Netbeheerders krijgen grotere rol in energietransitie beleid
Terwijl de nieuwe president van de Verenigde Staten ontkent dat klimaatverandering wetenschappelijk bewezen is en Twittert dat het een complot is van China, heeft de Europese Commissie (EC) het nieuwe beleid voor duurzame energie in de periode van 2020 tot 2030 gepresenteerd. Het bouwt verder op het huidige beleid, opvallend is echter de nadruk die gelegd wordt op netbeheerders. Jasper Voormolen, Consultant bij Energyprofs, geeft tekst en uitleg.
In 2009 heeft de EC het doel gesteld om in 2020, 20% duurzame energie op te wekken, 20% minder CO2 uit te stoten (ten opzichte van 1990) en 20% verbeterd rendement. Het einde van deze periode komt in zicht en de verwachting is dat deze doelen gehaald zullen worden. In 2015 was 17% van de geproduceerde energie afkomstig van duurzame energiebronnen, tegenover 10,4% in 2007. Duurzame energie groeit nu jaarlijks sneller dan energie uit kolen en gas. En voor het eerst sinds de stoomrevolutie is de CO2-uitstoot van Nederland gedaald terwijl de economie is gegroeid.
De nieuwe doelen voor 2030 zijn:
- 40% minder CO2-uitstoot t.o.v. 1990,
- Tenminste 27% duurzame energieproductie,
- Tenminste 27% energie besparing t.o.v. het business-as-usual scenario.
Jaarlijks €177 miljard
De doelen liggen in dezelfde lijn als het huidige beleid maar de strategie gaat veranderen. In plaats van het stimuleren van duurzaamheid in de lidstaten wordt er ingezet op het wereldwijd faciliteren van de transitie naar duurzame energie. Vanwege de grote vooruitgang is duurzame energie steeds minder afhankelijk van subsidies en zal het aandeel van duurzame energie in niet westerse landen sterk gaan toenemen. Duurzaamheid is een positieve business case geworden voor alle sectoren. De EC ziet daarom grote kansen voor het bedrijfsleven binnen Europa maar ook daarbuiten. De verwachting is dat er in de EU jaarlijks €177 miljard geïnvesteerd zal worden in duurzame energie, dit zal naar verwachting 900.000 banen opleveren in de lidstaten.
Het stijgende aandeel van duurzame energie zal de komende jaren een steeds grotere impact hebben op het elektriciteitsnet. Het moderniseren van het elektriciteitsnet wordt gezien als een voorwaarde voor de verdere groei van duurzame energie.
Smartgrids is de term die vaak wordt gebruikt voor het moderne elektriciteitsnet. Een belangrijke eigenschap van smartgrids is dat er veel meetpunten in het netwerk zijn die op afstand uitgelezen kunnen worden. Slimme meters zijn hier een belangrijk voorbeeld van; ze geven netbeheerders en energieproducenten inzicht in de vraag naar energie waar vervolgens de energieproductie op afgestemd moet worden. Het verder uitrollen van slimme meters wordt ook genoemd als voorwaarde voor het laten profiteren van consumenten van de verduurzaming van de energiemarkt. Slimme meters dragen bij aan beter inzicht in het eigen energieverbruik. In combinatie met producten als Toon, Nest en andere innovatieve oplossingen zijn consumenten beter in staat om energie te besparen. Het nieuwe beleid richt zich erop om slimme meters verder uit te rollen en tegelijkertijd duidelijke privacyregels te hanteren.
Als gevolg van het stijgende aandeel duurzame energie moet het marktmodel van de energiemarkt worden aangepast. Vanwege de onvoorspelbaarheid van duurzame energieproductie zal het marktmechanisme van vraag en aanbod op de energiemarkt moeten veranderen. Dit betekent dat energieprijzen variabel worden (ook voor consumenten): op momenten dat er weinig duurzame energie wordt opgewekt zal de energieprijs stijgen en vice versa. De energiemarkt zal hierdoor sterk veranderen. Systemen en apparaten zullen afhankelijk van de energieprijs worden in- en uitgeschakeld en grootschalige energieopslag zal winstgevend worden als de prijzen sterk zullen fluctueren. Al deze processen zullen weer invloed hebben op de belasting van het elektriciteitsnetwerk. Maar ook het opladen van elektrische auto’s is een flinke belasting van het netwerk.
Netbeheerders
Met het nieuwe beleid worden netbeheerders expliciet betrokken bij de energietransitie. Netbeheerders zijn cruciaal voor het verduurzamen van de energiemarkt. Het beleid bevestigt in ieder geval dat de Nederlandse netbeheerders al goed op weg zijn. Nederland heeft als doelstelling om in 2020 aan alle huishoudens een slimme meter te hebben aangeboden en naar verwachting worden dit jaar al de eerste proeven gehouden onder consumenten met een stroomprijs die varieert gedurende de dag. Meestal loopt Nederland achter in Europa wat betreft duurzame energie maar in dit geval is dat niet waar. Het Nederlandse energienet behoort tot de beste van de wereld. De huidige campagne; Onsenergie.net van de Nederlandse netbeheerders bevestigt nog eens dat de netbeheerders een actieve rol spelen in de verduurzaming van Nederland. Lukt het de Nederlandse technologiebedrijven en netbeheerders om de energietransitie in Nederland te versnellen en ervoor zorgen dat Nederland een voorloper wordt op het gebied van duurzame energie?
Gerelateerd: Zeven inzichten voor de energietransitie.
