Forensisch adviesbureau toont geldsmijterij binnen Amsterdamse brandweer
De Amsterdamse brandweer heeft ruim tien jaar financiële extraatjes uitgedeeld aan zijn medewerkers. Het gaat in totaal om een bedrag van €4 miljoen. Dat blijkt uit onderzoek van forensische adviesbureau Integis. De mannelijke en gesloten organisatiecultuur zou volgens de onderzoekers hebben bijgedragen aan de financiële verspilling. In het bijzonder is jarenlang onrechtmatig geprofiteerd van de vervroegd pensioenregeling.
Terwijl brandweerlieden onder velen een zekere heldenstatus genieten en werken bij de brandweer nog steeds tot de populairste banen behoort onder kleine jongetjes, valt er niet bijzonder veel geld mee te verdienen.
Een normale brandweerman kan uiteindelijk doorgroeien naar een jaarsalaris van zo’n €36.000, terwijl het modaal inkomen voor 2017 is vastgesteld op €36.500. Voor een aantal medewerkers van de Amsterdamse brandweer bleef het echter niet bij dat bedrag. Dat blijkt uit onderzoek dat forensisch adviesbureau Integis uitvoerde in opdracht van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland.
Vervroegd pensioen
Het brandweerkorps Amsterdam-Amstelland, waaronder de Amsterdamse brandweer valt, heeft zo’n 1.100 medewerkers en is actief binnen zes gemeenten. Volgens de onderzoekers is binnen het korps maar liefst €4 miljoen op onrechtmatige wijze uitgekeerd aan medewerkers. De leiding heeft namelijk tien jaar lang arbeidsvoorwaarden betrekkelijk genereus geïnterpreteerd. Inmiddels zijn alle regelingen stopgezet, maar volgens een aanvullend onderzoek uitgevoerd door een advocatenkantoor dat gespecialiseerd is in arbeidsrecht, is de €4 miljoen niet meer terug te vorderen.
Het meeste is misbruik gemaakt van de vervroegd pensioenregeling. Volgens Bas Eenhoorn, burgemeester van Amstelveen en voorzitter van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland, is dat niet verbazingwekkend: “De regeling Functioneel Leeftijds Ontslag is zo ingewikkeld, dat er eigenlijk geen toezicht op te houden viel. Tel daarbij op dat de cultuur van de Amsterdamse brandweer totaal naar binnen gekeerd is. We hadden er geen goed zicht op. En hierdoor hebben we ook niet kunnen optreden.”
Gesloten mannencultuur
In het onderzoek komt duidelijk naar voren waarop Eenhoorn doelt ten aanzien van de heersende cultuur en de gevolgen hiervan. Integis stelt dat de cultuur binnen het brandweerkorps Amsterdam-Amstelland het misbruik deels heeft veroorzaakt. Zo doen de ruimhartige arbeidsvoorwaarden denken aan een familieorganisatie waarbinnen een gesloten cultuur heerst en waar medewerkers een sterk front vormen tegenover de leiding van het korps.
Daarbovenop zijn veel medewerkers binnen het korps man, waardoor de sfeer geregeld viriel en vrouwonvriendelijk is. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een ‘grap’ die onlangs werd uitgehaald op de Kazerne Willem in Amsterdam-Zuid. Daar werd een dildo in de bureaula van een vrouwelijke medewerker gelegd, waar zij “hevig ontdaan en geëmotioneerd” op reageerde. Om de stemming niet te laten omslaan naar conflicten, zo stellen de onderzoekers, zou de korpsleiding meer dan eens hebben gestrooid met financiële extraatjes.
De regelingenproblematiek werd meerdere malen gemeld door een klokkenluider die werkzaam was bij de brandweer. Dat gebeurde bij de vorige leiding, maar die deed er niks mee. Leen Schaap, de huidige brandweercommandant van Amsterdam-Amstelland, nam de berichten wel serieus en liet een onderzoek uitvoeren. Op basis van de onderzoeksresultaten van Integis is hij dan ook verbouwereerd: “Sinterklaas bestond bij de brandweer.”
Schaap werd aangesteld om lopende problemen – zoals racisme, discriminatie en pesten – binnen de organisatie te verhelpen. Hij werd echter bepaald niet altijd met open armen ontvangen op de verschillende kazernes die het brandweerkorps rijk is. Schaap werd zelfs eens de toegang tot een brandweerkazerne – die onder zijn hoeden valt – geweigerd. Ook dat sluit aan bij de gesloten cultuur die heerst binnen de Amsterdamse brandweer. Veel medewerkers zien het brandweerterrein namelijk als hun eigen terrein. Zo werden er spullen opgeslagen zoals winterbanden maar ook boten.
Gerelateerd: Hoe ervaren Nederlandse brandweermannen en -vrouwen hun dagelijkse werk?
