Blockchain technologie biedt de bankensector grote kansen
Hoewel blockchain technologie nog maar net om de hoek komt kijken in het financiële landschap, is maar liefst negen van de tien bankbestuurders (volop) bezig met de technologische ontwikkeling. De volwassenheid van blockchain varieert echter aanzienlijk binnen de branche – 40% van de banken is nog bezig met het verkennen van de potentie, terwijl aan de andere kant bijna 20% voorop loopt in het toepassen van de technologie.
De opkomst van innovatieve financiële technologiebedrijven, ook wel FinTechs genoemd, zorgt voor grote verschuivingen in het wereldwijde financiële landschap. Volgens onderzoek van KPMG is er vorig jaar voor maar liefst $19 miljard aan venture capital geïnvesteerd in FinTech ondernemingen, vijf keer zo veel als in 2013. De FinTech hype is volgens analisten voor een groot deel te wijten aan de innovatieproblemen van banken, maar ook toe te schrijven aan de rappe opkomst en ongekende mogelijkheden van nieuwe technologieën.
Blockchain
Een van de technologieën die momenteel de financiële markten bestormt is de blockchain, een digitaal decentraal grootboek of ‘distributed ledger’ technologie die als ruggengraat dient voor virtuele valuta zoals de bitcoin. Hoewel de technologie nog niet breed omarmd is, voorspellen verschillende analisten dat de blockchain een revolutie zal ontketenen in het financial services domein.
In een nieuw onderzoek heeft Accenture retail banking professionals in de VS, Canada en Europa gevraagd naar hun verwachtingen omtrent blockchain. In het onderzoeksrapport ‘How Banks are Building a Real-Time Global Payment Network’ brengt het adviesbureau de impact in kaart die blockchain naar verwachting zal hebben op de bedrijfsvoering en verdienmodellen van banken.
Van de respondenten geven negen van de tien aan dat hun instelling onderzoekt hoe zij blockchain technologie kunnen toepassen voor het verwerken van betalingen. 40% van hen geeft aan dat, hoewel de interesse binnen hun organisatie zichtbaar is, zij zich nog in een fase van strategieontwikkeling en het bekijken van de technologie bevinden. “Met andere woorden, ondanks hun enthousiasme en interesse voor blockchain, zijn veel banken nog aan het overwegen waar zij deze gaan toepassen”, schrijven de auteurs.
30% van de organisaties is de blockchain technologie samen met andere bedrijven aan het testen om zo tot proof-of-concepts te komen. Zo is bijvoorbeeld een groep van bijna 30 banken, waaronder Bank of America, Barclays, Deutsche Bank, HSBC en ING, lid van R3, een initiatief waarin de banken gezamenlijk blockchain-technologie ontwikkelen. De overige 30% van de banken is volgens de studie actiever, waarbij 13% de technologie aan het implementeren is en 17% zegt voorop te lopen met de ontwikkelingen op blockchain-gebied.
Voordelen van blockchain
Volgens de consultants zijn er een aantal verschillende betaalsystemen die kunnen profiteren van de technologie. De voordelen zijn het grootst voor internationale betalingen tussen verschillende banken. Ook andere internationale betalingen en zakelijke betalingen staan hoog op het lijstje, terwijl weinig respondenten veel toegevoegde waarde zien bij betalingen tussen individuen.
Als gekeken wordt naar de verwachte voordelen van de technologie, bestaat er een duidelijke consensus: blockchain is een potentiële ‘game changer’. “Bestuurders verwachten uiteenlopende voordelen van de toepassing van blockchain, waaronder lagere kosten, snellere verwerking, minder fouten en uitzonderingen en nieuwe omzetstromen”, vertellen de onderzoekers. Lagere kosten zijn hierbij volgens de respondenten het belangrijkste voordeel, gevolgd door minder administratiekosten en kortere verwerkingstijden.
“Als blockchain volledig wordt omarmd zal deze banken in staat stellen betalingen sneller en accurater uit te voeren, tegen lagere kosten en met minder uitzonderingen”, stelt Accenture.
Implementatie
Zoals bij iedere grotere verandering binnen een complexe omgeving, brengt het omarmen van blockchaintechnologie diverse uitdagingen met zich mee. Zo krijgen bestuurders mogelijk te maken met veel interne weerstand. Het onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat de helft van de banken moeite heeft om binnen de organisatie draagvlak te creëren voor de integratie en implementatie van blockchain.
Uit interviews met bestuurders blijkt dat, om blockchain initiatieven intern van de grond te krijgen, er goed gekeken moet worden naar zaken als wetgeving en compliance. Het zijn vooral die twee aspecten, die volgens bestuurders zorgen voor de meeste weerstand tegen blockchain. Maar ook aspecten als veiligheid kunnen een belangrijke rol spelen voor banken om terughoudend te zijn ten aanzien van blockchain.
Waar weerstand een belangrijke kritische succesfactor is als het gaat om de adoptie van blockchain, speelt volgens de onderzoekers het netwerk de grootste rol. Veel valt of staat bij de mate waarin een formeel netwerk de wereldwijde toegang en ‘clearing’ van betalingen faciliteert, stellen de auteurs.
Accenture benadrukt dat het netwerk er twee bepalende definities op na dient te houden. Enerzijds moet het de noodzakelijke gedefinieerde rechten, plichten, normen en controles bevatten, anderzijds moet het een snel en efficiënt onboarding-proces mogelijk maken, zodat banken via een ‘plug & play’ aanpak toegang zouden kunnen krijgen tot het netwerk. Bovendien geven de onderzoekers aan dat vooral standaarden gelden als kritische elementen, maar dat er zowel bij het netwerk als de standaarden geen sprake moet zijn van exclusiviteit.
De auteurs concluderen: “Blockchain technologie an sich werkt, daarover is geen discussie mogelijk. Nu is het aan de banken om naar het grotere geheel te kijken en om – ook met non-banken – samen te werken en de basis neer te zetten voor een universeel geaccepteerd en wereldwijd betalingssysteem, die de manier waarop banken transacties afhandelen zal transformeren.”
