Private aandelenportefeuille van de overheid krimpt met €5 miljard
Voor het vierde jaar op rij is de aandelenportefeuille van de Nederlandse overheid in waarde gedaald. Dat blijkt uit een rapport van Boer & Croon Corporate Finance, The Boston Consulting Group en Pels Rijcken.
Om tot een benadering te komen van het publieke aandelenbezit van de overheid hebben de onderzoekers de aandelenportefeuille in kaart gebracht van het ministerie van Financiën, de 12 provincies en de 40 grootste gemeenten van Nederland (de zogeheten G40). De analyse laat zien dat de private aandelenportefeuille van de Nederlandse Rijksoverheid met zo’n €5 miljard is gekrompen, van €43,4 miljard naar €38,6 miljard. Het gaat hierbij om het specifiek belang van de overheid in instanties en ondernemingen (private vennootschappen en stichtingen met commerciële activiteiten).
Het betreft het vierde jaar op rij dat de totale portefeuille is geslonken, zegt onderzoeksleider Neil Lomax van Boer & Croon Corporate Finance. “De staat neemt het grote deel van de waardedaling van de publieke aandelen voor haar rekening, zo’n €4,6 miljard. Dit volgt met name de lagere gasprijzen en de verminderde gaswinning, in combinatie met het verkleinen van het belang in a.s.r. en ABN-Amro.”
Zo laat het rapport (‘Publieke Aandelen Monitor 2018’) zien dat lagere omzetten bij GasTerra en Energie Beheer Nederland samen een daling van €2,1 miljard hebben veroorzaakt. En ondanks positieve cijfers van ABN AMRO en a.s.r. zorgde het terugbrengen van de belangen van het Rijk in de bank en verzekeraar tot een daling van nog eens €2,1 miljard. “Ook zijn de resultaten van De Nederlandsche Bank sterk teruggelopen, onder meer door hogere bedrijfslasten.”
De centrale overheid heeft via het ministerie van Financiën een privaat belang van zo’n €29 miljard, waarmee het met afstand de grootste financiële belangen behartigt. Ter vergelijking, de G4 – Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht – hebben samen €4,6 miljard in handen.
Het belang van €29 miljard is verspreid over 34 deelnemingen, waarvan 25 unieke deelnemingen. Het aantal is iets lager dan het voorgaande jaar, onder meer omdat de Rijksoverheid in 2016 twee belangen heeft verkocht (De Nederlandse Munt aan Groep Heylen; Propertize aan Lone Star) en omdat de Staatsloterij en De Lotto zijn gefuseerd tot een partij: de Nederlandse Loterij.
Opvallend is dat gemeente Rotterdam een belang heeft van meer dan twee keer zo groot als die van gemeente Amsterdam. De twee gemeenten worden gevolgd door de provincies Gelderland en Noord-Brabant.
Lomax wijst verder op de opmerkelijke toetreding van gemeente Westland, ten koste van provincie Friesland, in de top 10 van overheden met de meest waardevolle aandelenportefeuilles. “Dit had met name te maken met een daling van de winstgevendheid bij Alliander, waar de Provincie Friesland voor 12,6% aandeelhouder in is. De waarde van de aandelenportefeuille van Westland is het resultaat van een relatief groot aandeel in afvalverwerker HVC Groep en de netbeheerder van het Westland, Westland Infra.”
Gerelateerd: Aandelenportefeuille van overheid gedaald door verkopen en minder gaswinning.
