ruim een vijfde van de kosten van de uitkering zelf. “Dit percentage is al jaren stabiel”, aldus Paul Schenderling van Berenschot. Het adviesbureau deed onderzoek naar de uitvoeringskosten van de bijstand, jeugdhulp, de Wmo en schuldhulpverlening.
De onderzoekers voerden een steekproef uit onder dertig gemeenten, waarbij werd gekeken naar de kosten van uitvoeringsambtenaren, het beleid, inkoop- en contractmanagement en overhead, zoals management en bedrijfsvoering. Om precies te zijn komt de optelsom uit op €2.883 per bijstandsuitkering. “De belangrijkste kostenposten hierbij zijn de ambtenaren die belast zijn met inkomensondersteuning en het bevorderen van re-integratie”, aldus projectleider Schenderling.
De uitvoeringskosten kunnen nogal verschillen per gemeente. Berenschot doet geen uitspraken over individuele gemeenten, maar stelt in zijn rapport wel dat er sprake is van een “behoorlijke spreiding”. Hiervoor dragen de onderzoekers twee hoofdoorzaken aan: “De ene is dat gemeenten verschillende ambitieniveaus hebben ten aanzien van taken op het terrein van werk en inkomen. Dit geldt met name voor re-integratie en dienstverlening aan mensen met een arbeidsbeperking. Een tweede hoofdoorzaak is dat er een grote diversiteit bestaat aan manieren waarop gemeenten hun processen betreffende werk en inkomen hebben ingericht.”
In lijn hiermee benadrukt Schenderling dat er goede redenen kunnen zijn dat de ene gemeente meer uitvoeringskosten maakt dan de andere: “Een gemeente die bijvoorbeeld investeert in onderwijs en begeleiding naar werk, heeft hoge kosten. Op de langere termijn kan dat zich uitbetalen in minder bijstandsuitkeringen, en dus een besparing opleveren.”
Jeugdhulp, Wmo en schuldhulpverlening
Sinds enkele jaren neemt Berenschot ook de uitvoeringskosten van de jeugdhulp, de Wmo en schuldhulpverlening onder de loep. Gemiddeld kost de uitvoering van jeugdzorg €956 per beschikking en een Wmo-voorziening €592. Daarnaast geven gemeenten gemiddeld €5.744 per 1.000 inwoners uit aan schuldhulpverlening. Omdat Berenschot de uitvoeringskosten van deze regelingen nog maar relatief kort in kaart brengt, trekt Schenderling geen vergelijkingen met voorgaande jaren. Wel blijkt dat er in de kosten van de schuld- en jeugdhulp, net als bij de bijstand, duidelijke verschillen bestaan tussen de verschillende gemeenten.
Bij de jeugdhulp komt dit volgens Berenschot doordat “jeugdtaken relatief nieuw zijn en dat gemeenten derhalve nog relatief weinig onderling hebben kunnen vergelijken op het gebied van processen en uitvoeringskosten”. Gekeken naar de schuldhulpverlening, wijzen ze op de “forse investeringen in preventie” bij verschillende gemeenten: “De reden hiervoor is dat veel gemeenten te maken hebben met een sterke stijging van het aantal huishoudens met problematische schulden.”
