Nederlandse crowdfundingmarkt groeit naar bijna kwart miljard euro

De crowdfunding markt in Nederland blijft groeien, zij het minder explosief dan in de afgelopen jaren. In 2017 is in Nederland bijna een kwart miljard via crowdfunding opgehaald, een groei van 31% ten opzichte van een jaar eerder, toen €170 miljoen werd opgehaald. In totaal werden 5.300 projecten en ondernemingen succesvol gefinancierd met behulp van de alternatieve financieringsvorm.

Crowdfunding is een alternatieve vorm van financiering waarbij kapitaal wordt aangetrokken uit een grote hoeveelheid kleine donaties of leningen van particulieren (de crowd). Projecteigenaren en ondernemers presenteren hun financieringsvraag online en vragen potentiële funders om hun project of onderneming te financieren. In ruil daarvoor ontvangen funders bijvoorbeeld een financiële tegenprestatie of een beloning in natura. Douw&Koren, een adviesbureau dat zich heeft gespecialiseerd in crowdfunding, houdt de ontwikkelingen al jaren in de gaten en brengt ieder jaar de marktomvang in kaart*, om gebruikers en stakeholders meer inzicht te geven in de dynamische crowdfundingmarkt.

Explosieve groei

Sinds 2012 heeft crowdfunding in Nederland een aanhoudende groei doorgemaakt, met in de eerste jaren zelfs een explosieve groei. Tussen 2012 en 2015 wist de Nederlandse crowdfundingmarkt namelijk ieder jaar te verdubbelen – van €12 miljoen in 2012 naar €128 miljoen in 2015 – een groei van bijna 815%. 2016 was opnieuw een recordjaar voor crowdfunding in Nederland met een totaal opgehaald bedrag van €170 miljoen door ruim 4.800 projecten. Die groei was inmiddels al wat afgezwakt, tot ‘slechts’ 33% ten opzichte van 2015.

Groei zwakt af in 2016 en 2017

Het afgelopen jaar heeft de markt vergelijkbare groeicijfers laten zien – ondernemingen hebben in 2017 in totaal €223 miljoen aan crowdfunding opgehaald, een stijging van 31% ten opzichte van 2016. Met een vergelijkbaar groeipercentage als vorig jaar lijkt crowdfunding nu definitief in een bescheidener tempo van exponentiële groei te zijn beland. In totaal werden er vorig jaar 5.384 projecten gecrowdfund, wat neerkomt op een gemiddeld bedrag van €102.000. De projecten waren onderverdeeld in vier categorieën van initiatiefnemers:

• Maatschappelijke projecten: voor bijvoorbeeld een sportclub of buurtinitiatief; 2.173 projecten in 2017 – in totaal €13,1 miljoen aan crowdfunding opgehaald
• Creatieve projecten: voor projecten als films of theatervoorstellingen; 948 projecten in 2017 – €14,4 miljoen opgehaald
• Ondernemingen: zoals voor starters, groeiers en mkb’ers; 1.888 ondernemingen in 2017 – in totaal €192,7 miljoen
• Consumentenleningen: bijvoorbeeld voor de aanschaf van een auto of verbouwing van een huis; 375 leningen in 2017 – €2,8 miljoen opgehaald.

Lening meest voorkomende vorm

Financiering door middel van crowdfunding kent verschillende vormen. Zo is er de vorm van een ‘donatie’, waarbij een financiële bijdrage wordt gedaan zonder tegenprestatie. Of de vorm van ‘rewards’, waarbij er een tegenprestatie is in natura (een product of dienst bijvoorbeeld). Verreweg de meest voorkomende vorm het afgelopen jaar, met maar liefst 78% van de gevallen, was die van een ‘lening’, waarbij de financiering met rente wordt afgelost. Verder is er nog de ‘converteerbare lening’, waarbij een investering later wordt omgezet in een lening of aandelen, en ten slotte zijn er nog de ‘aandelen’, waarbij een investeerder mede-eigenaar wordt van een onderneming.

Groeisegmenten

De onderzoekers van Douw&Koren onderscheiden verschillende segmenten die een steeds groter aandeel binnen de crowdfundingmarkt voor zich opeisen. Ten eerste zijn dat duurzame ondernemingen en duurzame energieprojecten. Deze ondernemingen en projecten halen volgens de onderzoekers gemiddeld hogere bedragen op. “Een mogelijke verklaring hiervoor is dat duurzaamheid en duurzame energie (naast vooruitzicht op financieel rendement) aanspraak maken op de maatschappelijke betrokkenheid van investeerders. Crowdfunding maakt het zo voor investeerders mogelijk om een directe en zichtbare bijdrage te leveren aan de verduurzaming van de maatschappij”, aldus de onderzoekers. Naast duurzaamheid, valt ook vastgoed op als groeiende niche – steeds meer vastgoedprojecten en hypotheken worden via crowdfunding gefinancierd.

Ten slotte is het aantal goede doelen dat gebruik maakt van crowdfunding het afgelopen jaar fors gegroeid. “Veel gevestigde goede doelen worstelen met het vinden en binden van nieuwe donateurs. Crowdfunding kan donateurs aanspreken die een directe bijdrage willen leveren aan een concreet project”, aldus de onderzoekers.

Overige ontwikkelingen

Ook crowdfundingplatform Crowdfundmarkt** denkt dat de crowdfundingmarkt de komende periode zal blijven groeien. Voor de komende periode ziet het platform verschillende ontwikkelingen binnen de markt. Zo beschrijft men onder meer dat investeerders steeds hogere rentes krijgen aangeboden, met uitzondering van startups. Ook verwacht het platform een toename in het aantal consumentenleningen dat via crowdfunding verstrekt wordt. Tot slot merkt Crowdfundmarkt op dat het aantal crowdfundingplatforms in ons land – ons land telde afgelopen zomer 52 AFM geregistreerde crowdfundingplatforms, tegenover 50 eind vorig jaar – zijn piek bereikt lijkt te hebben. 

* Het onderzoek van Douw & Koren geeft een overzicht van de crowdfunding campagnes die in 2017 succesvol afgerond zijn. De data, die afkomstig is van CrowdfundingCijfers.nl, richt zich op de crowdfundingcampagnes van alle Nederlandse crowdfundingplatforms, Nederlandse projecten die gebruik maken van internationale crowdfundingplatforms of hiervoor een eigen tool of website gebruiken. Door doorlopend de openbaar beschikbare data met veel zorg te verzamelen, ontstaat een compleet beeld van de crowdfundingmarkt in Nederland, aldus de onderzoekers.

** Het platform biedt investeerders een overzicht van alle crowdfundingprojecten in Nederland en brengt ondernemers en platformen samen.